DE BONIS DAMNATORUM
  Callistratus libro primo de iure fisci et populi. Damnatione bona publi- 48.20.1.pr.1
cantur, cum aut uita adimitur aut ciuitas, aut seruilis condicio irrogatur. Etiam 1.1
<si> qui ante concepti et post damnationem nati sunt, portiones ex bonis patrum damna-
torum accipiunt. Liberis autem ita demum portio tribuitur, si iustis nuptiis nati sint. 2.1
Liberis eius, cui pars dimidia dumtaxat bonorum ablata est, partes non dantur: idque et 3.1
diui fratres rescripserunt.
  Idem libro sexto de cognitionibus. Non ut quis in carcerem ductus est, 2.pr.1
spoliari eum oportet, sed post condemnationem: idque diuus Hadrianus rescripsit.
  Ulpianus libro trigensimo tertio ad edictum. Quinque legibus damnatae 3.pr.1
mulieri dos publicatur: maiestatis, uis publicae, parricidii, uenefici, de sicariis:
  Papinianus libro secundo de adulteris. et omnes omnino maritus saluas 4.pr.1
actiones contra fiscum habet.
  Ulpianus libro trigensimo tertio ad edictum. Sed si alia lege capitis punita 5.pr.1
sit, quae lex dotem non publicat, quia prius serua poenae efficitur, uerum est dotem ma-
riti lucro cedere, quasi mortua sit. Quod si deportata sit filia familias, Marcellus ait, 1.1
quae sententia et uera est, non utique deportatione dissolui matrimonium: nam cum libera
mulier remaneat, nihil prohibet et uirum mariti affectionem et mulierem uxoris animum
retinere. si igitur eo animo mulier fuerit, ut discedere a marito uelit, ait Marcellus tunc
patrem de dote acturum. sed si mater familias sit et interim constante matrimonio fuerit 5
deportata, dotem penes maritum remanere: postea uero dissoluto matrimonio posse eam
agere, quasi humanitatis intuitu hodie nata actione.
  Idem libro decimo de officio proconsulis. Diuus Hadrianus Aquilio Bra- 6.pr.1
duae ita rescripsit: 'Panniculariae causa quemadmodum intellegi debeat, ex ipso nomine
apparet. non enim bona damnatorum pannicularia significari quis probe dixerit, nec, si
zonam circa se habuerit, protinus aliquis sibi uindicare debebit: sed uestem qua is fuerit
indutus, aut nummulos in ue<n>tralem, quos uictus sui causa in promptu habuerit, aut leues 5
anulos, id est quae rem non excedit aureorum quinque. alioquin si quis damnatus digito
habuerit aut sardonychica aut aliam gemmam magni pretii uel si quod chirographum
magnae pecuniae in sinu habuerit, nullo iure illud in pannicularia ratione retinebitur'.
pannicularia sunt ea, quae in custodiam receptus secum attulit: spolia, quibus indutus
est, cum quis ad supplicium ducitur, ut et ipsa appellatio ostendit. ita neque specula- 10
tores ultro sibi uindicent neque optiones ea desiderent, quibus spoliatur, quo momento
quis punitus est, hanc rationem non compendio suo debent praesides uertere, sed nec
pati optiones siue commentarienses ea pecunia abuti, sed debent ad ea seruari, quae iure
praesidum solent erogari, ut puta chartiaticum quibusdam officialibus inde subscribere,
uel si qui fortiter fecerint milites, inde eis donare: barbaros etiam inde munerari uenientes 15
ad se uel legationis uel alterius rei causa. plerumque etiam inde conrasas pecunias prae-
sides ad fiscum transmiserunt: quod perquam nimiae diligentiae est, cum sufficiat, si quis
non in usus proprios uerterit, sed ad utilitatem officii patiatur deseruire.
