Opera magna potius †quam necessaria quam multa Cl.20.1.1
perfecit, sed uel praecipua: ductum aquarum a Gaio
incohatum, item emissarium Fucini lacus portumque
Ostiensem, quanquam sciret ex iis alterum ab Augusto
precantibus assidue Marsis negatum, alterum a Diuo 5
Iulio saepius destinatum ac propter difficultatem
omissum. Claudiae aquae gelidos et uberes fontes,
quorum alteri Caeruleo, alteri Curtio et Albudigno
nomen est, simulque riuum Anienis noui lapideo opere
in urbem perduxit diuisitque in plurimos et ornatissi- 10
mos lacus. Fucinum adgressus est non minus conpen- 2.1
dii spe quam gloriae, cum quidam priuato sumptu
emissuros se repromitterent, si sibi siccati agri con-
cederentur. per tria autem passuum milia partim effosso
monte partim exciso canalem absoluit aegre et post 5
undecim annos, quamuis continuis XXX hominum mili-
bus sine intermissione operantibus. portum Ostiae 3.1
extruxit circumducto dextra sinistraque brachio et ad
introitum profundo iam solo mole obiecta; quam quo
stabilius fundaret, nauem ante demersit, qua magnus
obeliscus ex Aegypto fuerat aduectus, congestisque pilis 5
superposuit altissimam turrem in exemplum Alexandrini
Phari, ut ad nocturnos ignes cursum nauigia dirigerent.
  Congiaria populo saepius distribuit. spectacula quo- 21.1.1
que complura et magnifica edidit, non usitata modo
ac solitis locis, sed et commenticia et ex antiquitate
repetita, et ubi praeterea nemo ante eum. ludos dedi-
cationis Pompeiani theatri, quod ambustum restituerat, 5
e tribunali posito in orchestra commisit, cum prius
apud superiores aedes supplicasset perque mediam
caueam sedentibus ac silentibus cunctis descendisset.
fecit et saeculares, quasi anticipatos ab Augusto nec 2.1
legitimo tempori reseruatos, quamuis ipse in historiis
suis prodat, intermissos eos Augustum multo post dili-
gentissime annorum ratione subducta in ordinem rede-
gisse. quare uox praeconis irrisa est inuitantis more 5
sollemni ad ludos, quos nec spectasset quisquam
nec spectaturus esset, cum superessent adhuc qui
spectauerant, et quidam histrionum producti olim tunc
quoque producerentur. circenses frequenter etiam in
Vaticano commisit, nonnumquam interiecta per quinos 10
missus uenatione. circo uero maximo marmoreis car- 3.1
ceribus auratisque metis, quae utraque et tofina ac
lignea antea fuerant, exculto propria senatoribus con-
stituit loca promiscue spectare solitis; ac super qua-
drigarum certamina Troiae lusum exhibuit et Africa- 5
nas, conficiente turma equitum praetorianorum, ducibus
tribunis ipsoque praefecto; praeterea Thessalos equites,
qui feros tauros per spatia circi agunt insiliuntque
defessos et ad terram cornibus detrahunt.