QUI PETANT TUTORES UEL CURATORES ET UBI
PETANTUR
  Modestinus libro septimo differentiarum. Matris sollicitudo in petendis filio 26.6.1.pr.1
tutoribus, non etiam curatoribus obseruatur, nisi quo casu impuberi curator petendus est.
  Idem libro primo excusationum. Ἐὰν οἱ ἀφήλικεϲ μὴ ἔχωϲι τοὺϲ ἐκ τῶν νόμων 2.pr.1
κηδεμόναϲ, ἐὰν μὲν ἐπιτρόπων δέωνται διὰ τὴν ἡλικίαν, δύνανται αἰτῆϲαι αὐτοῖϲ ἐπιτρόπουϲ
καταϲταθῆναι οἵ τε ϲυγγενεῖϲ καὶ οἱ κατ’ ἐπιγαμίαν οἰκεῖοι γονέων ἀρρένων τε καὶ θηλειῶν· δύ-
νανται καὶ φίλοι τῶν γονέων καὶ τροφεῖϲ αὐτῶν τῶν παίδων τοῦτο αἰτῆϲαι. Οἱ μὲν οὖν ἄλλοι 1.1
ἐκ προαιρέϲεωϲ αἰτοῦϲιν ἐπιτρόπουϲ· εἰϲὶ δέ τινεϲ οἷϲ ἐπάναγκέϲ ἐϲτιν αἰτεῖν ἐπιτρόπουϲ, οἷον
μήτηρ καὶ ἀπελεύθεροι· ἐκ τούτων γὰρ αἳ μὲν ζημιοῦνται, οἳ δὲ καὶ κολάζονται, ἐὰν μὴ αἰτήϲωϲι
τοὺϲ ἐκ τῶν νόμων κηδεμόναϲ. ἡ μὲν γὰρ μήτηρ ἐξελαύνεται τῆϲ τοῦ παιδὸϲ νομίμου κληρονο-
μίαϲ, ὡϲ οὖϲα ἀναξία λαβεῖν κλῆρον νόμιμον, μὴ φροντίϲαϲα αὐτῷ καταϲταθῆναι ἐπίτροπον. καὶ 5
οὐ μόνον ἐὰν μὴ αἰτήϲῃ, ἀλλὰ καί, ὃν ἂν αἰτήϲῃ, ὁϲίαϲ χάριν αἰτήϲῃ τὸν ἀφεθῆναι δυνάμενον,
εἶτα ἀφεθέντοϲ αὐτοῦ ἢ καὶ ἀποβληθέντοϲ ἄλλον μὴ αἰτήϲῃ πάλιν, ἢ ἐξεπίτηδεϲ κακοὺϲ αἰτήϲῃ.
ἀπελεύθεροι δὲ ἐκ τούτων τῶν αἰτιῶν κατηγορηθέντεϲ ἐπὶ τοῦ ἡγουμένου κολάζονται ἐπιϲτρεφῶϲ,
ἐὰν φαίνωνται ἢ δι’ ἀμέλειαν ἢ διὰ κακίαν μὴ ᾐτηκότεϲ. Τὰ δὲ περὶ τῆϲ μητρὸϲ προειρη- 2.1
μένα δηλοῦται ἐν ἐπιϲτολῇ Ϲεβήρου, ἧϲ τὰ ῥήματα ὑποτέτακται. 'Diuus Seuerus Cuspio Rufino.
