Onera imperii pleraque uectigalia institui ut pro utili- 37.1.1
tate communi ita singulorum <cum> iniuriis coegerunt.
<In> his uicesima reperta est, tributum tolerabile et facile
heredibus dumtaxat extraneis, domesticis graue. Itaque illis 2.1
inrogatum est, his remissum, uidelicet quod manifestum erat
quanto cum dolore laturi seu potius non laturi homines
essent destringi aliquid et abradi bonis, quae sanguine gentili-
tate sacrorum denique societate meruissent, quaeque num- 5
quam ut aliena et speranda sed ut sua semperque possessa
ac deinceps proximo cuique transmittenda cepissent. Haec 3.1
mansuetudo legis ueteribus ciuibus seruabatur: noui, seu per
Latium in ciuitatem seu beneficio principis uenissent, nisi
simul cognationis iura impetrassent, alienissimi habebantur,
quibus coniunctissimi fuerant. Ita maximum beneficium 4.1
uertebatur in grauissimam iniuriam, ciuitasque Romana in-
star erat odii et discordiae et orbitatis, cum carissima pi-
gnora salua ipsorum pietate distraheret. Inueniebantur tamen, 5.1
quibus tantus amor nominis nostri, ut Romanam ciuitatem
non uicesimae modo uerum etiam adfinitatum damno bene
compensari putarent; sed his maxime debebat gratuita con-
tingere, a quibus tam magno aestimabatur. Igitur pater tuus 6.1
sanxit, ut quod ex matris ad liberos, ex liberorum bonis per-
uenisset ad matrem, etiamsi cognationum iura non recepis-
sent, cum ciuitatem apiscerentur, eius uicesimam ne darent.
Eandem immunitatem in paternis bonis filio tribuit, si modo 7.1
reductus esset in patris potestatem, ratus improbe et insolen-
ter ac paene impie his nominibus inseri publicanum, nec sine
piaculo quodam sanctissimas necessitudines uelut interce-
dente uicesima scindi; nullum tanti esse uectigal, quod liberos 5
ac parentes faceret extraneos.