XXXV Vineae arboresque ut matur[a]e putentur
  Vineas arboresque matur[a]e face incipias putare. 32.1.1
uites propages <per> sulcos: susum uorsum, quod eius
facere poteris, uitis facito uti ducas. arbores hoc modo
putentur: rami uti diuaricentur, quos relinques, et uti
recte caedantur et ne nimium crebri relinquantur. 5
uites 2.1
bene nodentur: per omnes ramos diligenter caueto ne
uitem praecipites et ne nimium praestringas. arbores
facito uti bene maritae sint uitesque uti satis multae
adserantur et, sicubi opus erit, de arbore deiciantur, 5
uti in terram deprimantur, et biennio post praecidito
ueteres.
XXXVI Vinia ut curetur
  Viniam sic facito uti curetur: uitem bene nodatam 33.1.1
deligato recte, flexuosa uti ne sit, susum uorsum semper
ducito, quod eius poteris. uinarios custodesque recte
relinquito. quam altissimam uiniam facito alligatoque
recte, dum ne nimium constringas. hoc modo eam cu- 5
rato: capita uitium per sementim ablaqueato;
uineam 2.1
putatam circumfodito, arare incipito; ultro citroque
sulcos perpetuos ducito. uites teneras quam primum pro-
pagato, sic occato, ueteres quam minimum castrato;
potius, si opus erit, deicito biennioque post praecidito. 5
uitem nouellam resicari tum erit tempus, ubi ualebit.
si uinea a uite calua erit, sulcos interponito ibique 3.1
uiu[a]eradicem serito. umbram ab sulcis remoueto cre-
broque fodito. in uinea uetere serito ocinum, si macra
erit. quod granum capiat ne serito, et circum capita
addito stercus, paleas, uinaceas, aliquid horum, quo 5
rectius ualeat.
ubi uinea frondere coeperit, pampinato. 4.1
uineas nouellas alligato crebro, ne caules praefringan-
tur; et quae iam in perticam ibit, eius pampinos teneros
alligato leuiter corrigitoque, uti recte spectent. ubi uua
uaria fieri coeperit, uites subligato, pampinato, uuas- 5
que expellito, circum capita sarito.
XXXVII Salictum ut suo tempore c<a>edatur
  Salictum suo tempore caedito, glubito arteque alli- 5.1
gato. librum conseruato, cum opus erit in uinea, ex eo in
aquam coicito, alligato. uimina, unde corbulae fiant,
conseruato.
XXXVIII De sementi facienda
  Redeo ad sementim. ubi quisque locus frigidissimus 34.1.1
aquosissimusque erit, ibi primum serito. in caldissimis
locis sementim postremum fieri oportet. terram caue
cariosam tractes.
XXXIX De agro rubricoso
  ager rubricosus et terra pulla, materina, rudecta, 2.1
harenosa, item quae aquosa non erit, ibi lupinum
bonum fiet. in creta et uligine et rubrica et ager qui
aquosus erit, semen adoreum potissimum serito. quae loca
sicca et non herbosa erunt, aperta ab umbra, ibi tri- 5
ticum serito.
XL De faba et uicia siligine hordeo ubi serantur
  Fabam in locis ualidis non calamitosis serito. uiciam 35.1.1
et f[o]enum graecum quam minime herbosis locis serito.
siliginem, triticum in loco aperto celso, ubi sol quam diu-
tissime siet, seri oportet. lentim in rudecto et rubricoso
loco, qui herbosus non siet, serito. 5
hordeum, qui locus 2.1
nouus erit, aut qui restibilis fieri poterit, serito. trime-
stre[m], quo in loco sementim maturam facere non
potueris et qui locus restibilis crassitudine fieri poterit,
seri oportet. rapinam et coles rapicii unde fiant et rapha- 5
num in loco stercorato bene aut in loco crasso serito.
