<EGLOGA VII>
|
|
Non qvia, Maecenas, Lydorvm qvidqvid Etrvscos incolvit finis,
|
1.6.pr.1
|
et reliqua. Maecenatem adloquitur, candorem eius animi
|
|
commemorans, qui generosos atque humiles sine discrimine
|
|
accipiat.
|
|
Lydorvm qvidqvid Etr<v>scos incolvit fines.
|
1-2.1
|
Lydi quondam profecti incoluere Etruriam, quod et
|
|
Vergilius testatur, cum dicit:
|
|
Vbi Lydius arua
|
|
Inter opim. f.
|
5
|
Naso svspendis. Quod uulgo dicunt: desanas, id est,
|
5.1
|
per fastidium quoddam derides.
|
|
Persvades hoc tibi vere, ante potestatem Tvlli atqve igno-
|
8-9.1
|
bile regnvm et reliqua. Li<qu>et tibi, inquit, etiam ante Tullum
|
|
regem multos ignobili genere natos probos uiros fuisse usosque
|
|
amplis honoribus. Tullum autem nominauit, quia serua cap-
|
|
tiua Corniculana fuit natus; et ideo regnum eius ignobile dixit.
|
5
|
Mvltos saepe viros nvllis maioribvs ortos. Nemo est
|
10.1
|
utique, qui maiores nullos habeat, sed, cum memoria illorum
|
|
apud humilitatem nulla sit, quasi non uidentur fuisse.
|
|
Contra Laevinvm Valeri genvs.
|
12.1
|
Id est: Valerius Laeuinus <a> Valerio Publicola, qui c<um>
|
|
Iun<i>o Bruto Tarquinium Superbum ex<p>ulit, genus habens.
|
|
Perifrasin autem necessario fecit, sicut Lucilius cum dicit:
|
|
Valeri sententia dia,
|
5
|
quia scilicet nomen hoc quattuor breuium syllabarum est,
|
|
e<t> ob id non potest in exametrum uersum recipi.
|
|
Vnde Svperbvs Tarqvinivs. Vnde pro a quo.
|
12-13.1
|
Terentius:
|
|
E praedonibus unde emerat se audisse.
|
|
Vnivs assis non [n]vmqvam pr[a]eci[pi]o plvris li-
|
13-14.1
|
cvisse. Hic Publius Valerius adeo foedis et proiectis in omnem
|
|
turpitudinem moribus uixit, ut prouehi non potuerit ultra
|
|
quaestoriam dignitatem.
|
|
Ergo sensus est: Quamuis populus adsueuerit honores
|
5
|
dare indignis, dum titulis atque imaginibus mouetur, tamen
|
|
ille uilis apud eundem populum fuit, notatusque ab eo est[,
|
|
quamuis etiam populus indignis honores tribueret].
|
|
Qvid oportet nos facere a v<vl>go longe longeqve
|
17-19.1
|
remotos? Namqve est.
|
|
Quanto nos, inquit, qui non uulgariter sapimus minus
|
|
mirari nobilitatem conte<m>t<u> ignobilium debemus!
|
|
Qvoniam in propria non pelle qviessem. Ex prouerbio
|
22.1
|
sumptum est. Eos namque, qui mediocritatis suae obliti,
|
|
maiora se ipsis adpetunt, solemus dicere non continere <se>
|
|
intra pelliculam suam.
|
|
Et hoc scilicet inde sumptum est, quod [d]u<e>t<e>res in
|
5
|
pellibus dormirent. Cuius rei et Lucilius testis est, cum dicit:
|
|
Permi<x>i lectum inposui pede[m] pellibus
|
|
labes,
|
|
et Plautus, cum de anu ebria iocaretur, ait:
|
|
[In] pelli<bu>s periculum portenditur.
|
10
|
Sed fvlgente trahit constri<c>tos gloria cvrrv.
|
23.1
|
Sensus est: Rapit omnis cupiditas gloriae. Sed quod
|
|
'curru[s] fulgente' dixerit, a triumphis uidetur sumpsisse.
|
|
Qvo tibi, Tilli, svmere depositvm clavvm. Rec<e>pit
|
24-25.1
|
post Caesarem occisum. Nam pulsus ante senatu fuerat.
|
|
Fieriqve tribvno.
|
25.1
|
Figurate per datiuum casum di<re>xit ad pronomen
|
|
<tibi 'tri>b<u>no'. Ceterum illud simplicius erat: fierique tri-
|
|
bunum.
