DE AUCTORITATE ET CONSENSU TUTORUM ET
CURATORUM
  Ulpianus libro primo ad Sabinum. Quamquam regula sit iuris ciuilis in rem 26.8.1.pr.1
suam auctorem tutorem fieri non posse, tamen potest tutor proprii sui debitoris heredi-
tatem adeunti pupillo auctoritatem accommod<a>re, quamuis per hoc debitor eius efficiatur:
prima enim ratio auctoritatis ea est, ut heres fiat, per consequentias conti<n>git, ut debitum
subeat. se tamen auctore ab eo stipulari non potest. et cum quidam auctoritatem accommo- 5
daret pupillae suae, ut seruo suo stipulanti sponderet, diuus Pius Antoninus rescripsit
iure pupillam non teneri, sed in quantum locupletior facta est, dandam actionem. sed si
auctor fiat, ut filio suo quid tradatur, nulla erit auctoritas: euidenter enim sua auctoritate
rem adquirit. Tutor si inuitus retentus sit per uim, non ualet quod agitur: neque enim 1.1
praesentia corpori<s> sufficit ad auctoritatem, ut si somno aut morbo comitiali occupatus
tacuisset.
  Idem libro uicesimo quarto ad Sabinum. Nulla differentia est, non interue- 2.pr.1
niat auctoritas tutoris an perperam adhibeatur.
  Paulus libro octauo ad Sabinum. Etiamsi non interrogatus tutor auctor fiat, 3.pr.1
ualet auctoritas eius, cum se probare dicit id quod agitur: hoc est enim auctorem fieri.
  Pomponius libro septimo decimo ad Sabinum. Etsi pluribus datis tutoribus 4.pr.1
unius auctoritas sufficiat, tamen si tutor auctoretur, cui administratio tutelae concessa non
est, id ratum a praetore haberi non debet. et ideo puto uerius esse, quod Ofilio placebat,
si eo tutore auctore, qui tutelam non gerat, emam a pupillo sciens alium eius tutelam
gerere, dominum me non posse fieri: item si eo auctore emam, qui a tutela fuerit remotus: 5
nec enim id ratum haberi.
  Ulpianus libro quadragesimo ad Sabinum. Pupillus obligari tutori eo auctore non 5.pr.1
potest. plane si plures sint tutores, quorum unius auctoritas sufficit, dicendum est altero
auctore pupillum ei posse obligari, siue mutuam pecuniam ei det siue stipuletur ab eo.
sed et cum solus sit tutor mutuam pecuniam pupillo dederit uel ab eo stipuletur, non
erit obligatus tutori: naturaliter tamen obligabitur in quantum locupletior factus est: nam 5
in pupillum non tantum tutori, uerum cuiuis actionem in quantum locupletior factus est
dandam diuus Pius rescripsit. Pupillus uendendo sine tutoris aucto- 1.1
ritate non obligetur sed nec in emendo, nisi in quantum locupletior factus est.
Item ipse tutor et emptoris et uenditoris officio fungi non potest: sed enim si contutorem 2.1
habeat, cuius auctoritas sufficit, procul dubio emere potest. sed si mala fide emptio in-
tercesserit, nullius erit momenti ideoque nec usucapere potest. sane si suae aetatis factus
comprobauerit emptionem, contractus ualet. Sed si per interpositam personam rem pupilli 3.1
emerit, in ea causa est, ut emptio nullius momenti sit, quia non bona fide uidetur rem
gessisse: et ita est rescriptum a diuo Seuero et Antonio. Sane si ipse quidem emit 4.1
palam, dedit autem nomen non mala fide sed simpliciter, ut solent honestiores non pati
nomina sua instrumentis inscribi, ualet emptio: quod si callide, idem erit ac si per inter-
positam personam emisset. Sed et si creditor pupilli distrahat, aeque emere bona fide 5.1
poterit. Si filius tutoris uel quae alia persona iuri eius subiecta emerit, idem erit atque 6.1
si ipse emisset.
  Pomponius libro septimo decimo ad Sabinum. Tutores, quibus administratio 6.pr.1
decreta non esset, tamquam extraneos recte a pupillo emere placet.
  Ulpianus libro quadragesimo ad Sabinum. Quod dicimus in rem suam 7.pr.1
auctoritatem accommodare tutorem non posse, totiens uerum est, quotiens per semet uel
subiectas sibi personas adquiritur ei stipulatio: ceterum negotium ei geri per consequ<e>ntias,
ut dictum est, nihil prohibet auctoritas. Si duo rei sint stipulandi et alter me auctore a 1.1
pupillo stipuletur, alter altero tutore auctore, dicendum est stipulationem ualere, sic tamen,
si auctoritas tutoris unius sufficiat: ceterum si non sufficiat, dicendum erit inutilem esse
stipulationem. Si et pater et filius qui in potestate eius fuit tutores fuerunt et pater sit 2.1
stipulatus filio auctore, nullius momenti erit stipulatio idcirco, quia in rem patris auctor
esse filius non potest.
  Idem libro quadragesimo octauo ad Sabinum. Etsi condicionalis contractus 8.pr.1
cum pupillo fiat, tutor debet pure auctor fieri: nam auctoritas non condicionaliter, sed pure
interponenda est, ut condicionalis contractus confirmetur.
