DE CONDICTIONE SINE CAUSA
  Ulpianus libro quadragensimo tertio ad Sabinum. Est et haec species con- 12.7.1.pr.1
dictionis, si quis sine causa promiserit uel si soluerit quis indebitum, qui autem promisit
sine causa, condicere quantitatem non potest quam non dedit, sed ipsam obligationem.
Sed et si ob causam promisit, causa tamen secuta non est, dicendum est condictionem 1.1
locum habere. Siue ab initio sine causa promissum est, siue fuit causa promittendi quae 2.1
finit<a> est uel secuta non est, dicendum est condictioni locum fore. Constat id demum posse 3.1
condici alicui, quod uel non ex iusta causa ad eum peruenit uel redit ad non iustam
causam.
  Idem libro trigensimo secundo ad edictum. Si fullo uestimenta lauanda con- 2.pr.1
duxerit, deinde amissis eis domino pretium ex locato conuentus praestiterit posteaque do-
minus inuenerit uestimenta, qua actione debeat consequi pretium quod dedit? et ait Cas-
sius eum non solum ex conducto agere, uerum condicere domino posse: ego puto ex
conducto omnimodo eum habere actionem: an autem et condicere possit, quaesitum est, 5
quia non indebitum dedit: nisi forte qu<a>si sine causa datum sic putamus condici posse:
etenim uestimentis inuentis quasi sine causa datum uidetur.
  Iulianus libro octauo digestorum. Qui sine causa obligantur, incerti con- 3.pr.1
dictione consequi possunt ut liberentur: nec refert, omnem quis obligationem sine causa
suscipiat an maiorem quam suscipere eum oportuerit, nisi quod alias condictione id agitur,
ut omni obligatione liberetur, alias ut exoneretur: ueluti qui decem promisit, nam si qui-
dem nullam causam promittendi habuit, incerti condictione consequitur, ut tota stipulatio 5
accepto fiat, at si, cum quinque promittere deberet, decem promisit, incerti consequetur,
ut quinque liberetur.
  Africanus libro octauo quaestionum. Nihil refert, utrumne ab initio sine 4.pr.1
causa quid datum sit an causa, propter quam datum sit, secuta non sit.
  Papinianus libro undecimo quaestionum. Auunculo nuptura pecuniam in 5.pr.1
dotem dedit neque nupsit: an eandem repetere possit, quaesitum est. dixi, cum ob turpem
causam dantis et accipientis pecunia numeretur, cessare condictionem et in delicto pari
potiorem esse possessorem: quam rationem fortassis aliquem secutum respondere non ha-
bituram mulierem condictionem: sed recte defendi non turpem causam in proposito quam 5
nullam fuisse, cum pecunia quae daretur in dotem conuerti nequiret: non enim stupri, sed
matrimonii gratia datam esse. Nouerca priuigno, nurus socero pecuniam dotis nomine 1.1
dedit neque nupsit. cessare condictio prima facie uidetur, quoniam iure gentium incestum
committitur: atquin uel magis in ea specie nulla causa dotis dandae fuit, condictio igitur
competit.