Commotus his Caesar ac iudicans, quod saepe ex eo Jul.29.1.1
auditum ferunt, difficilius se principem ciuitatis
a primo ordine in secundum quam ex secundo
in nouissimum detrudi, summa ope restitit, partim
per intercessores tribunos, partim per Seruium Sulpi- 5
cium alterum consulem. insequenti quoque anno Gaio
Marcello, qui fratri patrueli suo Marco in consulatu suc-
cesserat, eadem temptante collegam eius Aemilium
Paulum Gaiumque Curionem uiolentissimum tribuno-
rum ingenti mercede defensores parauit. sed cum ob- 2.1
stinatius omnia agi uideret et designatos etiam con-
sules e parte diuersa, senatum litteris deprecatus est,
ne sibi beneficium populi adimeretur, aut ut ceteri
quoque imperatores ab exercitibus discederent; con- 5
fisus, ut putant, facilius se, simul atque libuisset, ue-
teranos conuocaturum quam Pompeium nouos milites.
cum aduersariis autem pepigit, ut dimissis octo legio-
nibus Transalpinaque Gallia duae sibi legiones et Cis-
alpina prouincia uel etiam una legio cum Illyrico con- 10
cederetur, quoad consul fieret. uerum neque senatu 30.1.1
interueniente et aduersariis negantibus ullam se de re
publica facturos pactionem, transiit in citeriorem Gal-
liam, conuentibusque peractis Rauennae substitit, bello
uindicaturus si quid de tribunis plebis intercedentibus 5
pro se grauius a senatu constitutum esset.
  Et praetextum quidem illi ciuilium armorum hoc 2.1
fuit; causas autem alias fuisse opinantur. Gnaeus Pom-
peius ita dictitabat, quod neque opera consummare,
quae instituerat, neque populi expectationem, quam de
aduentu suo fecerat, priuatis opibus explere posset, 5
turbare omnia ac permiscere uoluisse. alii timuisse 3.1
dicunt, ne eorum, quae primo consulatu aduersus
auspicia legesque et intercessiones gessisset, rationem
reddere cogeretur; cum M. Cato identidem nec sine
iure iurando denuntiaret delaturum se nomen eius, si- 5
mul ac primum exercitum dimisisset; cumque uulgo
fore praedicarent, ut si priuatus redisset, Milonis
exemplo circumpositis armatis causam apud iudices
diceret. quod probabilius facit Asinius Pollio, Phar- 4.1
salica acie caesos profligatosque aduersarios prospici-
entem haec eum ad uerbum dixisse referens: 'hoc
uoluerunt; tantis rebus gestis Gaius Caesar con-
demnatus essem, nisi ab exercitu auxilium pe- 5
tissem.' quidam putant captum imperii consuetudine 5.1
pensitatisque suis et inimicorum uiribus usum occa-
sione rapiendae dominationis, quam aetate prima con-
cupisset. quod existimasse uidebatur et Cicero scribens
de Officiis tertio libro semper Caesarem in ore 5
habuisse [est in Phoenissis: εἴπερ γὰρ ἀδικεῖν
χρή, τυραννίδος πέρι κάλλιστον ἀδίκημα· τὰ δ’ ἄλλα
εὐσεβεῖν χρεώ<ν>] Euripidis uersus, quos sic ipse con-
uertit:
    nam si uiolandum est ius, <regnandi> gratia 10
    uiolandum est: aliis rebus pietatem colas.