C. PLINIVS TITINIO CAPITONI SVO S.
|
|
Suades ut historiam scribam, et suades non solus: multi
|
5.8.1.1
|
hoc me saepe monuerunt et ego uolo, non quia commode
|
|
facturum esse confidam (id enim temere credas nisi expertus),
|
|
sed quia mihi pulchrum in primis uidetur non pati occidere,
|
|
quibus aeternitas debeatur, aliorumque famam cum sua ex-
|
5
|
tendere. Me autem nihil aeque ac diuturnitatis amor et
|
2.1
|
cupido sollicitat, res homine dignissima, eo praesertim qui
|
|
nullius sibi conscius culpae posteritatis memoriam non re-
|
|
formidet. Itaque diebus ac noctibus cogito, si 'qua me
|
3.1
|
quoque possim tollere humo'; id enim uoto meo sufficit, illud
|
|
supra uotum 'uictorque uirum uolitare per ora'; 'quamquam
|
|
o—': sed hoc satis est, quod prope sola historia polliceri
|
|
uidetur. Orationi enim et carmini parua gratia, nisi elo-
|
4.1
|
quentia est summa: historia quoquo modo scripta delectat.
|
|
Sunt enim homines natura curiosi, et quamlibet nuda rerum
|
|
cognitione capiuntur, ut qui sermunculis etiam fabellisque
|
|
ducantur. Me uero ad hoc studium impellit domesticum quo-
|
5
|
que exemplum. Auunculus meus idemque per adoptionem
|
5.1
|
pater historias et quidem religiosissime scripsit. Inuenio
|
|
autem apud sapientes honestissimum esse maiorum uestigia
|
|
sequi, si modo recto itinere praecesserint. Cur ergo cunctor?
|
|
Egi magnas et graues causas. Has, etiamsi mihi tenuis ex iis
|
6.1
|
spes, destino retractare, ne tantus ille labor meus, nisi hoc
|
|
quod reliquum est studii addidero, mecum pariter intercidat.
|
|
Nam si rationem posteritatis habeas, quidquid non est per-
|
7.1
|
actum, pro non incohato est. Dices: 'Potes simul et rescribere
|
|
actiones et componere historiam.' Vtinam! sed utrumque
|
|
tam magnum est, ut abunde sit alterum efficere. Vnode-
|
8.1
|
uicensimo aetatis anno dicere in foro coepi, et nunc demum
|
|
quid praestare debeat orator, adhuc tamen per caliginem
|
|
uideo. Quid si huic oneri nouum accesserit? Habet quidem
|
9.1
|
oratio et historia multa communia, sed plura diuersa in his
|
|
ipsis, quae communia uidentur. Narrat illa narrat haec, sed
|
|
aliter: huic pleraque humilia et sordida et ex medio petita,
|
|
illi omnia recondita splendida excelsa conueniunt; hanc
|
10.1
|
saepius ossa musculi nerui, illam tori quidam et quasi iubae
|
|
decent; haec uel maxime ui amaritudine instantia, illa tractu
|
|
et suauitate atque etiam dulcedine placet; postremo alia
|
|
uerba alius sonus alia constructio. Nam plurimum refert, ut
|
11.1
|
Thucydides ait, κτῆμα sit an ἀγώνισμα; quorum alterum
|
|
oratio, alterum historia est. His ex causis non adducor ut
|
|
duo dissimilia et hoc ipso diuersa, quo maxima, confundam
|
|
misceamque, ne tanta quasi colluuione turbatus ibi faciam
|
5
|
quod hic debeo; ideoque interim ueniam, ut ne a meis uerbis
|
|
recedam, aduocandi peto. Tu tamen iam nunc cogita quae
|
12.1
|
potissimum tempora adgrediar. Vetera et scripta aliis? Parata
|
|
inquisitio, sed onerosa collatio. Intacta et noua? Graues
|
|
offensae leuis gratia. Nam praeter id, quod in tantis uitiis
|
13.1
|
hominum plura culpanda sunt quam laudanda, tum si
|
|
laudaueris parcus, si culpaueris nimius fuisse dicaris, quamuis
|
|
illud plenissime, hoc restrictissime feceris. Sed haec me non
|
14.1
|
retardant; est enim mihi pro fide satis animi: illud peto
|
|
praesternas ad quod hortaris, eligasque materiam, ne mihi
|
|
iam scribere parato alia rursus cunctationis et morae iusta
|
|
ratio nascatur. Vale.
|
5
|