SI QUIS OMISSA CAUSA TESTAMENTI AB INTESTATO
|
|
UEL ALIO MODO POSSIDEAT HEREDITATEM
|
|
Ulpianus libro quinquagesimo ad edictum. Praetor uoluntates defunctorum
|
29.4.1.pr.1
|
tuetur et eorum calliditati occurrit, qui omissa causa testamenti ab intestato hereditatem
|
|
partemue eius possident ad hoc, ut eos circumueniant, quibus quid ex iudicio defuncti
|
|
deberi potuit, si non ab intestato possideretur hereditas, et in eos actionem pollicetur. Et
|
1.1
|
parui refert, utrum quis per semet ipsum an per alium adquirere potuit hereditatem: nam
|
|
quomodocumque potuit, si non adquisiit hereditatem, in ea causa est, ut incidat in edictum
|
|
praetoris: praetermittere autem causam testamenti uidetur, qui, cum posset iubere, noluit
|
2.1
|
id facere. Quid ergo si seruus eius cum iuberetur adire hereditatem, dicto audiens non
|
3.1
|
fuit? sed compellendus est seruus hoc facere ideoque dominus ab intestato ueniens incidit
|
|
in edictum. Sin autem nec certioratus est dominus a seruo et postea ipse ab intestato
|
4.1
|
possedit hereditatem, non debet incidere in edictum, nisi si fingit ignorantiam. Si pro-
|
5.1
|
ponatur idem et institutus et substitutus et praetermiserit institutionem, an incidat in edic-
|
|
tum, quaeritur. et non puto incidere, quasi testator hanc ei dederit facultatem, qui eum
|
|
substituit.
|
|
Praetermittere est causam testamenti, si quis repudiauerit hereditatem.
|
6.1
|
Qui
|
7.1
|
sunt in potestate statim heredes sunt ex testamento nec quod se abstinere possunt, quic-
|
|
quam facit. quod si postea miscuerunt, ex testamento uidentur heredes: nisi si abstinue-
|
|
rint quidem se testamento, uerum ab intestato petierint bonorum possessionem: hic enim
|
|
incident in edictum. Qui sub condicione institutus heres potuit parere condicioni nec
|
8.1
|
paruit, cum condicio talis sit, ut in arbitrio sit heredis instituti, deinde ab intestato possi-
|
|
deat hereditatem, debebit edicto teneri, quia eiusmodi condicio pro pura debet haberi.
|
|
Non quaerimus, qui praetermissa causa testamenti ab intestato hereditatem possideant,
|
9.1
|
utrum iure legitimo possideant an non: nam quoquo iure possideant hereditatem uel par-
|
|
tem eius, conueniri ex edicto poterunt, utique si non ex alia causa possideant: ut puta
|
|
si quis omisit quidem hereditatem, sed ex causa fideicommissi possidet missus in posses-
|
|
sionem fideicommissorum seruandorum causa: uel si proponas eum crediti seruandi causa
|
5
|
uenisse in possessionem: nam nec ex hac causa legatariis respondere cogetur. totiens igitur
|
|
edictum praetoris locum habebit, quotiens aut quasi heres legitimus possidet aut quia bo-
|
|
norum possessionem accipit ab intestato aut si forte quasi praedo possideat hereditatem
|
|
fingens sibi aliquem titulum ab intestato possessionis: quocumque enim modo hereditatem
|
|
lucrifacturus quis sit, legata praestabit, sane interueniente cautione 'euicta hereditate legata
|
10
|
reddi'. Et si non possideat quis hereditatem, dolo autem malo fecerit quo minus possi-
|
10.1
|
deat, eueniet, ut perinde teneatur atque si hereditatem adisset. Dolo autem malo fecisse
|
11.1
|
uidetur quo minus possideat, qui ad alium transtulit possessionem per fraudem, ut legatarii
|
|
ceterique qui quid in testamento acceperunt careant his quae sibi relicta sunt. Sane
|
12.1
|
quaestionis fuit, utrum is demum dolo malo facere uideatur quo minus possideat, qui per
|
|
dolum eam possessionem dimittat, quam aliquando habuit, an uero is quo<que>, qui hoc
|
|
ipsum malitiose fecit, ne ab initio possidere inciperet. Labeo sibi uideri ait non minus
|
|
delinquere eum, qui non incipiat possidere, quam eum qui desinat: quae sententia optinet.
