cometae sangvinei lvgvbre rvbent pro 'lugubriter'. 10.272.1
cometae autem latine crinitae appellantur. et stoici dicunt has stel-
las esse ultra XXXII. quarum nomina et effectus Avienus, qui iambis
scripsit Vergilii fabulas, memorat. Plinius etiam Secundus dicit,
cometas stellas esse naturales, quae apparent certis temporibus. 5
item hoc quoque commemorat, cometas fieri de planetis quinque,
unde interdum bonum, interdum pessima significant. nam si de
Venere aut Iove fiant, optima praenuntiant; si de Marte aut Sa-
turno, deteriora: nam Mercurialis semper talis est, qualis ille cui
cohaeret; unde et minister deorum fingitur. hinc est {⁴³ergo}⁴³ quod 10
modo ait 'cometae sanguinei lugubre rubent', id est noxii. {⁴³hanc
stellam Electram dicunt, cum qua Iuppiter concubuit. quae cum Troiam
ardentem videret, capillum lacerabat atque ita in astra est recepta. sane
Avienus cometarum has differentias dicit: stella, quae obliquam facem
post se trahens quasi crinem facit, Hippius vocatur. ista si ab occasu 15
solis in ortum veniat, mala Persidi et Syriae ostendit; si ad meridiem
attenderit, Africam et Aegyptum a malis relevat, solis pecoribus pestem
denuntians; si septemtrionem respexerit, Aegyptum bellis et miseriis pre-
mit; si occidentem attenderit, gravat Italiam et quicquid ab Italia
usque ad Hispanias tenditur; si a meridie in septemtrionem ierit, a 20
bellis quidem externis securitatem denuntiat, sed seditiones domesticas
significat. alter cometes est, cui ex gladio nomen est, nam graece
ξιφίας appellatur. cuius tractus est longior et pallidus color, neque
comas habere dicitur, et hebetior eius flamma est. qui si orientem atten-
derit, regem Persidis dolis significat appetendum, denuntiat et bella; 25
etiam Syrios pari conditione involvit; et Libyam atque Aegyptum fraude
et insidiis nuntiat posse laborare. quod si occidentem attenderit, foedera
nocua regionis eius regi significat, quae dicit per puellam conrogatam
in nuptias posse dissolvi. alter cometes est, qui lampas appellatur et
quasi fax lucet. hic cum orientem attenderit, omnes illas orientis par- 30
tes dicit nebulis posse laborare frugesque eorum caliginoso aere cor-
rumpi; si meridiem attenderit, Africam dicit siccitate et serpentibus
posse laborare; si occidentem spectaverit, Italiam dicit adsiduis flumi-
num inundationibus laborare; si septemtrionem viderit, famem gentibus
septemtrionalibus significat. est etiam alter cometes, qui vere cometes 35
appellatur; nam comis hinc inde cingitur. hic blandus esse dicitur.
qui si orientem attenderit, laetas res ipsi parti significat; si meridiem,
Africae aut Aegypto gaudia; si occidentem inspexerit, terra Italia voti
sui compos erit. hic dicitur apparuisse eo tempore quo est Augustus
sortitus imperium; tunc denique gaudia omnibus gentibus futura sunt 40
nuntiata. si septemtrionem attenderit, prospera universa significat. est
alter cometes in tympani modum, qui nec valde lucet, et electri colorem
habet, quem disceum vocant. iste quoniam ex uno loco non solet gigni,
orbi terrarum caedes, rapinas, bella et cetera mala significat. sextum
cometen appellari ex regis Typhonis nomine Typhonem dicunt, qui 45
semel in Aegypto sit visus, qui non igneo, sed sanguineo rubore fuisse
narratur; globus ei modicus dicitur et tumens, crinem eius tenui lumine
apparere ferunt, qui in septentrionis parte aliquando fuisse dicitur.
hunc Aethiopes dicuntur et Persae vidisse et omnium malorum et famis
necessitates pertulisse. quarum †ple vel inpleniores differentias, vel in 50
Campestro vel in Petosiri, siquem delectaverit, quaerat.}⁴³