DE DOTIS COLLATIONE
  Ulpianus libro quadragensimo ad edictum. Quam<quam> ita demum ad col- 37.7.1.pr.1
lationem dotis praetor cogat filiam, si petat bonorum possessionem, attamen etsi non petat,
conferre debebit, si modo se bonis paternis misceat. et hoc diuus Pius Ulpio Adriano
rescripsit etiam eam, quae non petierit bonorum possessionem, ad collationem dotis per ar-
bitrum familiae herciscundae posse compelli. Si in stipulatum deducta sit dos, si quidem 1.1
ipsa mulier stipulata sit uel ipsi negotium gestum, aeque conferre cogetur: si uero alii
quaesita est stipulatio, dicendum est cessare collationem. etsi tantum promissa sit dos,
collatio eius fiet. Si sit nepos et neptis ex eodem filio et dotata sit neptis, sit et filius 2.1
non pater eorum: neptis omnem dotem soli fratri collatura est. emancipata autem neptis
dotem et bona sua soli nepoti, non etiam patruo conferet. Sed si sit neptis sola, non etiam 3.1
nepos ex eodem, tunc confertur patruo itemque nepoti uel nepti ex alio. Sed et si duae 4.1
neptes sint ex diuersis filiis, confere<n>t et inuicem et patruo, si ex eodem patre, tantum
inuicem conferent. Cum dos confertur, impensarum necessariarum fit detractio, ceterarum 5.1
non. Quod si iam factum diuortium est et maritus non sit soluendo, non debebit integra 6.1
dos computari mulieri, sed id quod ad mulierem potest peruenire, hoc est quod facere ma-
ritus potest. Si sub condicione pater uel extraneus dotem promiserit, cautione opus erit, 7.1
ut tunc conferat mulier dotem, cum dotata esse coeperit. Filiam, quae ab intestato patri 8.1
heres sit, conferre quidem dotem oportet: consequens autem est, ut ex pollicitatione dotis
pro parte dimidia fratrem suum liberet: aequius enim est in solidum de suo eam dotatam
esse. Si emancipatus filius, qui contra tabulas bonorum possessionem accepit, filiam do- 9.1
tatam habeat, non debet dotem eius conferre, quia in bonis eius non est.
  Gaius libro quarto decimo ad edictum prouinciale. Filia in adoptionem data 2.pr.1
et heres instituta debet sic ut emancipata non solum bona sua, sed et dotem, quae ad
eam pertinere poterit, conferre. si adhuc pater adoptiuus uiuit, hic necesse habebit
conferre.
  Ulpianus libro quarto disputationum. Si filia fuerit heres instituta, collatione dotis 3.pr.1
non fungetur. unde si commisso ab altero edicto necesse habuerit contra tabulas bonorum
possessionem accipere, dicendum est, quoniam nullam iniuriam fratri facit, non debere
eam dotem conferre: nam quod habuit ex iudicio, conuertitur ad contra tabulas bonorum
possessionem. plane si ex minore parte fuit heres instituta et alia quaedam in eam con- 5
tulit contra tabulas bonorum possessio aucta portione eius, dicendum erit collationis munere
eam fungi, nisi forte contenta fuerit portione, ex qua instituta est: tunc enim dicendum
est ex iudicio parentis eam uenientem non debere munus collationis sustinere.
  Pomponius libro tertio ad Qui<n>tum Mucium. Si pater pro filia dotem pro- 4.pr.1
miserit, deinde exheredatae uel etiam emancipatae et praeteritae legatum dederit, habebit
filia etiam dotem praecipuam et legatum.
  Papinianus libro quinto responsorum. Filius emancipatus, qui possessionem contra 5.pr.1
tabulas accipere potuit, intestati patris possessionem accepit: atque ita filia, quae mansit
in potestate, cum eiusdem familiae fratre heres instituta, possessionem intestati patris er-
rorem fratris emancipati secuta accepit. dotem scripto fratri conferre non cogetur, cum
ea possessio frustra petita sit et filia patris uoluntatem fini uirilis partis retineat, id est ut 5
omnes trientes habeant et bonorum possessio unde liberi fingatur pro contra tabulas esse
petita. Filia, quae soluto matrimonio dotem conferre debuit, moram collationi 1.1
fecit: uiri boni arbitratu cogetur usuras quoque dotis conferre, cum emancipatus frater
etiam fructus conferat et filia partis suae fructus perc<i>piat.
  Papinianus libro sexto responsorum. Pater filium emancipatum heredem in- 6.pr.1
stituit et filiam exheredauit, quae inofficiosi lite perlata partem dimidiam hereditatis ab-
stulit. non esse fratrem bona propria conferre cogendum respondi: nam et libertates com-
petere placuit:
  Paulus libro undecimo responsorum. nec ipsa dotem fratribus suis conferet, cum 7.pr.1
diuerso iure fratres sunt heredes.
  Papinianus libro undecimo responsorum. Pater nubenti filiae quasdam res 8.pr.1
praeter dotem dedit eamque in familia retinuit ac fratribus sub condicione, si dotem et
cetera quae nubenti tradidit contulisset, coheredem adscripsit. cum filia se bonis absti-
nuisset, fratribus res non in dotem datas uindicantibus exceptionem doli placuit obstare,
quoniam pater filiam alterutrum habere uoluit. 5
  Tryphoninus libro sexto disputationum. Fuit quaestionis, an, si sua heres 9.pr.1
filia patri cum fratribus contenta dote abstineat se bonis, compellatur eam conferre. et
diuus Marcus rescripsit non compelli abstinentem se ab hereditate patris. ergo non tantum
data apud maritum remanebit, sed et promissa exigetur etiam a fratribus et est aeris alieni
loco: abscessit enim a bonis patris. 5