Quam iuuat cernere aerarium silens et quietum, et quale 36.1.1
ante delatores erat! Nunc templum illud nunc uere dei
<sedes>, non spoliarium ciuium cruentarumque praedarum
saeuum receptaculum, ac toto in orbe terrarum adhuc locus
unus in quo optimo principe boni malis impares essent. 5
Manet tamen honor legum, nihilque ex publica utilitate con- 2.1
uulsum, nec poena cuiquam remissa, sed addita est ultio,
solumque mutatum, quod iam non delatores sed leges timen-
tur. At fortasse non eadem seueritate fiscum qua aerarium 3.1
cohibes: immo tanto maiore quanto plus tibi licere de tuo
quam de publico credis. Dicitur actori atque etiam procura-
tori tuo: 'In ius ueni, sequere ad tribunal.' Nam tribunal 4.1
quoque excogitatum principatui est par ceteris, nisi illud
litigatoris amplitudine metiaris. Sors et urna fisco iudicem
adsignat; licet reicere, licet exclamare: 'Hunc nolo, timidus
est et bona saeculi parum intellegit; illum uolo, qui Cae- 5
sarem fortiter amat.' Eodem foro utuntur principatus et
libertas; quae praecipua tua gloria est, saepius uincitur fiscus,
cuius mala causa numquam est nisi sub bono principe. Ingens 5.1
hoc meritum; maius illud quod eos procuratores habes, ut
plerumque ciues tui non alios iudices malint. Liberum est
autem discrimini suo locum eligere. Neque enim ullam
necessitatem muneribus tuis addis, ut qui scias hanc esse bene- 5
ficiorum principalium summam, si illis et non uti licet.