Ad hunc modum urbe urbanisque rebus admini- Aug.46.1.1
stratis Italiam duodetriginta coloniarum numero de-
ductarum a se frequentauit operibusque ac uectigalibus
publicis plurifariam instruxit, etiam iure ac dignatione
urbi quodam modo pro parte aliqua adaequauit exco- 5
gitato genere suffragiorum, quae de magistratibus urbicis
decuriones colonici in sua quisque colonia ferrent et
sub die comitiorum obsignata Romam mitterent. ac
necubi aut honestorum deficeret copia aut multitudinis
suboles, equestrem militiam petentis etiam ex com- 10
mendatione publica cuiusque oppidi ordinabat, at iis,
qui e plebe regiones sibi reuisenti filios filiasue appro-
barent, singula nummorum milia pro singulis diuidebat.
  Prouincias ualidiores et quas annuis magistratuum 47.1.1
imperiis regi nec facile nec tutum erat, ipse suscepit,
ceteras proconsulibus sortito permisit; et tamen non-
nullas commutauit interdum atque ex utroque genere
plerasque saepius adiit. urbium quasdam, foederatas 5
sed ad exitium licentia praecipites, libertate priuauit,
alias aut aere alieno laborantis leuauit aut terrae motu
subuersas denuo condidit aut merita erga populum
R. adlegantes Latinitate uel ciuitate donauit. nec est,
ut opinor, prouincia, excepta dum taxat Africa et 10
Sardinia, quam non adierit. in has fugato Sex. Pom-
peio traicere ex Sicilia apparantem continuae et immo-
dicae tempestates inhibuerunt nec mox occasio aut
causa traiciendi fuit.
  Regnorum quibus belli iure potitus est, praeter 48.1.1
pauca, aut isdem quibus ademerat reddidit aut alieni-
genis contribuit. reges socios etiam inter semet ipsos
necessitudinibus mutuis iunxit, promptissimus affinitatis
cuiusque atque amicitiae conciliator et fautor; nec aliter 5
uniuersos quam membra partisque imperii curae habuit,
rectorem quoque solitus apponere aetate paruis aut
mente lapsis, donec adolescerent aut resipiscerent; ac
plurimorum liberos et educauit simul cum suis et in-
stituit. 10