  Paulus libro singulari de portionibus, quae liberis damnatorum conceduntur. Cum 7.pr.1
ratio naturalis quasi lex quaedam tacita liberis parentium hereditatem addiceret, uelut ad
debitam successionem eos uocando (propter quod et in iure ciuili suorum heredum nomen
eis indictum est ac ne iudicio quidem parentis nisi meritis de causis summoueri ab ea
successione possunt): aequissimum ex<i>stimatum est eo quoque casu, quo propter poenam 5
parentis aufert bona damnatio, rationem haberi liberorum, ne alieno admisso grauiorem
poenam luerent, quos nulla contingeret culpa, interdum in summam egestatem deuoluti.
quod cum aliqua moderatione definiri placuit, ut qui ad uniuersitatem uenturi erant iure
successionis, ex ea portiones concessas haberent. Si in libertinum animaduer- 1.1
sum erit, patrono eius i<d>, quod in bonis illius habiturus esset, si is in quem animad-
uersum est sua morte decessisset, eripiendum non erit: reliqua pars bonorum, quae ad
manumissorem non pertinebit, fisco erit uindicanda. Ex bonis damnatorum portiones 2.1
adoptiuis liberis, si non fraudis causa facta est adoptio, non minus quam naturalibus con-
cedi aequum est. fraudis autem causa adoptio facta uidetur, etiamsi non in reatu, sed
desperatione rerum per conscientiam, metu imminentis accusationis quis adoptet in hoc,
ut ex bonis, quae se amissurum cogitat, portio detrahatur. Si plures filios damnatus 3.1
habeat, feruntur exempla, per quae pluribus liberis omnia bona damnati concessa sunt.
sed et diuus Hadrianus in hac sententia rescripsit: 'Fauorabilem apud me causam libe-
rorum Albini filiorum numerus facit, cum ampliari imperium hominum adiectione potius
quam pecuniarum copia malim: ideoque illis paterna sua concedi uolo, quae manifesta- 5
bunt tot possessores, etiamsi acceperint uniuersa'. Praeterea ex his, quae per flagitium 4.1
damnatus adquisiit, portiones liberorum non augentur: ueluti si cognatum suum interemi
curauerit et eius hereditatem adiit uel bonorum possessionem accepit: nam ita diuus Pius
rescripsit. cui consequenter illud idem princeps constituit, cum filia familias
ueneno necasse conui<n>ceretur eum, a quo heres instituta erat: quamuis iussu patris, cuius 5
in potestate <erat, hereditatem eam adiisset, tamen fisco eam uindicandam esse. Quae post con- 5.1
demnationem adquisiit is cuius bona publicata sunt, si relegatus est, ad heredes scriptos ab eo
uel ab intestato uenientes pertinent: nam in insulam relegatus testamenti factionem habet ut re-
liqua quoque iura. quod si deportatus est, quoniam, quia ciuitatem amittit, heredem habere non
potest, etiam postea adquisita fiscus capit. 5
  Macer libro . . . de publicis iudiciis. Liberis quoque patronorum integrum 8.pr.1
ius patronatus seruatur in bonis paterni liberti publicatis. si eius liberti extat patroni filius, fisco
locus non est in parte filii patroni. Si patroni filius excluditur propter liberos quos habet libertus, 1.1
satius est dicere fisco locum non esse, quoniam patroni filium excludunt liberi liberti, ipse autem
fiscum repellit. Patroni filius etiamsi bonorum possessionem non petat, haud dubie excludit fiscum 2.1
in parte sibi debita ex bonis liberti paterni. Relegati bona per sententiam specialem publicari pote- 3.1
runt, nec tamen iura aduersus libertos ei auferuntur nisi principis iussu. Si condemnatur pater, qui 4.1
dotem pro filia dedit, fisco in eam dotem ius non est, etiamsi postea in matrimonio filia moriatur.
  Callistratus libro . . . nisi probabitur patrem metu 9.pr.1
condemnationis liberis prospexisse.
  Macer libro . . . de publicis iudiciis. Etiam si pater, cum pro filia 10.pr.1
dotem promisisset, condemnatur, uir eam ex bonis eius a fisco petit. Si post solutum matri- 1.1
monium filiae pater condemnatur, si quidem postquam filia ei consensit de dote repetenda, fiscus
a marito eam repetit: si antequam consentiret ei, condemnatus est, ipsa repetitionem habet.
  Marcianus libro . . . de publicis iudiciis. Si quis damnatus appel- 11.pr.1
lauerit et pendente appellatione decesserit, bona eius non publicantur: nam ita posterius quoque
testamentum eius ratum est. idem est et si appellatio non recepta est. Qui reus est non maiestatis, 1.1
bona administrare potest et pecuniam credere debitamque sibi recipere, si bona fide debitores
ei soluunt: in fraudem autem quae alienauit, post condemnationem reuocantur>.