Apologus Aesopi Phrygis memoratu non inutilis. 2.29.pr.1
  Aesopus ille e Phrygia fabulator haut inmerito sapiens 1.1
existimatus est, cum, quae utilia monitu suasuque erant,
non seuere neque imperiose praecepit et censuit, ut philo-
sophis mos est, sed festiuos delectabilesque apologos com-
mentus res salubriter ac prospicienter animaduersas in 5
mentes animosque hominum cum audiendi quadam in-
lecebra induit. Velut haec eius fabula de auiculae nidulo 2.1
lepide atque iucunde promonet spem fiduciamque rerum,
quas efficere quis possit, haut umquam in alio, set in semet-
ipso habendam. 'Auicula' inquit 'est parua, nomen est 3.1
cassita. Habitat nidulaturque in segetibus id ferme tem- 4.1
poris, ut appetat messis pullis iam iam plumantibus. Ea 5.1
cassita in sementes forte congesserat tempestiuiores; prop-
terea frumentis flauescentibus pulli etiam tunc inuolucres
erant. Dum igitur ipsa iret cibum pullis quaesitum, monet 6.1
eos, ut, si quid ibi rei nouae fieret dicereturue, animaduer-
terent idque uti sibi, ubi redisset, nuntiarent. Dominus 7.1
postea segetum illarum filium adulescentem uocat et "ui-
desne" inquit "haec ematuruisse et manus iam postulare?
idcirco die crastini, ubi primum diluculabit, fac amicos eas
et roges, ueniant operamque mutuam dent et messim hanc 5
nobis adiuuent." Haec ubi ille dixit, et discessit. Atque ubi 8.1
redit cassita, pulli tremibundi, trepiduli circumstrepere
orareque matrem, ut iam statim properet inque alium locum
sese asportet: "nam dominus" inquiunt "misit, qui amicos
roget, uti luce oriente ueniant et metant". Mater iubet eos 9.1
otioso animo esse: "si enim dominus" inquit "messim ad
amicos reicit, crastino seges non metetur neque necessum
est, hodie uti uos auferam." Die' inquit 'postero mater in 10.1
pabulum uolat. Dominus, quos rogauerat, opperitur. Sol
feruit, et fit nihil; it dies, et amici nulli eunt. Tum ille rur- 11.1
sum ad filium: "amici isti magnam partem" inquit "cessa-
tores sunt. Quin potius imus et cognatos adfinesque nostros
oramus, ut assint creas temperi ad metendum?" Itidem hoc
pulli pauefacti matri nuntiant. Mater hortatur, ut tum 12.1
quoque sine metu ac sine cura sint; cognatos adfinesque
nullos ferme tam esse obsequibiles ait, ut ad laborem capes-
sendum nihil cunctentur et statim dicto oboediant: "vos
modo" inquit "aduertite, si modo quid denuo dicetur". 5
Alia luce orta auis in pastum profecta est. Cognati et adfines 13.1
operam, quam dare rogati sunt, supersederunt. Ad postre- 14.1
mum igitur dominus filio: "ualeant" inquit "amici cum
propinquis. Afferes primo luci falces duas; unam egomet
mihi et tu tibi capies alteram, et frumentum nosmetipsi
manibus nostris cras metemus". Id ubi ex pullis dixisse 15.1
dominum mater audiuit: "tempus" inquit "est cedendi et
abeundi; fiet nunc dubio procul, quod futurum dixit. In
ipso enim iam uertitur, cuia res est, non in alio, unde peti-
tur". Atque ita cassita nidum migrauit, seges a domino 16.1
demessa est.'
  Haec quidem est Aesopi fabula de amicorum et propin- 17.1
quorum leui plerumque et inani fiducia. Sed quid aliud 18.1
sanctiores libri philosophorum monent, quam ut in nobis
tantum ipsis nitamur, alia autem omnia, quae extra nos 19.1
extraque nostrum animum sunt, neque pro nostris neque pro
nobis ducamus? Hunc Aesopi apologum Q. Ennius in satiris 20.1
scite admodum et uenuste uersibus quadratis composuit.
Quorum duo postremi isti sunt, quos habere cordi et
memoriae operae pretium esse hercle puto:
    hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: 5
    ne quid expectes amicos, quod tute agere possies.