Ex semivocalibus excludunt quidam litteram x, ea scilicet ratione, 50.8
qua antiqui nostri repudiaverunt id quod apud Graecos est Υ. nam z
lingua latina non agnoscit, ideoque nec mentio illius umquam fuit, nisi 10
postquam peregrina nomina hunc sonum * * * quod si cui <latinum> nomen
videtur Mezentius, sciat solitum esse scribi per duo s et sic enuntiari.
atque has [tres] litteras semivocales plerique tradiderunt. Verrio Flacco pla- 51.1
cet mutas esse, quoniam a mutis incipiant, una a c, altera a d. quodsi
quos movet, quod <in> semivocalem desinant, 'sciant' inquit 'z litteram <per>
sd scribi ab iis qui putant illam ex s et d constare, ut sine dubio muta
finiatur'. mihi videtur nec aliena <latino> sermoni fuisse, cum inveniatur in 5
carmine Saliari, et esse aliud z, aliud σίγμα καὶ δ, nec eandem potesta-
tem nec eundem sonum esse, sed secundum diversas dialectos [id est
linguas] enuntiari. Dores enim <scimus> dicere μελίσδειν, alios μελίζειν,
et ipsum παίζειν apud alios dicitur παίσδειν. nec ideo tamen eadem
littera est, non magis quam cum alii κεβαλήν alii κεφαλήν, alii ὄππατα 10
alii ὄμματα, alii θάλατταν <alii> θάλασσαν dicunt, cum idem dicant. non
idem est z et sd, sic quo modo non idem est σίγμα καὶ δ et z. deni-
que siquis secundum naturam vult excutere hanc litteram [id est z], in-
veniet duplicem non esse, si modo illam aure sinceriore exploraverit. nam
et simpliciter scripta aliter sonare potest, aliter geminata, quod omnino 15
duplici litterae non accidit [ne geminetur]. scribe enim per unum z et
consule aurem: non erit ἀζηχής quo modo ἀδσηχής, sed geminata eadem
ἀζζηχής quo modo ἀσσηχής. et plane siquid supervenerit me dicente
sonum huius litterae, invenies eundem tenorem, <a> quo coeperit. siquis Ψ
aut ξ <dixerit>, novissimum audiet s, ex prioribus autem litteris, unde hae 52.1
duplices incipiunt, sonum nullum.
  Ex mutis evellunt quidam h litteram, tamquam sonus magis sit, quam
littera, et accedens litterae; et utuntur auctoritate Graecorum, apud quos
ut supervacua sublata est. fuisse tamen et apud illos manifestum est ex 5
veteribus scriptis et ex eo, quod hodie, cum apud illos numeri prima
semper littera nominis quo significantur notentur, ut Δ δέκα, Π πεντή-
κοντα, ἑκατόν per Η notant. unde apparet hanc litteram loco aspiratio-
nis non fuisse: alioquin per Ε notarent. qui igitur illam litteram vindi-
cant, ostendunt eam eiusdem esse <potestatis>, quae consonantis est. nam 10
et in metro asserit sibi hanc potestatem: unde et apud Homerum non
videntur vitiosi versus qui hac adspiratione supplentur,
    ἦ ὀλίγον οἱ παῖδα ἐοικότα γείνατο Τυδεύς.
et hoc amplius adeo littera est, ut possit videri etiam vicem duarum con-
sonantium implere, ut 15
    ὡς εἰπὼν τόξον μὲν ἀπὸ ἕο θῆκε χαμᾶζε.
et tale quidem exemplum apud nos non animadverti, ceterum superioris
similia multa, ut
    ille latus niveum molli fultus hyacintho.
accedit huc quod, si accedens litterae esset, cum ipsa littera enuntiaretur. 20
nunc vero et ante vocalem et post vocalem sonat: [sic] quo modo alia est
syllaba ca, alia ac, et alia ba, alia ab, sic alia ha, alia ah. nam quod ex
hoc quoque existimant quidam colligi posse consonantem <esse> et adsignifi-
cantem, quod aut accedens aut recedens immutat significationem, siqui-
dem aliud est hira, aliud ira †canam exemplum. nam multa nomina et 25
correpta syllaba aliud significant et producta, quo modo aliud <est>, si pro-
ducas pīla et <si> corripias pĭla; et loco rursus transmutatus accentus par- 53.1
tes quoque orationis immutat, ut aliud est círcum, aliud circum, aliud
érgo, aliud ergô. illa igitur quae superius dixi valentius adspirationem
hanc adserunt, ut loco litterae habeatur.