Parvum et ridiculum fortasse videbitur quod dicturus 39.1.1
sum, dicam tamen, vel ideo ut rideatur. quantum humili-
tatis putamus eloquentiae attulisse paenulas istas, quibus ad-
stricti et velut inclusi cum iudicibus fabulamur? quantum
virium detraxisse orationi auditoria et tabularia credimus, in 5
quibus iam fere plurimae causae explicantur? nam quo 2.1
modo nobilis equos cursus et spatia probant, sic est aliquis
oratorum campus, per quem nisi liberi et soluti ferantur,
debilitatur ac frangitur eloquentia. ipsam quin immo curam 3.1
et diligentis stili anxietatem contrariam experimur, quia
saepe interrogat iudex, quando incipias, et ex interrogatione
eius incipiendum est. frequenter probationibus et testibus
silentium †patronus indicit. unus inter haec dicenti aut alter 5
adsistit, et res velut in solitudine agitur. oratori autem cla- 4.1
more plausuque opus est et velut quodam theatro; qualia
cotidie antiquis oratoribus contingebant, cum tot pariter ac
tam nobiles forum coartarent, cum clientelae quoque ac
tribus et municipiorum etiam legationes ac pars Italiae 5
periclitantibus adsisteret, cum in plerisque iudiciis crederet
populus Romanus sua interesse quid iudicaretur. satis con- 5.1
stat C. Cornelium et M. Scaurum et T. Milonem et L. Be-
stiam et P. Vatinium concursu totius civitatis et accusatos
et defensos, ut frigidissimos quoque oratores ipsa certantis
populi studia excitare et incendere potuerint. itaque hercule 5
eius modi libri extant, ut ipsi quoque qui egerunt non aliis
magis orationibus censeantur.