Quadrimus patrem amisit. duodecimum annum agens Aug.8.1.1
auiam Iuliam defunctam pro contione laudauit. qua-
driennio post uirili toga sumpta militaribus donis tri-
umpho Caesaris Africano donatus est, quanquam ex-
pers belli propter aetatem. profectum mox auunculum 5
in Hispanias aduersus Cn. Pompei liberos uixdum fir-
mus a graui ualitudine per infestas hostibus uias pau-
cissimis comitibus naufragio etiam facto subsecutus,
magno opere demeruit, approbata cito etiam morum
indole super itineris industriam. 10
  Caesare post receptas Hispanias expeditionem in 2.1
Dacos et inde in Parthos destinante praemissus Apol-
loniam studiis uacauit. utque primum occisum eum
heredemque se comperit, diu cunctatus an proximas
legiones imploraret, id quidem consilium ut praeceps 5
inmaturumque omisit. ceterum urbe repetita heredita-
tem adiit, dubitante matre, uitrico uero Marcio Philippo
consulari multum dissuadente. atque ab eo tempore 3.1
exercitibus comparatis primum cum M. Antonio M.que
Lepido, deinde tantum cum Antonio per duodecim fere
annos, nouissime per quattuor et quadraginta solus
rem p. tenuit. 5
  Proposita uitae eius uelut summa parte<s> singil- 9.1.1
latim neque per tempora sed per species exequar, quo
distinctius demonstrari cognoscique possint.
  Bella ciuilia quinque gessit: Mutinense, Philip-
pense, Perusinum, Siculum, Actiacum; e quibus pri- 5
mum ac nouissimum aduersus M. Antonium, secundum
aduersus Brutum et Cassium, tertium aduersus L. An-
tonium triumuiri fratrem, quartum aduersus Sextum
Pompeium Cn. f(ilium). omnium bellorum initium et 10.1.1
causam hinc sumpsit: nihil conuenientius ducens quam
necem auunculi uindicare tuerique acta, confestim ut
Apollonia rediit, Brutum Cassiumque et ui necopi-
nantis et, quia prouisum periculum subterfugerant, 5
legibus adgredi reosque caedis absentis deferre statuit.
ludos autem uictoriae Caesaris non audentibus facere
quibus optigerat id munus, ipse edidit. et quo con- 2.1
stantius cetera quoque exequeretur, in locum tr. pl.
forte demortui candidatum se ostendit, quanquam pa-
tricius necdum senator. sed aduersante conatibus suis
M. Antonio consule, quem uel praecipuum adiutorem 5
sperauerat, ac ne publicum quidem et translatiuum ius
ulla in re sibi sine pactione grauissimae mercedis im-
pertiente, ad optimates se contulit, quibus eum inui-
sum sentiebat, maxime quod D. Brutum obsessum Mu-
tinae prouincia a Caesare data et per senatum con- 10
firmata expellere armis niteretur. hortantibus itaque 3.1
nonnullis percussores ei subornauit, ac fraude depre-
hensa periculum in uicem metuens ueteranos simul in
suum ac rei p. auxilium quanta potuit largitione con-
traxit; iussusque comparato exercitui pro praetore prae- 5
esse et cum Hirtio ac Pansa, qui consulatum susce-
perant, D. Bruto opem ferre, demandatum bellum tertio
mense confecit duobus proeliis. priore Antonius fugisse 4.1
eum scribit ac sine paludamento equoque post biduum
demum apparuisse, sequenti satis constat non modo
ducis, sed etiam militis functum munere atque in
media dimicatione, aquilifero legionis suae grauiter 5
saucio, aquilam umeris subisse diuque portasse. hoc 11.1.1
bello cum Hirtius in acie, Pansa paulo post ex uul-
nere perissent, rumor increbruit ambos opera eius
occisos, ut Antonio fugato, re p. consulibus orbata
solus uictores exercitus occuparet. Pansae quidem adeo 5
suspecta mors fuit, ut Glyco medicus custoditus sit,
quasi uenenum uulneri indidisset. adicit his Aquilius
Niger alterum e consulibus Hirtium in pugnae tu-
multu ab ipso interemptum. sed ut cognouit Antonium 12.1.1
post fugam a M. Lepido receptum ceterosque duces et
exercitus consentire pro partibus, causam optimatium
sine cunctatione deseruit, ad praetextum mutatae uolun-
tatis dicta factaque quorundam calumniatus, quasi alii 5
se puerum, alii ornandum tollendumque iactassent, ne
aut sibi aut ueteranis par gratia referretur. et quo
magis paenitentiam prioris sectae approbaret, Nursinos
grandi pecunia et quam pendere nequirent multatos ex-
torres oppido egit, quod Mutinensi acie interemptorum 10
ciuium tumulo publice extructo ascripserant pro liber-
tate eos occubuisse.