DE CONCUBINIS
  Ulpianus libro secundo ad legem Iuliam et Papiam. Quae in concubinatu 25.7.1.pr.1
est, ab inuito patrono poterit discedere et alteri se aut in matrimonium aut in concu-
binatum dare? ego quidem probo in concubina adimendum ei conubium, si patronum
inuitum deserat, quippe cum honestius sit patrono libertam concubinam quam matrem
familias habere. Cum Atilicino sentio et puto solas eas in concubinatu habere posse sine 1.1
metu criminis, in quas stuprum non committitur. Qui autem damnatam adul- 2.1
terii in concubinatu habuit, non puto lege Iulia de adulteriis teneri, quamuis, si uxorem
eam duxisset, teneretur. Si qua in patroni fuit concubinatu, deinde filii esse coepit uel 3.1
in nepotis, uel contra, non puto eam recte facere, quia prop<e> nefaria est huiusmodi con-
iunctio, et ideo huiusmodi facinus prohibendum est. Cuiuscumque aetatis concubinam 4.1
habere posse palam est, nisi minor annis duodecim sit.
  Paulus libro duodecimo ad legem Iuliam et Papiam. Si patronus libertam concubinam 2.pr.1
habens furere coeperit, in concubinatu eam esse humanius dicitur.
  Marcianus libro duodecimo institutionum. In concub<in>atu potest esse et 3.pr.1
aliena liberta et ingenua et maxime ea quae obscuro loco nata est uel quaestum corpore
fecit. alioquin in honestae uitae et ingenuam mulierem in concubinatum habere
maluerit, sine testatione hoc manifestum faciente non conceditur. sed necesse est ei uel
uxorem eam habere uel hoc recusantem stuprum cum ea committere: Nec adulterium 1.1
per concubinatum ab ipso committitur. nam quia concubinatus per leges nomen assumpsit,
extra legis poenam est, ut et Marcellus libro septimo digestorum scripsit.
  Paulus libro nono decimo responsorum. Concubinam ex sola animi destination<e> aesti- 4.pr.1
mari oportet.
  Idem libro secundo sententiarum. Concubinam ex ea prouincia, in qua quis aliquid 5.pr.1
administrat, habere potest.