| DE DECURIONIBUS ET FILIIS EORUM | |
| Ulpianus libro secundo opinionum. Decuriones, quos sedibus ciuitatis, ad quam per- | 50.2.1.pr.1 |
| tinent, relictis in alia loca transmigrasse probabitur, praeses prouinciae in patrium solum | |
| reuocare et muneribus congruentibus fungi curet. | |
| Idem libro primo disputation<u>m. Qui ad tempus relegatus est, si decurio sit, desinet | 2.pr.1 |
| esse decurio. reuersus plane locum suum quidem non optinebit, sed non semper prohi- | |
| betur decurio fieri. denique in locum suum non restituetur (nam et sublegi in locum eius | |
| potest) et si numerus ordinis plenus sit, exspectare eum oportet, donec alius uacet. alia | |
| causa est eius, qui ad tempus ordine remouetur: hic enim impleto tempore decurio est. | 5 |
| sed et in huius locum sublegi poterit: sed et si plenum locum inuenerit, exspect<et>, donec | |
| locus uacet. Restitutus tamen in ordinem utrum eum ordinem teneat, quem primum ha- | 1.1 |
| buit, an uero quem nunc nanctus est, quaeri potest, si forte de ordine sententiarum dicen- | |
| darum agatur. arbitror tamen eundem ordinem tenere, quem pridem habuit. non idem | |
| erit in eo, qui relegatus ad tempus est: nam hic uelut nouus in ordinem uenit. In filiis | 2.1 |
| decurionum quaestio est, utrum is solus decurionis filius esse uideatur, qui conceptus et | |
| natus est ex decurione, an uero et is, qui ante natus est, quam pater decurio fieret. | |
| et quidem quantum pertinet, ne fustibus castigetur et ne in metallum detur, non nocet | |
| plebeio patre esse natum, si postea honor decurionis patri eorum accesserit. in auo quo- | 5 |
| que Papinianus idem respondit. ne patris nota filius macularetur. Sed si pater ipsius | 3.1 |
| ordine motus sit, si quidem ante conceptionem eius moueatur, arbitror eum quasi plebei | |
| filium in honoribus spectari: quod si post conceptionem pater ipsius dignitatem amiserit, | |
| dicendum erit benigne ut decurionis filium intuendum. Proinde hic quoque, qui post | 4.1 |
| patris relegationem natus sit, si quidem ante conceptus est, similis senatoris filio habe- | |
| bitur: si postea, nocebit illi relegatio. Si ad tempus ordine moto patre fuerit natus me- | 5.1 |
| dioque tempore conceptus et editus, an quasi decurionis filius nascatur, licet pater eius | |
| ante obierit, quam in ordinem uenerit? quod benigne erit admittendum. Praeterea si | 6.1 |
| conceptus sit a plebeio, mox ante editionem pater eius decurionatum adeptus ante edi- | |
| tionem amiserit: non infauorabiliter quis medium tempus illi prodesse ueluti iam nato | |
| respondebit. Nullum patris delictum innocenti filio poenae est: ideoque nec ordine decu- | 7.1 |
| rionum aut ceteris honoribus propter eiusmodi causam prohibetur. Maiores | 8.1 |
| annis quinquaginta quinque ad decurionatus honorem inuiti uocari constitutionibus prohi- | |
| bentur. sed si ei rei consenserint, etsi maiores annis septuaginta sint, munera quidem | |
| ciuilia obire non coguntur, honores autem gerere debent. | |
| Idem libro tertio de officio proconsulis. Generaliter id erit defendendum, ut qui cle- | 3.pr.1 |
| mentiorem sententiam passus est ob hoc, quod ad tempus relegatur, boni consulere de- | |
| beat humanitatis sententiae nec decurionatum recipiat. Sed si quis ob falsam causam | 1.1 |
| uel aliam de grauioribus non ad tempus sit relegatus, sed ad tempus ordine motus, in ea | |
| est causa, ut possit in ordinem redire. imperator enim Antoninus edicto | |
| proposito statuit, ut cuicumque aut quacumque causa ad tempus ordine uel aduocationibus | |
| uel quo alio officio fuisset interdictum, completo tempore nihilo minus fungi honore uel | 5 |
| officio possit. et hoc recte: neque enim exaggeranda fuit sententia, quae modum inter- | |
| dictioni fecerat. Spurios posse in ordinem allegi nulla dubitatio est: sed si habeat com- | 2.1 |
| petitorem legitime quaesitum, praeferri eum oportet, diui fratres Lolliano Auito Bithyniae | |
| praesidi rescripserunt. cessantibus uero his etiam spurii ad decurionatum et re et uita | |
| honesta recipientur: quod utique non sordi erit ordini, cum ex utilitate eius sit semper | |
| ordinem plenum habere. Eis, qui Iudaicam superstitionem se- | 3.1 |
| quuntur, diui Seuerus et Antoninus honores adipisci permiserunt, sed et necessitates eis | |
| imposuerunt, qui superstitionem eorum non laederent. | |
| Marcianus libro primo de iudiciis publicis. Decurio, qui prohibetur conducere quae- | 4.pr.1 |
| dam, si iure successerit in conductione, remanet in ea. quod et in omnibus similibus | |
| seruandum est. | |
| Papinianus libro secundo quaestionum. Ad tempus ordine motos ex crimine, quod | 5.pr.1 |
| ignominiam importat, in perpetuum moueri placuit. ad tempus autem exulare iussos ex | |
| crimine leuiore uelut transacto negotio non esse inter infames habendos. | |
