Nil Ausoniis esse opus y sonare dixi 247
et ζῆτα supremum, nisi graia verba cogent.
  Sed quorsum, ais, hoc discere vel docere refert?
tradunt homines, secta quibus Pythagorea est, 250
arcana secuti physicis remota causis,
summas numeri non ita litteris valere,
graecus pueros ut docet insonans magister,
cum tollere cunctos iubet altius sinistras,
unum sit ut alpha et duo beta et tria gamma. 255
diversa volunt, alia docent ordine nullo:
referre putant, quae cui sit sub ore sedes,
ut nos modo temptabimus expedire raptim.
aiunt aliquas faucibus exilire ab imis,
γάμμα ut penitus κάππα sonat, ξῖ simul et χῖ; 260
ictam gravius vocis opus fingere linguam,
si ζῆτα loquor λάβδαve, νῦ vel hispidum ῥῶ,
et σίγμα, quod istis parili sede vibratur;
dentes sonitum fingere δέλτα θῆτα, tum ταῦ
* 264a
itidem parili sede sequi φῖ quoque, tum ψῖ. 265
hinc et numeri non similes habere summas,
et nomina tradunt ita litteris peracta,
haec ut numeris pluribus, illa sint minutis,
quandoque subibunt dubiae pericla pugnae,
maior numerus qua steterit, favere palmam, 270
praesagia leti minima patere summa.
sic Patroclon <olim> Hectorea manu perisse,
sic Hectora tradunt cecidisse mox Achilli.
haec sunt quoniam viribus altiora nostris,
si tam tenues res tibi sic dissero versu 275
vitem ut tenebras, quas solet et soluta versu,
oratio parvis minus explicare rebus,
sat duco meas hactenus occupasse nugas.
DE SYLLABIS
Syllabas, quae rite metro congruunt heroico,
captus ut meus ferebat, disputatas attuli 280
versibus, sane modorum quo sonora levitas
addita stili levaret siccioris taedium.
haec prius, Bassine fili et tu gener Novate mi,
perpolite, quam potestis, crebriore limula.
non pater tamquam socerque, sed velut sim extrarius, 285
intueri vos oportet, an satis sit litteris
singulis discreta recte, quae cui est, nativitas;
syllabarum, quas duabus iungimus vocalibus,
num minus sit scrupulose vis reperta et prodita;
consonans si praelocatur una, quantum differat, 290
una vocalis duabus praedita est si consonis;
ne parum vel diligenter lucideve expresserim,
quanta sit quae comparatur pedibus hinc diversitas.
sermo si planus pedestri se tenet modestia,
disputandi quem tenorem doctiores imperant; 295
verba si non appetita nec remota plurimis,
sed fere communis usus et tamen non obvia,
carminis servant honorem, non iacentis cantici
quo supersidens trapeto signa gyris temperat
(sufficit vitare labes et carere sordibus, 300
pro statu rerum domare lineam fandi parem,
liberam scholae nitore, vatis exutam stola,
quae tropos omnes relinquat et superba schemata,
neglegens ut semet ipsa laudem ab incultu ferat;
dum tamen rebus minutis, quas pedum liber quoque 305
vix queat proferre sermo noster offensa sine,
labili versu ministret inretusos exitus,
regulam servans ubique, finis ut quarti pedis
nominis verbive fine comma primum terminet:
hac enim tome probatur metron hoc trochaicum); 310
hunc modum si competenti pertulit ductu stilus,
sive proviso tenore cessit effectus labor,
acrius vos pendite ista, quam malignis moris est.
hoc domi clausum manebit, nec sinam nosci prius,
scrupulum quam vestra demat hunc mihi sententia, 315
opera nobis haec inanis anne in usum impensa sit.
sed labor vobis ferendus in legendo est maximus:
non enim cursim aut remisse tam minuta acumina
adsequi quicumque poterit, sed morosa intentio
tam legenti debet esse, quam fuit nobis quoque, 320
qui laborem provocando, perdomando taedium,
forsitan nec lecta multis e latebris scalpsimus,
ardui laudem expetentes, non favorem ex obviis.
corrigenda siqua sane visa vobis hinc erunt,
non ero stulte repugnans aut amans prave mea, 325
quin statim culpanda delens praebeam rectis locum.