|
|
Vt siqvi aegrotet qvo morbo Varrvs ha.
|
30.1
|
Hic Varrus uilissimae libidin<o>saequ<e> admodum uitae
|
|
fuit, adeo ut Aemiliam uirginem Vestae incestasse dictus sit.
|
|
Certe adulteras ince<st>issima cupiditate sectabatur.
|
|
Sic qvi promittit cives, vrbem sibi cvrae, [et rei.]
|
34-35.1
|
imp. fore.
|
|
Sic, inquit, qui se inserit senatorio ordin<i> et rem publi-
|
|
cam administrare cupit, adstringit se ad eam necessitatem,
|
|
ut inquiratur in eum a ciuibus, quo genere natus e[s]t in
|
5
|
quanto cens<u> sit constitutus.
|
|
Avdes deiecere de saxo cives.
|
38-39.1
|
Vt si diceret: aude<s> tribunatum <plebis administrare.
|
|
Nam tribuni> plebis damnatos tum saxo Capitolino praecipi-
|
|
tabant.
|
|
Avt tradere Cadmo.
|
39.1
|
Cadmus carnifex illo tempore fuisse dicitur.
|
|
At Novivs collega gradv post me sedet vno.
|
40.1
|
Sed Nouius, inquit, qui non libertinis parentibus natus,
|
|
sed ipse libertinus est, proximus a me in equestri ordine
|
|
sede[a]t.
|
|
Namqve est ille, pater qvod erat mevs. Hoc tibi Pavlvs.
|
41.1
|
Patre libertino natum esse Horatium et in narratione,
|
|
quam de uita illius habui, ostendi.
|
|
Ergo Nou<i>um hunc libertinum esse indignatur atque
|
|
eum tamen in quattuordecim ordinibus sedere.
|
5
|
At hic, si plostra dvcenta. Hunc Nou<i>um dicit gar-
|
42.1
|
rulum et uulgarem esse in causis agendis, per qu<a>m gloriam
|
|
studiorum efficere[t], ut aequo animo sustineatur, quod dis-
|
|
simulata[b] humilitate natalium paulo exertius agat.
|
|
Saltem tenet hoc nos. Ad id pertinet, quod dixerit
|
44.1
|
eum causidicum esse. Ergo sensus est: Hoc me saltem so-
|
|
latur, ut illum sustineam, cum indigner alioquin libertinum
|
|
equestrem dignitatem consecutum esse.
|
|
Nvnc, qvia sim tibi, Maecenas, convictor, ad olim,
|
47-48.1
|
qvod mi pareret legio Romana tribvno.
|
|
Dicit sibi inuideri nunc, quod c<on>uiuat cum Maecenate,
|
|
ante quod tribunus militibus praefuerat, quasi utrumque
|
|
supra humilitatem generis eius sit.
|
5
|
qvia non, vt forsit honorem ivre mihi [esse] invideat
|
49-50.1
|
qvivis, ita te qvoqve amicvm. Prudentissime dictum. Forsitam
|
|
enim merito inuideri debeat e<i>, qui beneficia fortunae habeat,
|
|
quae plerumque temere et sine iudicio ullius pr<o>uenia[n]t,
|
|
ad amicitiam Maecenatis consequi nisi uirtute[m] in se pro-
|
5
|
uocatam non potuit. Porro autem quod uirtute[m] ac uero
|
|
iudicio quis adsequitur, inuider<i> ei non debet, cum magno
|
|
labore hoc ei constet.
|
|
Vt veni coram, singvltim pavca locvtvs (infans namqve
|
56-57.1
|
pvdor prohibebat plvra profari). Manifestum est infantem a
|
|
non fando nunc dixisse. Nec enim ad aetatem relatum est.
|
|
Porro h<ae>c re uera natura nobis est, ut, ad sublimioris di-
|
|
gnitatis uiros cum adhuc ignoti accedimus, uerecundia nos
|
5
|
elingues faciat.
|
|
Satvreiano vectari rvra caballo. Satureiani nomine
|
59.1
|
fundi in Apulia illis temporibus fuisse dicuntur satis ampli
|
|
ac nobiles. Per quod Apulum equum significat. Apulum
|
|
autem equum pro optimo utique accipere debemus.
|
|
Respondes, vt tvvs est mos, pavca: abeo, et revocas
|
60-62.1
|
non<o> post mense ivbesqve esse in amicorvm nvmero.