|
5
|
Si quis per fraudem omiserit hereditatem, ut ad legitimum perueniat, legatorum petitione
|
13.1
|
tenebitur.
|
|
Idem libro septimo ad Sabinum. Licet pro herede gerere non uideatur, qui
|
2.pr.1
|
pretio accepto praetermisit hereditatem, tamen dandam in eum actionem exemplo eius,
|
|
qui omissa causa testamenti ab intestato possidet hereditatem, diuus Hadrianus rescripsit:
|
|
proinde legatariis et fideicommissariis tenebitur. Sed utrum ab eo erit incipiendum et sic
|
1.1
|
ad heredem ueniendum an conuertemus ordinem? mihi uidetur humanior esse haec sen-
|
|
tentia, ut possessor hereditatis prior excutiatur, maxime si lucratiuam habet possessionem.
|
|
Pomponius libro tertio ad Sabinum. Si pecuniam a substituto acceperis, ut
|
3.pr.1
|
praetermitteres, isque adierit, an danda sit legatariis actio, dubitari potest. et puto, si ipse
|
|
quoque praetermiserit et, quod lege ad se rediret, possidebit hereditatem, in utrumque
|
|
uestrum dandam, ut ei tamen, cui ab utroque legatum sit, in alterutrum detur actio.
|
|
Ulpianus libro quinquagesimo ad edictum. Si quis pecuniam non accepit,
|
4.pr.1
|
simpliciter autem omisit causam testamenti, dum uult praestitum ei qui substitutus est uel
|
|
legitimo, numquid locus non sit edicto? plane indignandum est circumuentam uoluntatem
|
|
defuncti: et ideo si liquido constiterit in necem legatariorum hoc factum, quamuis non
|
|
pecunia accepta, sed nimia gratia collata, dicendum erit locum esse utili actioni aduersus
|
5
|
eum qui possidet hereditatem. Et recte dicetur, ubicumque quis, dum uult praestitum ei,
|
1.1
|
qui se repudiante uenturus est, non repudiaturus, nisi praestitum uellet, et maxime si ob
|
|
euertenda iudicia id fecit, ibi dicendum est aduersus possessorem competere actionem, sic
|
|
tamen, ut, ubi quidem pecunia accepta repudiauit, ibi dicamus eum qui omisit conuenien-
|
|
dum, ubi uero gratis, in fraudem tamen eorum quibus quid relictum est, possessorem de-
|
5
|
bere conueniri utili actione. Quamquam de heredibus institutis uideatur praetor loqui,
|
2.1
|
attamen etiam ad alios haec res serpit: ut, si sit legatarius, a quo fideicommissum relictum
|
|
est, et hic id egisset, ut omittatur hereditas, doloque id fecit, conueniri debet. Si quis
|
3.1
|
uendiderit hereditatem, utique possidere uidetur, non dolo fecisse, quo minus possideat.
|
|
Marcellus libro duodecimo digestorum. Excusatus uidetur patronus, qui
|
5.pr.1
|
institutionem praetermisit, cum aliter esset a liberto scriptus heres quam eum institui
|
|
oportet: nam et si seruus eius ex asse institutus fuerit et per quemcumque casum non
|
|
potuerit iussu domini adire hereditatem, impune praetermittet ex testamento hereditatem.
|
|
Ulpianus libro quinquagesimo ad edictum. Quia autem is qui ab intestato
|
6.pr.1
|
possidet hereditatem conueniri potest, si omittit causam testamenti, quaesitum est, si quasi
|
|
ex uoluntate testatoris uideatur omisisse, an cogatur praestare. ut puta fratrem suum
|
|
scripsit heredem et codicillos fecit ab intestato petitque a fratre, ut, si legitima hereditas
|
|
ad eum pertinuerit, fideicommissa praestaret quibusdam: si igitur omissa causa testamenti
|
5
|
ab intestato possideat hereditatem, uidendum est, an legatariis cogatur respondere. et
|
|
Iulianus libro trigesimo primo digestorum scribit cogendum primum legata praestare, mox
|
|
dimissis legatis si quid superfuerit ex dodrante, tunc fideicommissa cogi praestare: ceterum
|
|
si legata a<b>sumant dodrantem, tunc nihil fideicommissariis praestandum: habere enim in-
|
|
tegrum quadrantem legitimum heredem oportet. ordo igitur a Iuliano adhibetur, ut prius
|
10
|
legata praestentur, deinde ex superfluo fideicommissa, dummodo quadrans non tangatur.
