Sub idem tempus Calpurniam L. Pisonis filiam suc- Jul.21.1.1
cessuri sibi in consulatu duxit uxorem suamque, Iu-
liam, Gnaeo Pompeio conlocauit repudiato priore sponso
Seruilio Caepione, cuius uel praecipua opera paulo
ante Bibulum inpugnauerat. ac post nouam adfinitatem 5
Pompeium primum rogare sententiam coepit, cum Cras-
sum soleret essetque consuetudo, ut quem ordinem
interrogandi sententias consul Kal. Ianuariis instituis-
set, eum toto anno conseruaret.
  Socero igitur generoque suffragantibus ex omni 22.1.1
prouinciarum copia Gallias potissimum elegit, †cuius
emolumento et oportunitate idonea sit materia trium-
phorum. et initio quidem Galliam Cisalpinam Illyrico
adiecto lege Vatinia accepit; mox per senatum Comatam 5
quoque, ueritis patribus ne, si ipsi negassent, populus
et hanc daret. quo gaudio elatus non temperauit, quin 2.1
paucos post dies frequenti curia iactaret, inuitis et
gementibus aduersaris adeptum se quae con-
cupisset, proinde ex eo insultaturum omnium
capitibus; ac negante quodam per contumeliam facile 5
hoc ulli feminae fore, responderit quasi adludens: in
Suria quoque regnasse Sameramin magnamque
Asiae partem Amazonas tenuisse quondam.
  Functus consulatu Gaio Memmio Lucioque Domitio 23.1.1
praetoribus de superioris anni actis referentibus cogni-
tionem senatui detulit; nec illo suscipiente triduoque
per inritas altercationes absumpto in prouinciam abiit.
et statim quaestor eius in praeiudicium aliquot crimi- 5
nibus arreptus est. mox et ipse a Lucio Antistio tr. pl.
postulatus appellato demum collegio optinuit, cum rei
publicae causa abesset reus ne fieret. ad securitatem 2.1
ergo posteri temporis in magno negotio habuit ob-
ligare semper annuos magistratus et e petitoribus non
alios adiuuare aut ad honorem pati peruenire, quam
qui sibi recepissent propugnaturos absentiam suam; 5
cuius pacti non dubitauit a quibusdam ius iurandum
atque etiam syngrapham exigere. sed cum Lucius Do- 24.1.1
mitius consulatus candidatus palam minaretur consulem
se effecturum quod praetor nequisset adempturumque
ei exercitus, Crassum Pompeiumque in urbem prouinciae
suae Lucam extractos conpulit, ut detrudendi Domitii 5
causa consulatum alterum peterent, perfecitque †utrum-
que, ut in quinquennium sibi imperium prorogaretur.
qua fiducia ad legiones, quas a re publica acceperat, 2.1
alias priuato sumptu addidit, unam etiam ex Trans-
alpinis conscriptam, uocabulo quoque Gallico—Alauda
enim appellabatur—, quam disciplina cultuque Romano
institutam et ornatam postea uniuersam ciuitate dona- 5
uit. nec deinde ulla belli occasione, <ne> iniusti qui- 3.1
dem ac periculosi abstinuit, tam foederatis quam in-
festis ac feris gentibus ultro lacessitis, adeo ut senatus
quondam legatos ad explorandum statum Galliarum
mittendos decreuerit ac nonnulli dedendum eum hosti- 5
bus censuerint. sed prospere [de]cedentibus rebus et
saepius et plurium quam quisquam umquam dierum
supplicationes impetrauit. gessit autem nouem annis, 25.1.1
quibus in imperio fuit, haec fere.