|
|
Plerique grauis iudicii uiri ideo non temere in amicitiam
|
|
recipiunt, ne facile d<i>mittant.
|
|
Ostendit ergo Maecenatem per nouem <m>enses de se iu-
|
5
|
dicasse ac sic in amicitiam recepisse.
|
|
Atqvi si vitiis mediocribvs ac mea pavcis mendosa
|
65-66.1
|
est natvra, alioqvin vera. Verecunde confitetur esse <in se>
|
|
nonnulla uitia, uerum tamen mediocria.
|
|
Et uidetur hoc uerum esse, ut nemo non in aliquo uitio
|
|
sit constitutus, sed iam dudum bene est, si illud uitium sit
|
5
|
par<u>um et cui ignosci possit.
|
|
Avt mala lvstra obiciet qvisqvam vere mihi. Lustra
|
68-69.1
|
non ferarum cubilia tantum, sed et popinae dicuntur. Nam
|
|
et Plautus in Casina ait:
|
|
Vbi in lustra iacuisti.
|
|
Mala lustra autem perpetuo epitheto dixit; nec enim
|
5
|
sunt bona, ut ad discretionem eorum mala dixerit. Sic dici-
|
|
t<ur> Plauto:
|
|
Athenis Atticis
|
|
et Lucilio:
|
|
Campana Capua.
|
10
|
Obiciet qvisqvam vere mihi.
|
69.1
|
Bene additum est uere. Illud enim nobis curandum
|
|
est, ne probra, quae in nos dicuntur, uere dicantur; alioqui
|
|
n<e> dicantur, in nostra non es<t> potestate.
|
|
In Flavi lvdvm me mittere.
|
72.1
|
Videlicet hunc Flauium cateruarum doctorem fuisse.
|
|
Servavit ab omni non solvm facto, vervm obprobrio
|
83-84.1
|
qvoqve tvrpi.
|
|
Eleganter. Forsitam enim parum sit ita uiuere, ne pro-
|
|
brose in te aliquid admittas, nisi etiam suspicionem omnem
|
|
amoueas.
|
5
|
Nec timvit, sibi [si] ne vitio qvis verteret, olim si
|
85-87.1
|
praeco parvas avt, <vt> fvit ipse, coactor mercedes seqverer[er].
|
|
Quid quod, inquit, non uerebatur meus pater, ne in malam
|
|
existimationem apud ciues et cognatos reccideret, si mihi
|
|
liberalia studia non praestitisset, cum humilis fuerit et praeco
|
5
|
et satis <f>i<l>i<o> potuerit esse, si paternam uitam imitaretur.
|
|
Ergo hoc ipso multo maiorem gratiam se patri suo de-
|
|
bere dicit, quod supra uires status sui filium sit prosecutus.
|
|
Vt fvit ipse, coactor. Argentarius scilicet coactor, quod
|
86.1
|
humile ac turpissimum genus quaestus habe[ba]tur.
|
|
Eoqve non, vt magn<a> dolo factvm negat esse svo pars,
|
89-92.1
|
qvod non ingenvos habea<t> clarosqve parentes, sic me defendam.
|
|
Ordo est: Eoque non sic me defendam.
|
|
Et est sensus: Plerumque, cum humilitas generis obpro-
|
|
batur alicui, sic se solet defendere, ut non suam culpam dicat
|
5
|
esse, quod de talibus parentibus natus sit; ego autem, inquit
|
|
Horatius, non tantum non dicam hoc, uerum etiam e con-
|
|
trario talibus parentibus me natum gloriabor.
|
|
Nam si natura permitteret renasci et eligere parentes
|
|
ex quibus renascere<m>ur, non ego mallem e nobilibus et ho-
|
10
|
noribus functis nasci quam e quibus natus sum.
|
|
Atqve alios legere ad fastv<m> qvoscvmqve parentes.
|
95.1
|
Ad fastum hoc est: ad fastidium ac per hoc superbe.
|
|
Demens ivdicio vvlgi. Vulgus enim magni facit
|
97-98.1
|
nobilitatem generis et eos, qui gesserint magistratus.
|
|
Sanvs fortasse tvo. Hoc ad Maecenatem recte dicitur,
|
98.1
|
qui abhorrens senatoriam dignitatem in equestri<s> honori<s>
|
|
gradu se continuit.