XLI Quae segetem stercorent
  Quae segetem stercorant. stercus columbinum spargere 36.1.1
oportet in pratum uel in hortum uel in segetem; capri-
num, ouillum, bubulum, item ceterum stercus omne
sedulo conseruato. amurcam spargas uel irriges ad ar-
bores: circum capita maiora amphoras, ad minora urnas 5
cum aquae dimidio addito: ablaqueato prius non alte.
XLII Quae mala in segete sint
  Quae mala in segete sint. si cariosam terram 37.1.1
tractes, cicer, quod uellitur et quod salsum est, eo
malum est; hordeum, f[o]enum graecum, eruum,
haec omnia segetem exsugunt et omnia quae uelluntur.
nucleos in segetem ne indideris. 5
  Quae segetem stercorent fruges: lupinum, faba, 2.1
uicia.
  Stercus unde facias: stramenta, lupinum, paleas,
fabalia, acus, frondem iligneam, querneam. ex
segeti uellito ebulum, cicutam et circum salicta 5
herbam altam u<l>uamque: eam substernito ouibus bu-
busque, frondem putidam. partem de nucleis succernito
et in lacum coicito: eo aquam addito, permisceto rutro
bene. inde lutum circum oleas ablaqueatas addito:
nucleos combustos item addito. 10
uiti<s> si macra 3.1
erit, sarmenta sua concidito minute et ibidem inarato aut
infodito.
  Per hiemem lucubratione haec facito: ridicas et palos,
quos pridie in tecto posueris, siccos dolato, faculas fa- 5
cito, stercus egerito.
nisi intermestri lunaque dimi- 4.1
diata tum ne tangas materiem: quam effodies aut
praecides abs terra, diebus VII proximis, quibus luna
plena fuerit, optime eximetur. omnino caueto ne quam
materiam doles neu caedas neu tangas, si potes, nisi 5
siccam neu gelidam neu rorulentam.
frumenta face 5.1
bis sarias runcesque auenamque destringas.
XLIII De uinea et arboribus putatis
de uinea et arboribus putatis sarmenta degere et
fascinam facere et uitis et ligna in caminum ficul-
na et codicillos domino in aceruum compone. 5
XLIV De fornace calcaria
  Fornacem calcariam pedes latam X facito, altam 38.1.1
pedes XX, usque ad ped. tres summam latam redigito.
si uno praefurnio coques, lacunam intus magnam facito,
uti satis siet ubi cinerem concipiat, ne foras sit educendus,
fornacemque bene struito: facito fortax totam forna- 5
cem infimam complectatur.
si duobus praefurnis 2.1
coques, lacuna nihil opus erit; cum cinere eruto opus erit,
altero praefurnio eruito, in altero ignis erit. ignem caueto
ne intermittas quin semper siet, neue noctu neue ullo
tempore intermittatur caueto. lapidem bonum in for- 5
nacem quam candidissimum, quam minime uarium in-
dito.
cum fornacem facies, fauces praecipites deorsum 3.1
facito; ubi satis foderis, tum fornaci locum facito, uti
quam altissima et quam minime uentosa siet. si parum
altam fornacem habebis ubi facias, latere[s] summam
statuito aut c<a>ementis cum luto summamque ex- 5
trinsecus oblinito.
cum ignem subdideris, si qua flamma 4.1
exibit nisi per orbem summum, luto oblinito. uentus ad
praefurnium caueto ne accedat: inibi austrum caueto
maxime. hoc signi erit, ubi calx cocta erit: summos
lapides co[a]ctos esse oportebit: item infimi lapides 5
cocti cadent et flamma minus fumosa exibit.
XLV Si ligna et uirgas non poteris uendere
  Si ligna et uirgas non poteris uendere neque lapidem
habebis unde calcem coquas, de lignis carbones coquito;
uirgas et sarmenta, quae tibi usioni supererunt, in se-
gete comburito: ubi eas combusseris, ibi papauer serito. 10