Ivstvm et tenacem p. v. In secta Stoica et hoc dicitu<r> 3.3.pr.1
iustum uirum et honesti propositi[o] non terreri ciuium opi-
nionibus exigentium, ut aliquid contra rationem faciat.
  Non vvltvs, instantis tyranni mente qvatit solida. 3-4.1
  S<cilic>e<t> eum, quem iustum et tenacem propo-
siti ait. Ergo sensus est: sapientem uirum non quatit, id
est non conturbat minax uultus tyranni, ideo scilicet, quia
solida mente est, id est, firma ac constanti. 5
  Hac arte Pollvx, id est: hac uirtute. 9.1
  Et vagvs Hercvles.
  Vagus dictus est, quia orbem terrarum peragrauit.
  Arces igneas, id est: sidereas, ac per hoc, caelestes. 10.1
  Qvos inter Avgvstvs r. Bene, quia et ipse uirtutis 11.1
cultor est.
  Pvrpvreo bibit ore nectar. 12.1
  Purpureo ore: claro et splendido, ut Vergil.:
      Lumenque iuuentae
    Purpureum.
  Hac te merentem B. p. 13.1
  Hac: uirtute scilicet.
  Merentem.
  Merentem quomodo accipimus? Vtrum simpliciter,
id est dignum, an ut mereri stipendia milites dicimus? 5
  Indocili ivgvm collo trahentes. 14-15.1
  Alioqui scilicet indocili, non utique etiam sub Libero
patre, qui eas docuerit iugum suum trahere.
  Gratvm elocvta consiliantibvs Ivnone divis. 17-18.1
  Consiliantibus nunc 'in consilio agentibus' intelle-
gendum.
  Est autem sensus: Iunone elocuta, quod erat <grat>um
diis, apud quos in consilio loquebatur. 5
  Gratvm elocvta consiliantibvs I. d. Non est alia haec ὠ<ι>δὴ
qua<m> superior, sed illi adh<a>eret.
  Quare falluntur, qui eas separant, quippe cum manifeste
<su>peri<ori> adh<a>ereat hoc modo: hac Quirinus Martis equis
Acheronta fugit, gratum eloquuta consiliantibus Iunone diuis. 10
Significat enim hoc Romulum in caelum receptum, Iunone
iam mitigata Romanis, quibus propter iram, quam in Troianos
habuit, aliquamdiu irata <fuit>.
  Fatalis incestvsqve ivdex. Haec iam Iunonis uerba 19.1
sunt in consilio.
  Mihi castaeqve damnatvm Minervae. Pro 'a me'. 22-23.1
  Damnatvm: Il<i>um scilicet. 23.1
  Iam nec <Lac>enae splendet advlterae famosvs hospes. 25-26.1
  Eleganter haec dicuntur, quibus quasi ostendit se Iuno
[ad] satisfactionem usque ad ultionem percepisse de Troianis.
  Discere nect<a>ris svc<os>. Id est: adsuescere sapo- 34-35.1
ribus nectaris.
  Dvm longvs inter saeviat Ilion Romamqve pontvs. 37-38.1
Dum longe sit, inquit, ab Ilio Roma, in qualibet parte orbis
Romani, quantum in me est, regnent. Et eleganter hic per-
uicacia iratae in Troianos deae exprimitur.
  Regnanto beati. Regnanto pro regnent, [secunda 39.1
pro tertia persona est,] ut est illud Vergilianum:
    Tertius Argolica hac galea contentus abito.
  Dvm Priami Paridisqve bvsto insvltet armentvm, 40-41.1
hoc est: pascendo supergrediatur.
  Et cat<v>los ferae celent invltae. 41-42.1
  Per i<d> ostendit, quam desertam esse uelit Troiam.
  Horrenda late nomen in vltimas. Non perpetu<o> epi- 45.1
theto[n] 'horrendam Romam' dicit, sed barbaris horrendam.
  Qva medivs liqvor secernit Evropen ab Afro. Gadi- 46-47.1
tanum [mare] fretum significat; inde enim discerni incipiunt
Europa et Libya.
  Qva tvmidvs rigat arva Nilvs. 48.1
  Non semper tumidus, sed tunc tumidus, cum rigat.
  Avrvm inrepertvm et sic melivs sitvm, cvm terra 49-50.1
celat, spernere fortior. Bene aurum utilius ait esse, priusquam
de metallis effodiatur, quoniam effossum causa<m> praestat
auaritiae ac sceleribus.
  Populum autem Romanum ait constantissimum aurum 5
contemnere, et merito, quoniam apud ueteres paupertas magis
in honore erat quam diuitiae.
  Omne sacrvm rapiente dextra. 52.1
  Non 'Romanorum dextra', sed eorum, qui cogunt aurum
in usus humanos. Extrinsecus autem hic accipienda uox est
'etiam', ut sit: etiam sacrum rapiente dextra.
  Visere gestiens, qva parte debacchentvr ignes. Au- 54-55.1
stralem cardinem significat, qui est tor<r>entissimus.
  Troiae renascens alite lvgvbri fortvna tristi clade 61-62.1
iterabitvr. Ordo et sensus: fortuna Troiae alite lugubri, id
est malo auspicio, renascen<s> iterat<o> excidio cadet. Hic autem
sensus inde conceptus est, quod Flauius Finbria legatus Cinnae
Ilium temporibus Syllanis oppugnauit ac diruit, quem mox 5
seditio militum occidit.
  Non hoc iocosae conveniet lyrae: qvo, Mvsa, tendis? 69-70.1
  Nunc his uerbis poeta ad se conuersus ait non se recte
facere, quod lyrico carmin<e>, cui iocosa conueniant, seueriora
loquatur.
  Desine pervicax referre sermones deorvm. Per- 70-71.1
uicax nunc pro 'licentior' dicitur.
  Et magna modis tenvare parvis. 71-72.1
  Sensus est: desine magnas res, quae heroico magis car-
mini conueniunt, extenuare humilitate lyrici carminis.