Omnem me rationem adhibere subueniendis pupillis, cum ad curam publicam pertineat,
liquere omnibus uolo. et ideo quae mater uel non petierit tutores
idoneos filiis suis uel prioribus excusatis reiectisue non confestim aliorum nomina dederit, 5
ius non habeat uindicandorum sibi bonorum intestatorum filiorum'. Ἐὰν μέντοι τιϲ ἢ δα- 3.1
νειϲτὴϲ ἢ λεγατάριοϲ ἢ ἂλλην ἀναγκαίαν ἔχῃ πρὸϲ τὸν ὀρφανὸν ϲύϲταϲιν, αὐτὸϲ μὲν οὐκ αἰτήϲει
ἐπίτροπον τῷ ὀρφανῷ, ἀλλὰ τοὺϲ αἰτεῖν δυναμένουϲ ἀξιώϲει αἰτῆϲαι, ἢ ἐὰν οὗτοι ἀποκνήϲωϲι,
τότε προϲελθὼν τῷ ἡγουμένῳ αὐτὸ τοῦτο ἐρεῖ, ἵνα καταϲταθέντοϲ ἐπιτρόπου νομίμου ἡ πρὸϲ
τὸν ὀρφανὸν γένηται ϲύϲταϲιϲ. Ταῦτα μὲν περὶ ἐπιτρόπων· κουράτοραϲ δὲ ἑαυτοῖϲ αἰτήϲουϲιν 4.1
οἱ ἀφήλικεϲ, ἐὰν μὲν παρῶϲι, δι’ ἑαυτῶν· ἐὰν δὲ ἀποδημῇ τιϲ αὐτῶν, αἰτήϲει διὰ φροντιϲτοῦ.
Εἰ δὲ ἄλλοϲ αἰτῆϲαι κουράτορα δύναται τῷ ἀφήλικι, ἐζητήθη. καὶ Οὐλπιανὸϲ ὁ κράτιϲτοϲ οὕτωϲ 5.1
γράφει, ὡϲ δέον ἄλλον αὐτῷ μὴ αἰτεῖν, ἀλλὰ αὐτὸν ἑαυτῷ, et apud Paulum libro nono respon-
sorum ita relatum est curatorem ignorante nec mandante pupilla non recte ei a tutore
petitum uideri periculumque eorum, quae curator non iure datus gessit, non sine ratione
eum qui petit cogendum agnoscere. et alia parte eiusdem libri ita respondit, si matris 5
iudicium princeps secutus curatores filiae eius dedit, periculum administrationis eorum eam
respicere debere. Οἱ ὁπωϲοῦν ἀφεθέντεϲ δι’ excusationos τῆϲ ἐπιτροπῆϲ ἀνάγκην οὐκ ἔχουϲιν 6.1
αἰτεῖν τοῖϲ ὀρφανοῖϲ ἐπίτροπον, ὥϲ φηϲι Ϲεβήρου καὶ Ἀντωνίνου διάταξιϲ.
  Paulus libro decimo responsurum. Decreto decurionum et ipsum magistratum cura- 3.pr.1
torem dari potuisse respondi.
  Tryphoninus libro tertio decimo disputationum. Credendum est et eam 4.pr.1
matrem constitutione contineri, quae a patre non legitime tutores testamento uel condicillis
datos filiis impuberibus non postulauit decreto confirmari. Sin autem idoneis datis tuto- 1.1
ribus pluribus unus eorum uel decessit uel temporalem excusationem accepit, mater, quae
propterea in loco illius alium non petit, quia numerus reliquorum administrationi tutelae
sufficiebat, incidit quidem in uerba constitutionis, sed sententia excusatur. Sed si suspecto 2.1
tutore pupilli accusato decretum erit ei adiungi alios, mater eos quoque petere debet et,
si non petit, incidet in sententiam constitutionis. Haec autem mater ab omni quidem bo- 3.1
norum uindicatione intestatorum filiorum repellitur. si uero maritus ei fideicommissum a
filio rel<i>querit, cui mulier non petit tutorem, 'si sine liberis decesserit', uel sub hac ipsa
condicione 'si intestatus mortuus erit', fideicommissi petitio, quae ex alieno iudicio descen-
dit, non est perempta. Quae autem suspectum tutorem non fecit, nec uerbis nec sen- 4.1
t<ent>ia constitutionis in poenam incidit, quod eiusmodi facta diiudicare et aestimare uirilis
animi est et potest etiam delicta ignorare mater, satisque est eam petisse talem, qui in-
quisitione per praetorem habita idoneus apparuit. et ideo nec iudicium eius sufficit ad
eligendos tutores, sed inquisitio fit, etiamsi maxime in bona propria liberis suis testamento 5
tutores dederit.