|
|
ego puto Iuliani sententiam ita accipiendam, ut, si omissa causa testamenti ab intestato
|
|
possideat hereditatem, cogatur omnimodo legata praestare: nec enim utique omittere ei
|
|
hereditatem permisit, qui fideicommissa ab eo relinquit ab intestato. Plane si nominatim
|
1.1
|
id ei permisit, dicemus non eum incidere in edictum, quia usus est facultate ea, quam
|
|
ei testator concessit: quod si non ei concessit specialiter testator omittere, is ordo erit
|
|
sequendus, quem Iulianus ostendit. Quid deinde dicemus, si isdem et ex testamento le-
|
2.1
|
gata et fideicommissa ab intestato fuerint relicta et praeterea aliis fideicommissa? an or-
|
|
dinem illum debeamus facere, quem Iulianus monstrat, an uero contribuemus omnes fidei-
|
|
commissarios quasi aequales? et magis est, ut ita distinguamus multum interesse, utrum
|
|
incidit in edictum heres an non. nam si incidit, praeferendi erunt hi quibus testamento
|
5
|
relicta fuerunt quaedam: sin uero non incidit, quia haec fuit testatoris uoluntas, ut daret
|
|
ei facultatem et ab intestato succedendi, uel quia alia causa intercessit, quae secundum
|
|
ea quae supra scripta sunt non offendit edictum, dicendum est contribui fideicomissa de-
|
|
bere quasi exaequata. Non simpliciter autem praetor pollicitus est se daturum actionem,
|
3.1
|
sed causa cognita: nam siue inuenerit testatorem huius rei auctorem esse ipsumque per-
|
|
mississe ab intestato succedere aut si qua alia iusta causa omittendi interuenerit, utique
|
|
non dabit actionem in eum legatorum. Item si inuenerit bona ad alium pertinere, non
|
4.1
|
dabit actionem, si uero nulla suspicio collusionis religionem praetoris instruxerit. Si
|
5.1
|
autem is, cui auferri hereditas potest, aliquid possideat de hereditate et possidere desierit
|
|
sine dolo malo, magis est, ut desinat conueniri. Quod ergo tempus spectabimus, possideat
|
6.1
|
nec ne? litis contestatae tempus spectari debet. Certe si uacantia bona quis possederit
|
7.1
|
et quadriennium praeterierit, indubitate conueniri poterit ex hac parte edicti, quia et
|
|
omisit causam testamenti et quia ab intestato possedit et quidem sic, ut praescriptione
|
|
quadriennii tutus sit. Si patronus ex debita sibi portione heres scriptus dato sibi coherede
|
8.1
|
ex alia parte omiserit institutionem, quia debita pars eius erat exhausta, omiserit et co-
|
|
heres, deinde possideat patronus ab intestato legitimam hereditatem totam, dandam in eum
|
|
legatorum actionem Celsus libro sexto decimo digestorum ait, quae in Titium competeret,
|
|
sufficeretque patrono, quod integram debitam sibi portionem habeat. haec autem ita
|
5
|
sunt, si coheres collusit cum patrono: aliter enim non esse patronum cogendum legata
|
|
praestare: neque enim interdictum est, ut quis omittat hereditatem, si sine fraude id fiat.
|
|
Hoc edictum etiam ad contra tabulas bonorum possessionem pertinere magis dicendum
|
9.1
|
est, scilicet ut qui accipiendo contra tabulas bonorum possessionem liberis parentibusque
|
|
legata praestaret si omiserit eam bonorum possessionem et ab intestato possideat heredi-
|
|
tatem, cogatur ea praestare, quae praestaret, si contra tabulas possessionem accepit. Si
|
10.1
|
libertas sub condicione fuerit data 'si decem dederit' et omissa causa testamenti fuerit, non
|
|
aliter libertas competet, quam si condicioni paritum sit.
|
|
Marcellus libro duodecimo digestorum. Quidam Titium et Maeuium instituit heredes
|
7.pr.1
|
et centum Titi<o> legauit: uterque omissa testamento legitimam adiit hereditatem. non
|
|
probe legatorum actionem Titius postulabit. idem, si utrique legasset.
