LIBER QUADRAGESIMUS OCTAUUS
DE PUBLICIS IUDICIIS
  Macer libro primo de publicis iudiciis. Non omnia iudicia, in quibus cri- 48.1.1.pr.1
men uertitur, et publica sunt, sed ea tantum, quae ex legibus iudiciorum publicorum ue-
niunt, ut Iulia maiestatis, Iulia de adulteriis, Cornelia de sicariis et ueneficis, Pompeia
parricidii, Iulia peculatus, Cornelia de testamentis, Iulia de ui priuata, Iulia de ui publica,
Iulia ambitus, Iulia repetundarum, Iulia de annona. 5
  Paulus libro quinto decimo ad edictum praetoris. Publicorum iudiciorum 2.pr.1
quaedam capitalia sunt, quaedam non capitalia. capitalia sunt, ex quibus poena mors aut
exilium est, hoc est aquae et ignis interdictio: per has enim poenas eximitur caput de
ciuitate. nam cetera non exilia, sed relegationes proprie dicuntur: tunc enim ciuitas reti-
netur, non capitalia sunt, ex quibus pecuniaria aut in corpus aliqua coercitio poena est. 5
  Ulpianus libro trigensimo quinto ad Sabinum. Publica accusatio reo uel 3.pr.1
rea ante defunctis permittitur.
  Paulus libro trigensimo septimo ad edictum. Interdum euenit, ut praeiu- 4.pr.1
dicium iudicio publico fiat, sicut in actione legis Aquiliae et furti et ui bonorum rapto-
rum et interdicto unde ui et de tabulis testamenti exhibendis: nam in his de re familiari
agitur.
  Ulpianus libro octauo disputationum. Is qui reus factus est purgare se 5.pr.1
debet nec ante potest accusare, quam fuerit excusatus: constitutionibus enim obseruatur,
ut non relatione criminum, sed innocentia reus purgetur. Illud incertum est, utrum ita 1.1
demum accusare potest, si fuerit liberatus, an et si poenam subierit: est enim constitutum
ab imperatore nostro et diuo patre eius post damnationem accusationem quem inchoare
non posse. sed hoc puto ad eos demum pertinere, qui uel ciuitatem uel libertatem ami-
serunt. Inchoatas plane delationes ante damnationem implere eis et post damnationem 2.1
permissum est.
  Marcianus libro quarto decimo institutionum. Defuncto eo, qui reus fuit 6.pr.1
criminis, et poena extincta in quacumque causa criminis extincti debet is cognoscere,
cuius de pecuniaria re cognitio est.
  Macer libro secundo iudiciorum publicorum. Infamem non ex omni crimine 7.pr.1
sententia facit, sed ex eo, quod iudicii publici causam habuit. itaque ex eo crimine, quod
iudicii publici non fuit, damnatum infamia non sequetur, nisi id crimen ex ea actione fuit,
quae etiam in priuato iudicio infamiam condemnato inportat, ueluti furti, ui bonorum
raptorum, iniuriarum. 5
  Paulus libro singulari de iudiciis publicis. Ordo exercendorum publicorum 8.pr.1
capitalium in usu esse desiit, durante tamen poena legum, cum extra ordinem crimina
probantur.
  Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Sciendum est, si in capitali 9.pr.1
causa suum seruum reum crimine factum quis non defenderit, non eum pro derelicto ha-
beri, et ideo, si absolutus fuerit, non liberum fieri, sed manere domini.
  Papinianus libro secundo definitionum. Inter accusatorem et reum cogni- 10.pr.1
tione suscepta excusatio pro absente iustis rationibus admittitur: nec per triduum per sin-
gulos dies ter citatus reus damnetur uel de accusatoris absentis praesente reo calumnia
pronuntietur.
  Maecianus libro decimo de iudiciis publicis. Seruus per procuratorem do- 11.pr.1
mini aeque ac per dominum defendi potest.
  Modestinus libro tertio de poenis. Custodias audituru<s> tam clarissimos 12.pr.1
uiros quam patronos causarum, si omnes in ciuitate prouinciae quam regit agunt, adhiber<e>
debet. Et feriatis diebus custodias audiri posse rescriptum est, ita ut innoxios dimittat et 1.1
nocentes, qui duriorem animaduersionem indigent, differat.
  Papinianus libro quinto decimo responsorum. Accusatore defuncto res ab 13.pr.1
alio, iudicante praeside prouinciae, peragi potest. Ad crimen iudicii publici persequendum 1.1
frustra procurator interuenit, multoque magis ad defendendum: sed excusationes absentium
ex senatus consulto iudicibus allegantur et, si iustam rationem habeant, sententia differtur.
  Idem libro sexto decimo responsorum. Generi seruis a socero ueneficii ac- 14.pr.1
cusatis praeses prouinciae patrem calumniam intulisse pronuntiauerat. inter infames patrem
defunctae non habendum respondi, quoniam et si publicum iudicium inter liberos de morte
filiae constitisset, citra periculum pater uindicaretur.