Quibus uerbis M. Varro indutias definierit; quaesitumque inibi
|
1.25.pr.1
|
curiosius, quaenam ratio sit uocabuli indutiarum.
|
|
Duobus modis M. Varro in libro humanarum, qui est de
|
1.1
|
bello et pace, 'indutiae' quid sint, definit. 'Indutiae sunt'
|
|
inquit 'pax castrensis paucorum dierum'; item alio in loco:
|
2.1
|
'indutiae sunt' inquit 'belli feriae'. Sed lepidae magis atque
|
3.1
|
iucundae breuitatis utraque definitio quam plana aut proba
|
|
esse uidetur. Nam neque pax est indutiae—bellum enim
|
4.1
|
manet, pugna cessat—, neque in solis castris neque 'pau-
|
|
corum' tantum 'dierum' indutiae sunt. Quid enim dicemus,
|
5.1
|
si indutiis mensum aliquot factis in oppida castris conceda-
|
|
tur? nonne tum quoque indutiae sunt? aut rursus quid esse
|
6.1
|
id dicemus, quod in primo annalium Quadrigarii scriptum
|
|
est, C. Pontium Samnitem a dictatore Romano sex horarum
|
|
indutias postulasse, si indutiae 'paucorum' tantum 'dierum'
|
|
appellandae sunt? 'belli' autem 'ferias' festiue magis dixit
|
7.1
|
quam aperte atque definite.
|
|
Graeci autem significantius consignatiusque cessationem
|
8.1
|
istam pugnae pacticiam ἐκεχειρίαν dixerunt exempta littera
|
|
una sonitus uastioris et subdita lenioris. Nam quod eo
|
9.1
|
tempore non pugnetur et manus cohibeantur, ἐκεχειρίαν ap-
|
|
pellarunt. Sed profecto non id fuit Varroni negotium, ut
|
10.1
|
indutias superstitiose definiret et legibus rationibusque
|
|
omnibus definitionum inseruiret. Satis enim uisum est eius-
|
11.1
|
modi facere demonstrationem, quod genus Graeci τύπους
|
|
magis et ὑπογραφάς quam ὁρισμούς uocant.
|
|
'Indutiarum' autem uocabulum qua sit ratione factum,
|
12.1
|
iam diu est, cum quaerimus. Sed ex multis, quae uel audi-
|
13.1
|
mus uel legimus, probabilius id, quod dicam, uidetur. 'In-
|
14.1
|
dutias' sic dictas arbitramur, quasi tu dicas 'inde uti iam'.
|
|
Pactum indutiarum eiusmodi est, ut in diem certum non
|
15.1
|
pugnetur nihilque incommodetur, sed ex eo die postea uti
|
|
iam omnia belli iure agantur. Quod igitur dies certus prae-
|
16.1
|
finitur pactumque fit, ut ante eum diem ne pugnetur atque
|
|
is dies ubi uenit 'inde uti iam' pugnetur, idcirco ex his,
|
|
quibus dixi, uocibus, quasi per quendam coitum et copulam
|
|
nomen indutiarum conexum est.
|
5
|
Aurelius autem Opilius in primo librorum, quos Musarum
|
17.1
|
inscripsit: 'indutiae' inquit 'dicuntur, cum hostes inter sese
|
|
utrimque utroque alteri ad alteros inpune et sine pugna
|
|
ineunt; inde adeo' inquit 'nomen factum uidetur, quasi
|
|
initiae, hoc est initus atque introitus.' Hoc ab Aurelio
|
18.1
|
scriptum propterea non praeterii, ne cui harum noctium
|
|
aemulo eo tantum nomine elegantius id uideretur, tamquam
|
|
id nos originem uerbi requirentes fugisset.
|
|