Libet argumenta conquirere in eo quod sapientioribus 14.44.1
deliberatum est? sed et si nunc primum statuendum habe-
remus, creditisne servum interficiendi domini animum
sumpsisse ut non vox minax excideret, nihil per temeritatem
proloqueretur? sane consilium occultavit, telum inter ignaros 5
paravit: num excubias transire, cubiculi foris recludere,
lumen inferre, caedem patrare <poterat> omnibus nesciis?
multa sceleris indicia praeveniunt: servi si prodant possumus
singuli inter pluris, tuti inter anxios, postremo, si pereundum
sit, non inulti inter nocentis agere. suspecta maioribus nostris 10
fuerunt ingenia servorum etiam cum in agris aut domibus
isdem nascerentur caritatemque dominorum statim acciperent.
postquam vero nationes in familiis habemus, quibus diversi
ritus, externa sacra aut nulla sunt, conluviem istam non nisi
metu coercueris. at quidam insontes peribunt. nam et ex 15
fuso exercitu cum decimus quisque fusti feritur, etiam
strenui sortiuntur. habet aliquid ex iniquo omne magnum
exemplum quod contra singulos utilitate publica rependitur.'