Nec minus de v littera locuti sumus, quam interdum vicem conso- 66.22
nantis obtinere diximus, ut cum scribimus vultum et geminata v diversa
potestate ponitur. sic rursus cum scribitur nominativus genetivus et omnes
deinde casus, item primitivus, et siqua his nomina similia sunt, eandem 25
observationem habebunt; et illam scriptionem, qua nominativus v et o littera 67.1
nominabatur, relinquemus antiquis.
  Varie etiam scriptitatum est mancupium aucupium manubiae, siquidem
C. Caesar per i scripsit, ut apparet ex titulis ipsius, at Augustus [i] per
u, ut testes sunt eius inscriptiones. et qui per i scribunt, <manibias>, illam 5
rationem secuntur, quod aliae quoque denominationes per eandem litteram
exeant, ut cum manicas <dicimus et> maniculam, quibus tamen opponi potest,
quod per u manuleus dicimus. item qui aucupium per u scribunt, putant
ab ave occupanda dictum; at qui aucipium, ab ave capienda, cum a
litterae in i familiaris transitus sit. quibus aeque opponi potest non minus 10
in u transire quam in i: nam et ab amico fit inimicus tantum et a salso
insulsus. relinquitur igitur electio, utrumne per antiquum sonum, qui est
pinguissimus et u litteram occupabat, velit quis enuntiare, an per hunc
qui iam videtur elegantior exilius, id est per i litteram, has proferat voces.
  Sunt etiam quaedam voces in quibus u littera videtur esse supervacua, 15
ut cum et scribimus et pronuntiamus urguere <et unguere>, siquidem et
urgeo et ungo hanc non desiderant litteram, ut apparet ex scriptis anti-
quorum, <quorum> elegantiam et auctoritatem sequendam supra diximus,
cum enuntiandi et scribendi †soluta sit difficultatem. hinc non nulli
inventi sunt qui distinguere quoque sine u littera et scribere et dicere 20
maluerunt adicientes et illam rationem, quod distinguere est interposito
puncto dividere atque diducere. nec non quidam hoc ipsum distinguere
arbitrantur dictum παρὰ τὸ τέγγειν, sive quod distingatur res illa quae
scribitur, sive quod tingat id quod inscribitur. tamen in hac voce sic u 68.1
litteram occupavit consuetudo, ut non facile possit evelli.
  Non nulli etiam varie modo per u modo per i scripserunt <artubus et>
artibus, ut, <si> cum significatione artus essent, ut arcus et partus, u littera
in dativo <et ablativo> servaretur; si vero essent artes, ut arces et partes, 5
tunc idem illi casus per i litteram scriberentur. mihi videtur nimis rusti-
cana enuntiatio futura, si per u extulerimus. ita tamen existimo enun-
tiandum, ut nec nimis i littera exilis sit nec, u litteram <si> scripseris,
enuntiationis sono [cum] nimis plena. ac meminerimus artis ὀρθοεπείας
esse ut, sive hanc sive illam litteram scripseris, enuntiationis sonum tem- 10
peret. idem puto et in clipeo per i scripto observandum, nec audiendam
vanam grammaticorum differentiam, qui alterum a clependo, <alterum a
cluendo> putant dictum.