|
|
Ulpianus libro quinquagesimo ad edictum. Si quis sub condicione dando-
|
8.pr.1
|
rum decem uel qua alia, quae in dando uel in faciendo fuit, heres institutus omissa causa
|
|
testamenti ab intestato possideat hereditatem, uidendum est, an huic, in cuius persona<m>
|
|
condicio collata est, subueniri debeat. et magis est, ne subueniatur: neque enim legata-
|
|
rius est.
|
5
|
Paulus libro quadragesimo quinto ad edictum. Sed et si adhuc parendi
|
9.pr.1
|
condicioni tempus habeat, hac parte edicti non tenetur.
|
|
Ulpianus libro quinquagesimo ad edictum. Si non solus, sed cum alio
|
10.pr.1
|
possidet hereditatem is qui omisit causam testamenti, rectissime Iulianus ait, quod et
|
|
Marcellus probat, dandam in ipsum quoque legatorum actionem utilem: nec enim aspernari
|
|
debet obesse sibi factum heredi<s> scripti, cui etiam profuerit. hoc autem ita est, nisi si
|
|
pecuniam accepit is qui omisit causam testamenti: tunc enim in solidum tenebitur. Cum
|
1.1
|
substitutis ab institutis legata fuissent relicta et <t>am instituti quam substituti omissa causa
|
|
testamenti possideant ab intestato hereditatem, diuus Pius rescripsit neque improbe neque
|
|
imprudenter institutos legata recusare substitutis data: recte enim recusant in se dari le-
|
|
gatorum fideiue commissorum petitionem substituto, cui liberum fuit adeunti hereditatem
|
5
|
non fideicommissum petere, sed uniuersa bona optinere. Si duo sint heredes institutus et
|
2.1
|
substitutus et ambo omissa causa testamenti ab intestato possideant hereditatem, quaestionis
|
|
est, an ambo cogantur legata praestare et utrum unusquisque ea legata quae a se relicta
|
|
sunt an uero ambo utraque legata cogantur praestare. ego puto in solidum aduersus sin-
|
|
gulos legatorum petitionem dandam: sed utrum eorum quae a se legata sunt an uero
|
5
|
etiam eorum quae ab altero herede, uideamus. et alias proponamus institutum solum pos-
|
|
sidere hereditatem: eorum legatorum, quae sunt a se relicta, an etiam eorum, quae sunt
|
|
a substituto relicta, actionem patietur? dicendum est ita demum etiam eorum, si dolo
|
|
substituti perueniat ad institutos hereditas sine pecunia: nam si pecuniam accepit substi-
|
|
tutus, ipse erit conueniendus. item si solus substitutus possideret, si quidem pecunia ac-
|
10
|
cepta institutus omisisset, dicemus institutum suis legatariis respondere debere, substitutum
|
|
suis: si autem sine pecunia, aduersus substitutum dabimus actionem. nunc cum ambo
|
|
possideant, melius dicetur singulos suis legatariis respondere debere.
|
|
Iauolenus libro septimo epistularum. Si ab instituto et substituto eadem
|
11.pr.1
|
res mihi legata sit et omissa causa testamenti hereditatem possideant lege, etiamsi ab
|
|
utroque solidum mihi debetur, tamen ab uno legatum consecutus ab altero petere non
|
|
potero: eligere itaque reum potero.
|
|
Ulpianus libro quinquagesimo ad edictum. De libertatibus quoque in hoc casu quae-
|
12.pr.1
|
situm est, an competant tam hae quae ab instituto quam hae quae a substituto datae sunt.
|
|
et magis est, ut competant, tam directae quam fideicommissariae. Heredem
|
1.1
|
eius, qui omissa causa testamenti ab intestato possidet hereditatem, in solidum legatorum
|
|
actione teneri constat: magis est enim rei persecutionem quam poenam continere et ideo
|
|
et perpetuam esse. hoc autem ita est, nisi propter dolum defuncti conueniatur heres:
|
|
tunc enim in id quod ad eum peruenit conueniretur.
|
5
|
Gaius libro septimo decimo ad edictum prouinciale. Etsi non totam aliquis
|
13.pr.1
|
hereditatem partemue eius, ex qua heres institutus est, ab intestato possideat, sed uel
|
|
minimam portiunculam uel etiam unam aliquam rem, tenetur hoc edicto,
|
|
Idem libro secundo de testamentis ad edictum praetoris urbani. quamuis non proprie
|
14.pr.1
|
pars hereditatis in una re intellegatur.
