'Magnam' inquit Secundus 'et dignam tractatu quaes- 16.1.1
tionem movisti. sed quis eam iustius explicabit quam tu,
ad cuius summam eruditionem et praestantissimum inge-
nium cura quoque et meditatio accessit?'
  Et Messalla 'aperiam' inquit 'cogitationes meas, si illud 2.1
a vobis ante impetravero, ut vos quoque sermonem hunc
nostrum adiuvetis.'
  'Pro duobus' inquit Maternus 'promitto: nam et ego et 3.1
Secundus exsequemur eas partis, quas intellexerimus te
non tam omisisse quam nobis reliquisse. Aprum enim so-
lere dissentire et tu paulo ante dixisti et ipse satis manifes-
tus est iam dudum in contrarium accingi nec aequo animo 5
perferre hanc nostram pro antiquorum laude concordiam.'
  'Non enim' inquit Aper 'inauditum et indefensum sae- 4.1
culum nostrum patiar hac vestra conspiratione damnari:
sed hoc primum interrogabo, quos vocetis antiquos, quam
oratorum aetatem significatione ista determinetis. ego enim 5.1
cum audio antiquos, quosdam veteres et olim natos intel-
lego, ac mihi versantur ante oculos Ulixes ac Nestor, quo-
rum aetas mille fere et trecentis annis saeculum nostrum
antecedit: vos autem Demosthenem et Hyperidem profertis, 5
quos satis constat Philippi et Alexandri temporibus floruisse,
ita tamen ut utrique superstites essent. ex quo apparet non 6.1
multo pluris quam trecentos annos interesse inter nostram
et Demosthenis aetatem. quod spatium temporis si ad
infirmitatem corporum nostrorum referas, fortasse longum
videatur; si ad naturam saeculorum ac respectum inmensi 5
huius aevi, perquam breve et in proximo est. nam si, ut 7.1
Cicero in Hortensio scribit, is est magnus et verus annus,
quo eadem positio caeli siderumque, quae cum maxime est,
rursum existet, isque annus horum quos nos vocamus anno-
rum duodecim milia nongentos quinquaginta quattuor com- 5
plectitur, incipit Demosthenes vester, quem vos veterem et
antiquum fingitis, non solum eodem anno quo nos, sed
etiam eodem mense extitisse.