C. PLINIVS CELERI SVO S.
|
|
Sua cuique ratio recitandi; mihi quod saepe iam dixi, ut
|
7.17.1.1
|
si quid me fugit (ut certe fugit) admonear. Quo magis miror,
|
2.1
|
quod scribis fuisse quosdam qui reprehenderent quod ora-
|
|
tiones omnino recitarem; nisi uero has solas non putant
|
|
emendandas. A quibus libenter requisierim, cur concedant
|
3.1
|
(si concedunt tamen) historiam debere recitari, quae non
|
|
ostentationi sed fidei ueritatique componitur; cur tragoe-
|
|
diam, quae non auditorium sed scaenam et actores; cur
|
|
lyrica, quae non lectorem sed chorum et lyram poscunt. At
|
5
|
horum recitatio usu iam recepta est. Num ergo culpandus est
|
4.1
|
ille qui coepit? Quamquam orationes quoque et nostri
|
|
quidam et Graeci lectitauerunt. Superuacuum tamen est reci-
|
5.1
|
tare quae dixeris. Etiam, si eadem omnia, si isdem omnibus, si
|
|
statim recites; si uero multa inseras multa commutes, si quos-
|
|
dam nouos quosdam eosdem sed post tempus adsumas, cur
|
|
minus probabilis sit causa recitandi quae dixeris quam edendi?
|
5
|
Sed difficile est ut oratio dum recitatur satisfaciat. Iam hoc
|
6.1
|
ad laborem recitantis pertinet, non ad rationem non reci-
|
|
tandi. Nec uero ego dum recito laudari, sed dum legor cupio.
|
7.1
|
Itaque nullum emendandi genus omitto. Ac primum quae
|
|
scripsi mecum ipse pertracto; deinde duobus aut tribus lego;
|
|
mox aliis trado adnotanda, notasque eorum, si dubito, cum
|
|
uno rursus aut altero pensito; nouissime pluribus recito, ac si
|
5
|
quid mihi credis tunc acerrime emendo; nam tanto dili-
|
8.1
|
gentius quanto sollicitius intendo. Optime autem reuerentia
|
|
pudor metus iudicant, idque adeo sic habe: Nonne si locu-
|
|
turus es cum aliquo quamlibet docto, uno tamen, minus com-
|
|
moueris quam si cum multis uel indoctis? Nonne cum
|
9.1
|
surgis ad agendum, tunc maxime tibi ipse diffidis, tunc com-
|
|
mutata non dico plurima sed omnia cupis? utique si latior
|
|
scaena et corona diffusior; nam illos quoque sordidos pullatos-
|
|
que reueremur. Nonne si prima quaeque improbari putas,
|
10.1
|
debilitaris et concidis? Opinor, quia in numero ipso est
|
|
quoddam magnum collatumque consilium, quibusque singu-
|
|
lis iudicii parum, omnibus plurimum. Itaque Pomponius
|
11.1
|
Secundus (hic scriptor tragoediarum), si quid forte familiarior
|
|
amicus tollendum, ipse retinendum arbitraretur, dicere sole-
|
|
bat: 'Ad populum prouoco', atque ita ex populi uel silentio
|
|
uel adsensu aut suam aut amici sententiam sequebatur. Tantum
|
12.1
|
ille populo dabat; recte an secus, nihil ad me. Ego enim non
|
|
populum aduocare sed certos electosque soleo, quos intuear
|
|
quibus credam, quos denique et tamquam singulos obseruem
|
|
et tamquam non singulos timeam. Nam, quod M. Cicero de
|
13.1
|
stilo, ego de metu sentio: timor est, timor emendator asperri-
|
|
mus. Hoc ipsum quod nos recitaturos cogitamus emendat;
|
|
quod auditorium ingredimur emendat; quod pallemus hor-
|
|
rescimus circumspicimus emendat. Proinde non paenitet me
|
14.1
|
consuetudinis meae quam utilissimam experior, adeoque non
|
|
deterreor sermunculis istorum, ut ultro te rogem monstres
|
|
aliquid quod his addam. Nihil enim curae meae satis est.
|
15.1
|
Cogito quam sit magnum dare aliquid in manus hominum,
|
|
nec persuadere mihi possum non et cum multis et saepe
|
|
tractandum, quod placere et semper et omnibus cupias. Vale.
|
|