|
|
Idem libro septimo decimo ad edictum prouinciale. Nec id iniquum est, cum ex suo
|
15.pr.1
|
quisque uitio hoc incommodo adficiatur.
|
|
Idem libro secundo de testamentis ad edictum praetoris urbani. Cum enim hereditas
|
16.pr.1
|
ab eo quoque peti possit, qui unam aliquam rem hereditario nomine possideat, dubitari
|
|
non oportet, quin uerum sit quod diximus.
|
|
Idem libro septimo decimo ad edictum prouinciale. Si quis omissa causa
|
17.pr.1
|
testamenti omnino eam hereditatem non possideat, excluduntur legatarii: nam liberum
|
|
cuique esse debet etiam lucrosam hereditatem omittere, licet eo modo legata libertatesque
|
|
intercidunt. sed in fideicommissariis hereditatibus id prouisum est, ut, si scriptus heres
|
|
nollet adire hereditatem, iussu praetoris adeat et restituat: quod beneficium his, quibus
|
5
|
singulae res per fideicommissum relictae sint, non magis tributum est quam legatariis.
|
|
Idem libro secundo de testamentis ad edictum praetoris urbani. Si duo
|
18.pr.1
|
heredes instituti ambo omissa causa testamenti ab intestato possideant hereditatem, tunc,
|
|
quia uterque praetorio iure perinde habetur atque si ex testamento hereditatem adisset,
|
|
pro partibus in singulos competit actio. Admonendi sumus huic, in quem
|
1.1
|
ex hac parte edicti legatorum actio datur, beneficium legis Falcidiae concedendum.
|
|
Idem libro septimo decimo ad edictum prouinciale. Praeterea patrono quoque qui ex
|
19.pr.1
|
asse heres institutus est si ab intestato possederit hereditatem, commodum partis debitae,
|
|
quod habiturus foret, si ex testamento adisset hereditatem, saluum ei debet esse.
|
|
Ulpianus libro quarto disputationum. Si eadem res diuersis personis ab
|
20.pr.1
|
instituto et substituto fuerit relicta, non uterque, sed qui ab instituto accepit solus uindicabit.
|
|
Iulianus libro uicesimo septimo digestorum. Si filius meus a matre sua
|
21.pr.1
|
heres scriptus fuerit et ego testamenti causa omissa bonorum possessionem eiusdem filii
|
|
nomine petiero, actio legatorum in me dari debebit non secus ac si ipse heres scriptus
|
|
omissa causa testamenti bonorum possessionem ab intestato accepissem.
|
|
Idem libro tricesimo primo digestorum. Si in testamento ita scriptum
|
22.pr.1
|
fuerit: 'Titius heres esto: si Titius heres erit, Maeuius heres esto' et Titius omissa causa
|
|
testamenti hereditatem legitimam possederit, Maeuio aduersus eum petitio hereditatis dari
|
|
non debet pro parte, quam habiturus esset, si testamenti causa omissa non fuisset. cum
|
|
enim omisso testamento hereditas possidetur, legatorum quidem et libertatium ratio habenda
|
5
|
est, quia aliter quam ab herede dari non potuerunt: hereditatis uero quae ita data est ra-
|
|
tionem habere praetor non debet: sua enim culpa testator sub hac condicione hereditatis
|
|
partem dedit, quam potuit pure dar<e>. Quare et si ita scriptum fuisset: 'Titius heres esto:
|
1.1
|
quisquis mihi ex supra scriptis heres erit, Stichus liber heresque esto' et Titius omisso
|
|
testamento hereditatem possideat, libertatem praetor Stichi tueri non debet nec hereditatis
|
|
petitionem ei dare. Si quis hoc modo testamentum scripserit: 'Titius heres esto: si Titius
|
2.1
|
heres non erit, Maeuius heres esto: quisquis mihi ex supra scriptis heres erit, Maeuio, si
|
|
mihi heres non erit, centum dato', deinde Titius omisso testamento legitimam hereditatem
|
|
possideat, an Maeuio, cuius in potestate fuit, ut ex substitutione adeundo totam heredi-
|
|
tatem haberet, legatorum actio dari debeat, quaeritur. et placet dari, quia nihil prohibet
|
5
|
Maeuium iustam causam habuisse, propter quam nollet negotiis hereditariis implicari.
