C. PLINIVS NEPOTI SVO S.
  Magna Isaeum fama praecesserat, maior inuentus est. 2.3.1.1
Summa est facultas copia ubertas; dicit semper ex tempore,
sed tamquam diu scripserit. Sermo Graecus, immo Atticus;
praefationes tersae graciles dulces, graues interdum et erectae.
Poscit controuersias plures; electionem auditoribus per- 2.1
mittit, saepe etiam partes; surgit amicitur incipit; statim
omnia ac paene pariter ad manum, sensus reconditi occursant,
uerba—sed qualia!—quaesita et exculta. Multa lectio in
subitis, multa scriptio elucet. Prohoemiatur apte, nar- 3.1
rat aperte, pugnat acriter, colligit fortiter, ornat excelse.
Postremo docet delectat adficit; quid maxime, dubites.
Crebra ἐνθυμήματα crebri syllogismi, circumscripti et effecti,
quod stilo quoque adsequi magnum est. Incredibilis memoria: 5
repetit altius quae dixit ex tempore, ne uerbo quidem labitur.
Ad tantam ἕξιν studio et exercitatione peruenit; nam diebus 4.1
et noctibus nihil aliud agit nihil audit nihil loquitur. Annum 5.1
sexagensimum excessit et adhuc scholasticus tantum est: quo
genere hominum nihil aut sincerius aut simplicius aut melius.
Nos enim, qui in foro uerisque litibus terimur, multum
malitiae quamuis nolimus addiscimus: schola et auditorium 6.1
et ficta causa res inermis innoxia est, nec minus felix, senibus
praesertim. Nam quid in senectute felicius, quam quod dulcis-
simum est in iuuenta? Quare ego Isaeum non disertissimum 7.1
tantum, uerum etiam beatissimum iudico. Quem tu nisi
cognoscere concupiscis, saxeus ferreusque es. Proinde si non 8.1
ob alia nosque ipsos, at certe ut hunc audias ueni. Num-
quamne legisti, Gaditanum quendam Titi Liui nomine
gloriaque commotum ad uisendum eum ab ultimo terrarum
orbe uenisse, statimque ut uiderat abisse? Ἀφιλόκαλον inlit- 5
teratum iners ac paene etiam turpe est, non putare tanti
cognitionem qua nulla est iucundior, nulla pulchrior,
nulla denique humanior. Dices: 'Habeo hic quos legam non 9.1
minus disertos.' Etiam; sed legendi semper occasio est, audi-
endi non semper. Praeterea multo magis, ut uulgo dicitur,
uiua uox adficit. Nam licet acriora sint quae legas, altius
tamen in animo sedent, quae pronuntiatio uultus habitus 5
gestus etiam dicentis adfigit; nisi uero falsum putamus illud 10.1
Aeschinis, qui cum legisset Rhodiis orationem Demosthenis
admirantibus cunctis, adiecisse fertur: τί δέ, εἰ αὐτοῦ τοῦ θηρίου
ἠκούσατε; et erat Aeschines si Demostheni credimus λαμπρο-
φωνότατος. Fatebatur tamen longe melius eadem illa pronun- 5
tiasse ipsum qui pepererat. Quae omnia huc tendunt, ut 11.1
audias Isaeum, uel ideo tantum ut audieris. Vale.