|
|
Ne solvs rvsve peregre <avt>. Ordo est: Rusue aut
|
102.1
|
peregre exirem.
|
|
Dvcenda petorrita. Petorritum genus uehiculi est,
|
104.1
|
quod uulgo carrum dicitur.
|
|
Mantica cvi lvmbos onere vlceret. Mantica pera est.
|
106.1
|
Sed hoc ex Luciliano illo sumptum est:
|
|
Mantica canth<e>ri costas grauitate pr[a]e-
|
|
mebat.
|
|
Obiciet nemo sordes mihi, qvas tibi, Tilli. Tillium hunc
|
107.1
|
et supra increpuerat, quod senatoriam dignitatem recepisset,
|
|
non sufficiens ei nec censu nec moribus.
|
|
Fallacem circvm vespertinvmqve pererro saepe forvm.
|
113-114.1
|
Fallacem uespertinumque forum mihi uidetur Suburam
|
|
dicere, quod fere sera hora furtiuas res solent eo uenum deferre.
|
|
Non autem utique sic hoc dicit Horatius, quasi ipse
|
|
res furetur et eo deferat, sed potius quod inde occasiones
|
5
|
emendi captet.
|
|
Adsisto divinis. Diuinos sortil<e>gos <ci>r<cu>latores dicit.
|
114.1
|
Porro autem altioris dignitatis homines erubescunt fere in
|
|
his uulgi circulis stare, quod tamen sibi licere facere Hora-
|
|
tius dicit per uitae libertatem, in qua non esset, si in sena-
|
|
toria dignitate constitutus esset.
|
5
|
A<d> porri et ciceris refero laganiqve catinvm. Hanc
|
115.1
|
escam uulgarem esse nemo est qui nesciat.
|
|
Et lapis albvs pocvla cvm cyatho dvo svstinet.
|
116-117.1
|
Marmoream Del[i]phicam significat, quae scilicet pr[a]etii
|
|
non magni est.
|
|
Adstat echinvs vilis cvm p.
|
117-118.1
|
[Praeter] Echinum Lucilius sic dixit, quasi scorte<a>
|
|
ampulla sit, ut cum ait:
|
|
Echinus c[h]innaba<ri> infect<u>s. Hic tamen ui-
|
|
tream ampullam intellegere debemus.
|
5
|
Campana svpellex. Campanam supellectilem <uilem>
|
118.1
|
intellegi uult, quia Capu<a>e hodie aerea uasa studiosius fa-
|
|
bricari dicuntur.
|
|
Qvi se vvltvm ferre negat Noviorvm posse minor<i>s.
|
120-121.1
|
Duo Nouii fratres illo tempore fuerunt, quorum minor
|
|
tumultuosus faenerator fuisse traditur. Satyrice autem et
|
|
eleganter hoc dictum, quasi ideo manum leuet Marsyas, quod
|
|
sustinere in foro non possit hic Nou<i>um.
|
5
|
Obeundus autem Marsya, quia in foro uadimonium
|
|
sistendum apud signum Marsyae sit.
|
|
Avt ego lecto[, cum me delectet].
|
122.1
|
Lecto pr<o>ducta priore syllaba enuntiare debemus, quia
|
|
frequentatiuum est ab eo, quod est: lego.
|
|
<Me tacit>vm <ivvet>. Me delectet.
|
123.1
|
Non qvo fravdatis inmvndvs Natta lvcernis.
|
124.1
|
Natta pro uulgari ac sordido homine posuit.
|
|
Fvgio rabiosi tempora signi. Caniculares dies dicit,
|
126.1
|
qui sunt caloratissimi.
|
|
Pransvs non avide, qvantvm interpellet inani. Inter-
|
127.1
|
pellet pro eo, quod est 'prohibeat' posuit.
|
|
Dicit autem paululum se prandere ac tantum, ne ieiu-
|
|
nus sit.
|
|
Solent enim ieiunio uires fatigatae deficere.
|
5
|
Domesticvs otior. Verbum finxit, quod significat:
|
128.1
|
[otior] otium ago.
|
|
Ac si qvaestor avvs pater atqve mevs patrvvsqve
|
130-131.1
|
fvissent.
|
|
Ordo est: ac si quaestor auus atque pater meus patru-
|
|
usque fuissent. Sensus est autem: suauius humilitate generis
|
|
et dignitatis meae uicturus, quam si ex senatoria familia
|
5
|
atque ipse senator essem.
|
|