| Idem libro primo responsorum. Spurii decuriones fiunt: et ideo fieri poterit ex in- | 6.pr.1 |
| cesto quoque natus: non enim impedienda est dignitas eius qui nihil admisit. Minores | 1.1 |
| uiginti quinque annorum decuriones facti sportulas decurionum accipiunt: sed interim | |
| suffragium inter ceteros ferre non possunt. Decurio etiam suae ciuitatis uectigalia exer- | 2.1 |
| cere prohibetur. Qui iudicii publici quaestionem citra ueniam abolitionis deseruerunt, de- | 3.1 |
| curionum honor<e> decorari non possunt, cum ex Turpilliano senatus consulto notentur igno- | |
| minia ueluti calumniae causa iudicio publico damnati. Pater, qui filio decurione creato | 4.1 |
| prouocauit, etsi praescriptione temporis exclusus fuerit, si quod gestum est non habuit | |
| ratum, muneribus ciuilibus pro filio non tenebitur. Priuilegiis cessantibus ceteris eorum | 5.1 |
| causa potior habetur in sententiis ferendis, qui pluribus eodem tempore suffragiis iure de- | |
| curion<i> decorati sunt. sed et qui plures liberos habet, in suo collegio primus sententiam | |
| rogatur ceterosque honoris ordine praecellit. | |
| Paulus libro primo sententiarum. Honores et munera non ordination<e>, sed potioribus | 7.pr.1 |
| quibusque iniungend<a> sunt. Surdus et mutus si in totum non audiant aut non loquantur, | 1.1 |
| ab honoribus ciuilibus, non etiam a muneribus excusantur. Is, qui non sit decurio, duum- | 2.1 |
| uirat<u> uel aliis honoribus fungi non potest, quia decurionum honoribus plebeii fungi pro- | |
| hibentur. Ad decurionatum filii ita demum pater non consentit, si con- | 3.1 |
| trariam uoluntatem uel apud acta praesidis uel apud ipsum ordinem uel quo alio modo | |
| contestatus sit. | |
| Hermogenianus libro primo iuris epitomarum. Decurionibus facultatibus lapsis ali- | 8.pr.1 |
| menta decerni permissum est, maxime si ob munificentiam in patriam patrimonium ex- | |
| hauserint. | |
| Paulus libro primo decretorum. Seuerus Augustus dixit: 'etsi probaretur Titius in | 9.pr.1 |
| seruitute patris sui natus, tamen, cum ex libera muliere sit procreatus, non prohibetur | |
| decurio fieri in sua ciuitate'. Non esse dubitandum, quin nauicularii non debent decu- | 1.1 |
| riones creari. | |
| Modestinus libro primo responsorum. Herennius Modestinus respondit sola albi pro- | 10.pr.1 |
| scriptione minime decurionem factum, qui secundum legem decurio creatus non sit. | |
| Callistratus libro primo cognitionum. Non tantum qui tenerae aetatis, sed etiam | 11.pr.1 |
| qui grandes natu sunt decuriones fieri prohibentur. illi quasi inhabiles rem publicam tueri | |
| ad tempus excusantur, hi uero in perpetuum amouentur: non alias seniores, ne seniorum | |
| excusatione iuniores onerentur ad omnia munera publica suscipienda soli relicti. neque | |
| enim minores uiginti quinque annis decuriones allegi | 5 |
| nisi ex causa possunt, neque hi, qui annum quinquagensimum et quintum excesserunt. | |
| nonnumquam etiam longa consuetudo in ea re obseruata respicienda erit. quod etiam | |
| custodiendum principes nostri consulti de allegendis in ordine Nicomedensium huius aetatis | |
| hominibus rescripserunt. | |
| Idem libro sexto cognitionum. Eos, qui utensilia negotiantur et uendunt, licet ab | 12.pr.1 |
| aedilibus caeduntur, non oportet quasi uiles personas neglegi. denique non sunt prohibiti | |
| huiusmodi homines decurionatum uel aliquem honorem in sua patria petere: nec enim | |
| infames sunt. sed ne quidem arcentur honoribus, qui ab aedilibus flagellis caesi sunt, | |
| quamquam iure suo ita aediles officio isto fungantur. inhonestum tamen puto esse huius- | 5 |
| modi personas flagellorum ictibus subiectas in ordinem recipi, et maxime in eis ciuita- | |
| tibus, quae copiam uirorum honestorum habeant: nam paucitas eorum, qui muneribus | |
| publicis fungi debeant, necessaria etiam hos ad dignitatem municipalem, si facultates | |
| habeant, inuit<a>t. | |
| Papirius Iustus libro secundo de constitutionibus. Imperatores Antoninus et Uerus | 13.pr.1 |
| Augusti rescripserunt in tempus relegatos et reuersos in ordinem allegi sine permissu | |
| principis non posse. Item rescripserunt relegatos non posse tempore finito in ordinem | 1.1 |
| decurionum allegi, nisi eius aetatis fuerint, ut nondum decuriones creari possent, et digni- | |
| tas certa spem eius honoris id faceret, ut princeps indulgere possit. Item rescripserunt | 2.1 |
| eum, qui in relegatione natus est, non prohiberi honore decurionatus fungi. Item re- | 3.1 |
| scripserunt non admitti contradicere uolentem, quod non recte quis sit creatus decurio, | |
| cum initio contradicere debuerit. | |
| Paulus libro primo quaestionum. De decurione damnato non debere quaestionem | 14.pr.1 |
| haberi diuus Pius rescripsit. unde etiam si desierit decurio esse, deinde damnetur, non | |
| esse torquendum in memoriam prioris dignitatis placet. |