C. PLINIVS ARRIANO SVO S.
  Solet esse gaudio tibi, si quid acti est in senatu dignum 2.11.1.1
ordine illo. Quamuis enim quietis amore secesseris, insidet
tamen animo tuo maiestatis publicae cura. Accipe ergo quod
per hos dies actum est, personae claritate famosum, seueritate
exempli salubre, rei magnitudine aeternum. Marius Priscus 2.1
accusantibus Afris quibus pro consule praefuit, omissa defen-
sione iudices petiit. Ego et Cornelius Tacitus, adesse prouin-
cialibus iussi, existimauimus fidei nostrae conuenire notum
senatui facere excessisse Priscum immanitate et saeuitia 5
crimina quibus dari iudices possent, cum ob innocentes con-
demnandos, interficiendos etiam, pecunias accepisset. Re- 3.1
spondit Fronto Catius deprecatusque est, ne quid ultra
repetundarum legem quaereretur, omniaque actionis suae
uela uir mouendarum lacrimarum peritissimus quodam uelut
uento miserationis impleuit. Magna contentio, magni utrim- 4.1
que clamores aliis cognitionem senatus lege conclusam, aliis
liberam solutamque dicentibus, quantumque admisisset
reus, tantum uindicandum. Nouissime consul designatus 5.1
Iulius Ferox, uir rectus et sanctus, Mario quidem iudices
interim censuit dandos, euocandos autem quibus diceretur
innocentium poenas uendidisse. Quae sententia non prae- 6.1
ualuit modo, sed omnino post tantas dissensiones fuit sola
frequens, adnotatumque experimentis, quod fauor et miseri-
cordia acres et uehementes primos impetus habent, paulatim
consilio et ratione quasi restincta considunt. Vnde euenit ut, 7.1
quod multi clamore permixto tuentur, nemo tacentibus
ceteris dicere uelit; patescit enim, cum separaris a turba,
contemplatio rerum quae turba teguntur. Venerunt qui 8.1
adesse erant iussi, Vitellius Honoratus et Flauius Marcianus;
ex quibus Honoratus trecentis milibus exsilium equitis
Romani septemque amicorum eius ultimam poenam, Mar-
cianus unius equitis Romani septingentis milibus plura sup- 5
plicia arguebatur emisse; erat enim fustibus caesus, damnatus
in metallum, strangulatus in carcere. Sed Honoratum cogni- 9.1
tioni senatus mors opportuna subtraxit, Marcianus inductus
est absente Prisco. Itaque Tuccius Cerialis consularis iure
senatorio postulauit, ut Priscus certior fieret, siue quia
miserabiliorem siue quia inuidiosiorem fore arbitrabatur, si 5
praesens fuisset, siue (quod maxime credo) quia aequis-
simum erat commune crimen ab utroque defendi, et si dilui
non potuisset in utroque puniri.
  Dilata res est in proximum senatum, cuius ipse conspectus 10.1
augustissimus fuit. Princeps praesidebat (erat enim con-
sul), ad hoc Ianuarius mensis cum cetera tum praecipue
senatorum frequentia celeberrimus; praeterea causae ampli-
tudo auctaque dilatione exspectatio et fama, insitumque 5
mortalibus studium magna et inusitata noscendi, omnes
undique exciuerat. Imaginare quae sollicitudo nobis, qui 11.1
metus, quibus super tanta re in illo coetu praesente Caesare
dicendum erat. Equidem in senatu non semel egi, quin immo
nusquam audiri benignius soleo: tunc me tamen ut noua
omnia nouo metu permouebant. Obuersabatur praeter illa 12.1
quae supra dixi causae difficultas: stabat modo consularis,
modo septemuir epulonum, iam neutrum. Erat ergo per- 13.1
quam onerosum accusare damnatum, quem ut premebat
atrocitas criminis, ita quasi peractae damnationis miseratio
tuebatur. Vtcumque tamen animum cogitationemque col- 14.1
legi, coepi dicere non minore audientium adsensu quam
sollicitudine mea. Dixi horis paene quinque; nam duodecim
clepsydris, quas spatiosissimas acceperam, sunt additae quat-
tuor. Adeo illa ipsa, quae dura et aduersa dicturo uidebantur, 5
secunda dicenti fuerunt. Caesar quidem tantum mihi studium, 15.1
tantam etiam curam (nimium est enim dicere sollicitudinem)
praestitit, ut libertum meum post me stantem saepius ad-
moneret uoci laterique consulerem, cum me uehementius pu-
taret intendi, quam gracilitas mea perpeti posset. Respondit 5
mihi pro Marciano Claudius Marcellinus. Missus deinde 16.1
senatus et reuocatus in posterum; neque enim iam incohari
poterat actio, nisi ut noctis interuentu scinderetur.