  Gaius libro duodecimo ad edictum prouinciale. Obligari ex omni contractu 9.pr.1
pupillus sine tutoris auctoritate non potest: adquirere autem sibi stipulando et per tradi-
tionem accipiendo etiam sine tutoris auctoritate potest: sed credendo obligare sibi non
potest, quia sine tutoris auctoritate nihil alienare potest. Ex hoc autem, quod pupillus 1.1
nullam rem sine tutoris auctoritate alienare potest, apparet nec manumittere eum sine tu-
toris auctoritate posse. hoc amplius licet tutoris auctoritate manumittat, debet e lege Aelia
Sentia apud consilium causam probare. Pupillus ex omnibus causis soluendo sine tutoris 2.1
auctoritate nihil agit, quia nullum dominium transferre potest: si tamen creditor bona fide
pecuniam pupilli consumpserit, liberabitur pupillus. Hereditatem adire pupillus sine tutoris 3.1
auctoritate non potest, quamuis lucrosa sit nec ullum habeat damnum. Nec ex senatus con- 4.1
sulto Trebelliano hereditatem recipere pupillus sine tutoris auctoritate potest. Tutor 5.1
statim in ipso negotio praesens debet auctor fieri, post tempus uero aut per epistulam
interposita eius auctoritas nihil agit. Etiamsi non exaudiat tutoris auctoritatem is qui 6.1
cum pupillo contrahit, scriptis tamen hoc adprobetur, recte negotium geritur, ueluti si ab-
senti pupillo per epistulam uendam aliquid aut locem et is tutoris auctoritate consentiat.
  Paulus libro uicesimo quarto ad edictum. Tutor, qui per ualetudinem 10.pr.1
uel
absentiam uel aliam iustam causam auctor fieri non potuit, non tenetur.
  Gaius libro quinto decimo ad edictum prouinciale. Si ad pupillum aut fu- 11.pr.1
riosum bonorum possessio pertineat, expediendarum rerum gratia et in agnoscenda et in
repudianda bonorum possessione uoluntatem tutoris curatorisque spectari debere placuit:
qui scilicet si quid eorum contra commodum pupilli furiosiue fecerint, tutelae curationisue
iudicio tenebuntur. 5
  Iulianus libro uicesimo primo digestorum. Si seruus communis tuus et 12.pr.1
Titii a pupilla tua te auctore aliquam rem per traditionem acceperit, tota ad Titium per-
tinebit. Marcellus notat: nam quodcumque ad omnes dominos non potest pertinere, id
pro solido ad eum, cui adquiri potest, pertinere ueteres comprobauerunt.
  Iulianus libro uicesimo primo digestorum. Impuberes tutore auctore obli- 13.pr.1
gantur, etiamsi taceant: nam cum pecuniam mutuam acceperint, quamuis nihil dicant, aucto-
ritate tutoris interposita tenentur. quare et si non debita pecunia his personis soluta fuerit,
quamuis tacuerint, interposita tutoris auctoritas sufficit, ut condictione teneantur.
  Idem libro trigesimo primo digestorum. Non multum interest, afuerit tutor, 14.pr.1
cum negotium contraheretur, an praesens ignorauerit, quale esset quod contrahebatur.
  Marcianus libro secundo regularum. Accipientis et edentis iudicium idem 15.pr.1
tutor auctor utrique fit. sed hoc utrum ita est, si bis auctor factus est, an et una aucto-
ritas sufficiat eo animo, ut ad utrumque pertineat? dubitat quidem Pomponius, sed fortiter
defenditur sufficere unam auctoritatem.
  Paulus libro primo ad legem Aeliam Sentiam. Etiamsi tutor caecus factus 16.pr.1
sit, auctor fieri potest.
  Idem libro sexto ad edictum. Si tutor pupillo nolit auctor fieri, non debet 17.pr.1
eum praetor cogere, primum quia iniquum est, etiamsi non expedit pupillo, auctoritatem
eum praestare, deinde etsi expedit, tutelae iudicio pupillus hanc iacturam consequitur.
  Idem libro primo ad Plautium. Potest pupillus tutore auctore debitorem 18.pr.1
suum Titio delegare: sed cum tutor debet pupillo, dicendum est neque delegari eum
neque procuratorem aduersus tutorem dari ipso tutore auctore posse, quia futurum sit, ut
auctoritate sua liberetur.
  Idem libro nono responsorum. Curatorem etiam impuberi dari posse, sed 19.pr.1
ad ea, quae sollemnitatem iuris desiderant, explicanda tutore auctore opus esse.
  Scaeuola libro decimo digestorum. Inter pupillos paternae hereditatis di- 20.pr.1
uisio facta est praesente tutore, sed non adsignante instrumento diuisionis: quaesitum
est, an ei stari oporteret. respondit, si tutor auctor fuisset, non idcirco minus standum
esse diuisioni, quod non adsignasset.
  Idem libro uicesimo sexto digestorum. Defendente tutore pupillus condemna- 21.pr.1
tus ex contractu patris accepit curatorem, inter quem et creditorem acta facta sunt apud
procuratorem Caesaris infra scripta. Priscus procurator Caesaris dixit: 'faciat iudicata'.
Nouellius curator dixit: 'abstineo pupillum'. Priscus procurator Caesaris dixit: 'responsum
habes: scis, quid agere debeas'. quaesitum est, an secundum haec acta adulescens a bonis 5
patris abstentus sit. respondit proponi abstentum.
  Labeo libro quinto pithanon. Si quid est, quod pupillus agendo tutorem 22.pr.1
suum liberaturus est, id ipso tutore auctore agi recte non potest.