De timore
|
|
Timoris quidem, fratres dilectissimi, uocabulum est
|
2.2.1.1
|
unum, sed accedente ratione timor discernitur a timore. Fiunt
|
|
enim duo: unus dei, alter qui naturae sit; naturae in homine
|
|
nascitur, dei autem et discitur et docetur, quia non in trepida-
|
|
tione, sed in doctrinae ratione consistit, sicut scriptum est:
|
5
|
Venite, filii, audite me; timorem domini docebo uos. Naturalis
|
|
ergo non discitur, sed impulsu nobis nostrae infirmitatis
|
|
occurrit, quia non artis est timere quod metuas; metuis au-
|
|
tem quod tibi nolis accidere.
|
|
Exsistit quippe diuersis ex
|
2.1
|
modis, cum aut exaestuat aliquo reatu conscientia; aut cum
|
|
hostilis imminens manus gladio salutem premit; aut cum
|
|
uiantis itineri erectus in morsum, ardentibus squamis incensus
|
|
tumidus sese anguis opponit; aut dorsa fugientis affectans
|
5
|
caedem uicino fremitu ferina rabies onerare temptauerit; uel
|
|
cum amissis gubernaculis inter conpugnantes flatus ac fluctus
|
|
gemens parturit carina naufragium. Inter haec omnia deterior
|
|
est conscientiae timor, quia quae diximus et alia his similia
|
|
cum passibilitate sui transeunt, timor conscientiae non deletur.
|
10
|
Nunc uideamus, intellegendum quemadmodum nobis
|
3.1
|
sit, propheta quod ait: Beati omnes qui timent dominum. Si
|
|
omnes, qui timent dominum, beati sunt, non beatus est nullus,
|
|
quia nulla gens est, nulla sunt pecora, animantium denique
|
|
nulla natura, quae non timeat deum. Cum grauamur rumpen-
|
5
|
tibus sonis, concussis undique cardinibus, cum praeter morem
|
|
terrifico fragore intonans concrepat caelum, cum inter caecas
|
|
pinguibus conductas nubibus tenebras crebrae micantes curuis
|
|
ignibus flammae intercepti diei lumen inconstanter assimulant,
|
|
cum ardent plura fulminibus, cum terra uel tremit uel hiatu
|
10
|
se recipit in se, nullus hic beatitudinis locus est, ubi non
|
|
deuotionis, sed necessitatis est quod timetur.
|
|
Itaque audia-
|
4.1
|
mus scripturam, quid dicat, cuius ista sunt monita: Et nunc,
|
|
Israel, quid dominus deus tuus postulat a te, nisi ut timeas
|
|
dominum deum tuum et ambules in omnibus uiis eius et diligas
|
|
eum et custodias praecepta eius ex toto corde tuo et ex tota anima
|
5
|
tua ut bene sit tibi?. Videtisne hunc timorem nobis necessarium,
|
|
qui in dei amore consistit, qui uoluntate sua se parit, diuinae
|
|
legis agnitione construit decorem, ad omnia genera uirtutum
|
|
intrepidus corrigit, praeceptis omnibus fideliter obtemperat
|
|
incoactus, innocenter uiuit, iustitiam percolit, sine fine studet
|
10
|
timere, ne quid praeter deum, quem diligit, timeat.
|
|
Denique huius suffragio Daniel populis terribilem
|
5.1
|
inermis draconem necat, leonibus obiectus in periculo prandet,
|
|
qui solet extra periculum ieiunare. Et Ionas timens dominum
|
|
spontaneum non timet adire naufragium, ceto inhiante misera-
|
|
bilius sepelitur quam praecipitatur et tamen litus, quo tende-
|
5
|
bat, inuenit antequam uideat, felix sepulcro quam naui.
|
|
In oratione mons tremit: monti, non apostolis trepidatio est.
|
|
Petrus aestu marino fertur non naufragus, sed uiator: timet
|
6.1
|
profundum intercipere non timentem; nec tamen in toto dis-
|
|
simulat, ne per mare pedibus se ambulasse non credat. Aduer-
|
|
sus Theclam accusator acerrimus linguae exserit gladium,
|
|
cum suis sibi ministris publicae leges insaniunt; stimulis
|
5
|
acuitur feritas in ferocitatem et tamen hominibus mitior in-
|
|
uenitur. Ne quid scenae tam dirae immanitatis deesse uidea-
|
|
tur, immittuntur etiam marina monstra; laciniis omnibus
|
|
spoliatur puella, uestitur incendio.
|
|
Inter tot instrumenta
|
7.1
|
mortis spectatore metuente secura calcat genera uniuersa
|
|
terrorum; incolumis quasi orbe subacto de illo feralis caueae
|
|
—iam non miserabilis, sed mirabilis—funereo ambitu excedit
|
|
uicti saeculi triumphum reportans, quam tot suppliciis omnes
|
5
|
crediderant perituram.
|
|
O necessarius timor, qui nihil aliud agit nisi ut beatos effici-
|
|
at; qui timet arte, non casu, uoluntate, non necessitate, reli-
|
|
gione, non culpa; qui deum metuit, non naturam. Vultis scire,
|
|
cuius proprietatis sit? Omnes timores, quoscumque inuase-
|
10
|
rint, incremento conficiunt; hic solus ad hoc crescit, ut im-
|
|
mortalem, quem possederit, faciat.
|
|