  Postero die dixit pro Mario Saluius Liberalis, uir subtilis 17.1
dispositus acer disertus; in illa uero causa omnes artes suas
protulit. Respondit Cornelius Tacitus eloquentissime et,
quod eximium orationi eius inest, σεμνῶς. Dixit pro Mario 18.1
rursus Fronto Catius insigniter, utque iam locus ille poscebat,
plus in precibus temporis quam in defensione consumpsit.
Huius actionem uespera inclusit, non tamen sic ut abrum-
peret. Itaque in tertium diem probationes exierunt. Iam hoc 5
ipsum pulchrum et antiquum, senatum nocte dirimi, triduo
uocari, triduo contineri. Cornutus Tertullus consul desi- 19.1
gnatus, uir egregius et pro ueritate firmissimus, censuit septin-
genta milia quae acceperat Marius aerario inferenda, Mario
urbe Italiaque interdicendum, Marciano hoc amplius Africa.
In fine sententiae adiecit, quod ego et Tacitus iniuncta 5
aduocatione diligenter et fortiter functi essemus, arbitrari
senatum ita nos fecisse ut dignum mandatis partibus fuerit.
Adsenserunt consules designati, omnes etiam consulares 20.1
usque ad Pompeium Collegam: ille et septingenta milia
aerario inferenda et Marcianum in quinquennium relegan-
dum, Marium repetundarum poenae quam iam passus esset
censuit relinquendum. Erant in utraque sententia multi, 21.1
fortasse etiam plures in hac uel solutiore uel molliore. Nam
quidam ex illis quoque, qui Cornuto uidebantur adsensi, hunc
qui post ipsos censuerat sequebantur. Sed cum fieret discessio, 22.1
qui sellis consulum adstiterant, in Cornuti sententiam ire
coeperunt. Tum illi qui se Collegae adnumerari patieban-
tur in diuersum transierunt; Collega cum paucis relictus.
Multum postea de impulsoribus suis, praecipue de Regulo que- 5
stus est, qui se in sententia quam ipse dictauerat deseruisset.
Est alioqui Regulo tam mobile ingenium, ut plurimum audeat
plurimum timeat.
  Hic finis cognitionis amplissimae. Superest tamen λιτούργιον 23.1
non leue, Hostilius Firminus legatus Mari Prisci, qui per-
mixtus causae grauiter uehementerque uexatus est. Nam et
rationibus Marciani, et sermone quem ille habuerat in ordine
Lepcitanorum, operam suam Prisco ad turpissimum mini- 5
sterium commodasse, stipulatusque de Marciano quinqua-
ginta milia denariorum probabatur, ipse praeterea accepisse
sestertia decem milia foedissimo quidem titulo, nomine
unguentarii, qui titulus a uita hominis compti semper et
pumicati non abhorrebat. Placuit censente Cornuto referri 24.1
de eo proximo senatu; tunc enim, casu an conscientia, afuerat.
  Habes res urbanas; inuicem rusticas scribe. Quid arbu- 25.1
sculae tuae, quid uineae, quid segetes agunt, quid oues deli-
catissimae? In summa, nisi aeque longam epistulam reddis,
non est quod postea nisi breuissimam exspectes. Vale.