|
|
Ulpianus libro quadragesimo sexto ad edictum. Si filius qui mansit in
|
23.pr.1
|
patris potestate, item filia heredes instituti praeterito fratre emancipato, qui contra tabulas
|
|
accipere possessionem potuit, ut intestati patris possessionem acceperint, legata omnibus
|
|
praestabunt nec filia dotem suam fratri conferet, cum ut scripta uideatur hereditatem habere.
|
|
Paulus libro sexagesimo ad edictum. Si dolo tutoris omiserit pupillus
|
24.pr.1
|
causam testamenti et legitimam hereditatem possideat, danda est legatorum actio in pu-
|
|
pillum, sed eatenus, quatenus hereditas ei adquisita est. quid enim, si cum alio possideat
|
|
hereditatem? Sed hoc et in eo qui pubes est plerique putant obseruandum, ut pro qua
|
1.1
|
parte possideat, teneatur, quamuis praetor perinde in eum det actionem, atque si adisset
|
|
hereditatem.
|
|
Celsus libro sexto decimo digestorum. Cui seruus ipsius substitutus est,
|
25.pr.1
|
seruum suum adire iussit. si idcirco fecit, ne legata praestaret, utraque praestabit, et qua
|
|
heres est et qua omissa causa testamenti possidet ex substitutione hereditatem, salua Fal-
|
|
cidia ei seruata.
|
|
Papinianus libro sexto decimo quaestionum. Iulianus scribit patrem, qui
|
26.pr.1
|
filiam sibi substitutam iussit adire hereditatem, legata quae ab ipso data sunt ex sententia
|
|
edicti praestaturum, quoniam filia patri substituitur in casu, non ut arbitrium eligendi re-
|
|
linquatur: sed si uaria legata supra dodrantem data sint, eorum prius rationem habendam,
|
|
quae a filia relicta sunt. non enim caret dolo pater, qui honore proprio omisso propter
|
5
|
compendium alienam institutionem maluit. Denique si filiae pater substitutus adiit here-
|
1.1
|
ditatem, nihil eum dolo facere Iulianus ex<i>stimat, quia nemo filiae patrem contra uotum
|
|
parentium substituere uidetur, sed ut arbitrium eligendi relinquat.
|
|
Idem libro sexto responsorum. Mater secundis tabulis impuberi filio sub-
|
27.pr.1
|
stituta locum edicto facit, si omisso testamento legitimam hereditatem filii possideat.
|
|
idem iuris erit et si filio heres data sit et substituta. In sententiam edicti
|
1.1
|
propter legatorum causam frater incidisse non uidebatur, qui filium suum substitutum im-
|
|
puberi testamento fratris non emancipauit, sed ab intestato per eum possidere coepit.
|
|
In eum, qui testamento scriptus heres non fuit, si fraudis consilio cum heredibus scriptis
|
2.1
|
participato legitimam hereditatem solus possideat, actio legatorum ex sententia praetoris
|
|
dabitur.
|
|
Maecianus libro q<u>arto fideicommissorum. Si seruum heredem institutum
|
28.pr.1
|
dominus, qui ipse rogatus fuerat fideicommissum praestare, priusquam adire iuberet, uen-
|
|
diderit, praestare id debet, cum per pretium serui hereditatis quoque aestimationem con-
|
|
sequatur. Institutus heres et rogatus restituere hereditatem si omissa causa testamenti
|
1.1
|
legitimam hereditatem possideat, non dubie ut legata ceteraque fideicommissa, ita heredi-
|
|
tatem quoque restituere compellendus est, libertates quoque tam directas quam fideicom-
|
|
missarias. sed si alienos seruos rogatus sit manumittere, utique redimere eos debebit.
|
|
eam autem decessionem patietur is cui restituta fuerit hereditas, quam is qui ei restituit
|
5
|
passurus fuit.
|
|
Ulpianus libro quinto fideicommissorum. Qui omissa causa testamenti ab
|
29.pr.1
|
intestato possidet hereditatem, seruos ad libertatem perducere debet, ne eis factum noceat
|
|
eius qui ex testamento adire noluit: sic tamen, ut habeat libertos.
|
|
Hermogenianus libro tertio iuris epitomarum. Qui omissa causa testamenti
|
30.pr.1
|
pro emptore uel pro dote uel pro donato siue alio quolibet titulo, exceptis pro herede et
|
|
pro possessore, possideat hereditatem, a legatariis et fideicommissariis non conuenitur.
|
|