QUAE SENTENTIAE SINE APPELLATIONE RESCINDANTUR
  Macer libro secundo de appellationibus. Illud meminerimus: si quaeratur, 49.8.1.pr.1
iudicatum sit nec ne, et huius quaestionis iudex non esse iudicatum pronuntiauerit: licet
fuerit iudicatum, rescinditur, si prouocatum non fuerit. Item si calculi error in sententia 1.1
esse dicatur, appellare necesse non est: ueluti si iudex ita pronuntiauerit: 'Cum constet
Titium Seio ex illa specie quinquaginta, item ex illa specie uiginti quinque debere, id-
circo Lucium Titium Seio centum condemno': nam quoniam error computationis est, nec
appellare necesse est et citra prouocationem corrigitur. sed et si huius quaestionis iudex 5
sententiam centum confirmauerit, si quidem ideo, quod quinquaginta et uiginti quinque
fieri centum putauerit, adhuc idem error computationis est nec appellare necesse est: si
uero ideo, quoniam et alias species uiginti quinque fuisse dixerit, appellationi locus est.
Item cum contra sacras constitutiones iudicatur, appellationis necessitas remittitur. contra 2.1
constitutiones autem iudicatur, cum de iure constitutionis, non de iure litigatoris pronun-
tiatur. nam si iudex uolenti se ex cura muneris uel tutelae beneficio liberorum uel aetatis
aut priuilegii excusare, dixerit neque filios neque aetatem aut ullum priuilegium ad mu-
neris uel tutelae excusationem prodesse, de iure constituto pronuntiasse intellegitur: quod 5
si de iure suo probantem admiserit, sed idcirco contra eum sententiam dixerit, quod ne-
gauerit eum de aetate sua aut de numero liberorum probasse, de iure litigatoris pronun-
tiasse intellegitur: quo casu appellatio necessaria est. Item cum ex edicto peremptorio, 3.1
quod neque propositum est neque in notitiam peruenit absentis, condemnatio fit, nullius
momenti esse sententiam constitutiones demonstr<a>nt. Si apud eundem iudicem inuicem 4.1
petamus, si et mea et tua petitio sine usuris fuit et iudex me priorem tibi condemnauit,
quo magis tu prior me condemnatum habeas: non est mihi necesse pro hac causa appel-
lare, quando secundum sacras constitutiones iudicatum a me petere non possis, priusquam
de mea quoque petitione iudicetur. sed magis est, ut appellatio interponatur. 5
  Paulus libro tertio responsorum. Paulus respondit eum, qui in rebus 2.pr.1
humanis non fuit sententiae dictae tempore, inefficaciter condemnatum uideri. Idem re- 1.1
spondit aduersus eum, qui in rebus humanis non esset, cum iudex datus est, neque iudicis
dationem ualuisse neque sententiam aduersus eum dictam uires habere.
  Idem libro sexto decimo responsorum. Paulus respondit inpossibile prae- 3.pr.1
ceptum iudicis nullius esse momenti. Idem respondit ab ea sententia, cui pareri rerum 1.1
natura non potuit, sine causa appellari.