Hinc inopia rei nummariae, commoto simul omnium 6.17.1
aere alieno, et quia tot damnatis bonisque eorum divenditis
signatum argentum fisco vel aerario attinebatur. ad hoc
senatus praescripserat, duas quisque faenoris partis in agris
per Italiam conlocaret. sed creditores in solidum appella- 5
bant nec decorum appellatis minuere fidem. ita primo con-
cursatio et preces, dein strepere praetoris tribunal, eaque
quae remedio quaesita, venditio et emptio, in contrarium
mutari quia faeneratores omnem pecuniam mercandis agris
condiderant. copiam vendendi secuta vilitate, quanto quis 10
obaeratior, aegrius distrahebant, multique fortunis provol-
vebantur; eversio rei familiaris dignitatem ac famam prae-
ceps dabat, donec tulit opem Caesar disposito per mensas
milies sestertio factaque mutuandi copia sine usuris per
triennium, si debitor populo in duplum praediis cavisset. 15
sic refecta fides et paulatim privati quoque creditores re-
perti. neque emptio agrorum exercita ad formam senatus
consulti, acribus, ut ferme talia, initiis, incurioso fine.