Apologus Aesopi Phrygis memoratu non inutilis.
|
2.29.pr.1
|
Aesopus ille e Phrygia fabulator haut inmerito sapiens
|
1.1
|
existimatus est, cum, quae utilia monitu suasuque erant,
|
|
non seuere neque imperiose praecepit et censuit, ut philo-
|
|
sophis mos est, sed festiuos delectabilesque apologos com-
|
|
mentus res salubriter ac prospicienter animaduersas in
|
5
|
mentes animosque hominum cum audiendi quadam in-
|
|
lecebra induit. Velut haec eius fabula de auiculae nidulo
|
2.1
|
lepide atque iucunde promonet spem fiduciamque rerum,
|
|
quas efficere quis possit, haut umquam in alio, set in semet-
|
|
ipso habendam. 'Auicula' inquit 'est parua, nomen est
|
3.1
|
cassita. Habitat nidulaturque in segetibus id ferme tem-
|
4.1
|
poris, ut appetat messis pullis iam iam plumantibus. Ea
|
5.1
|
cassita in sementes forte congesserat tempestiuiores; prop-
|
|
terea frumentis flauescentibus pulli etiam tunc inuolucres
|
|
erant. Dum igitur ipsa iret cibum pullis quaesitum, monet
|
6.1
|
eos, ut, si quid ibi rei nouae fieret dicereturue, animaduer-
|
|
terent idque uti sibi, ubi redisset, nuntiarent. Dominus
|
7.1
|
postea segetum illarum filium adulescentem uocat et "ui-
|
|
desne" inquit "haec ematuruisse et manus iam postulare?
|
|
idcirco die crastini, ubi primum diluculabit, fac amicos eas
|
|
et roges, ueniant operamque mutuam dent et messim hanc
|
5
|
nobis adiuuent." Haec ubi ille dixit, et discessit. Atque ubi
|
8.1
|
redit cassita, pulli tremibundi, trepiduli circumstrepere
|
|
orareque matrem, ut iam statim properet inque alium locum
|
|
sese asportet: "nam dominus" inquiunt "misit, qui amicos
|
|
roget, uti luce oriente ueniant et metant". Mater iubet eos
|
9.1
|
otioso animo esse: "si enim dominus" inquit "messim ad
|
|
amicos reicit, crastino seges non metetur neque necessum
|
|
est, hodie uti uos auferam." Die' inquit 'postero mater in
|
10.1
|
pabulum uolat. Dominus, quos rogauerat, opperitur. Sol
|
|
feruit, et fit nihil; it dies, et amici nulli eunt. Tum ille rur-
|
11.1
|
sum ad filium: "amici isti magnam partem" inquit "cessa-
|
|
tores sunt. Quin potius imus et cognatos adfinesque nostros
|
|
oramus, ut assint creas temperi ad metendum?" Itidem hoc
|
|
pulli pauefacti matri nuntiant. Mater hortatur, ut tum
|
12.1
|
quoque sine metu ac sine cura sint; cognatos adfinesque
|
|
nullos ferme tam esse obsequibiles ait, ut ad laborem capes-
|
|
sendum nihil cunctentur et statim dicto oboediant: "vos
|
|
modo" inquit "aduertite, si modo quid denuo dicetur".
|
5
|
Alia luce orta auis in pastum profecta est. Cognati et adfines
|
13.1
|
operam, quam dare rogati sunt, supersederunt. Ad postre-
|
14.1
|
mum igitur dominus filio: "ualeant" inquit "amici cum
|
|
propinquis. Afferes primo luci falces duas; unam egomet
|
|
mihi et tu tibi capies alteram, et frumentum nosmetipsi
|
|
manibus nostris cras metemus". Id ubi ex pullis dixisse
|
15.1
|
dominum mater audiuit: "tempus" inquit "est cedendi et
|
|
abeundi; fiet nunc dubio procul, quod futurum dixit. In
|
|
ipso enim iam uertitur, cuia res est, non in alio, unde peti-
|
|
tur". Atque ita cassita nidum migrauit, seges a domino
|
16.1
|
demessa est.'
|
|
Haec quidem est Aesopi fabula de amicorum et propin-
|
17.1
|
quorum leui plerumque et inani fiducia. Sed quid aliud
|
18.1
|
sanctiores libri philosophorum monent, quam ut in nobis
|
|
tantum ipsis nitamur, alia autem omnia, quae extra nos
|
19.1
|
extraque nostrum animum sunt, neque pro nostris neque pro
|
|
nobis ducamus? Hunc Aesopi apologum Q. Ennius in satiris
|
20.1
|
scite admodum et uenuste uersibus quadratis composuit.
|
|
Quorum duo postremi isti sunt, quos habere cordi et
|
|
memoriae operae pretium esse hercle puto:
|
|
hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm:
|
5
|
ne quid expectes amicos, quod tute agere possies.
|
|