Cum iam muro turres adpropinquassent, ex cap- 7.18.1.1
tivis Caesar cognovit Vercingetorigem consumpto pa-
bulo castra movisse propius Avaricum atque ipsum cum
equitatu expeditisque, qui inter equites proeliari consues-
sent, insidiandi causa eo profectum, quo nostros postero 5
die pabulatum venturos arbitraretur. quibus rebus co- 2.1
gnitis media nocte silentio profectus ad hostium castra
mane pervenit. illi celeriter per exploratores adventu 3.1
Caesaris cognito carros impedimentaque sua in artiores
silvas abdiderunt, copias omnes in loco edito atque aperto
instruxerunt. qua re nuntiata Caesar celeriter sarcinas 4.1
conferri, arma expediri iussit.
  Collis erat leviter ab infimo acclivis. hunc ex om- 19.1.1
nibus fere partibus palus difficilis atque impedita cin-
gebat non latior pedibus quinquaginta. hoc se colle 2.1
interruptis pontibus Galli fiducia loci continebant ge-
neratimque distributi in civitates omnia vada ac saltus
eius paludis certis custodiis obtinebant, sic animo pa- 3.1
rati ut, si eam paludem Romani perrumpere conarentur,
haesitantes premerent ex loco superiore, ut, qui pro-
pinquitatem loci videret, paratos prope aequo Marte ad
dimicandum existimaret, qui iniquitatem condicionis 5
perspiceret, inani simulatione sese ostentare cognos-
ceret. indignantes milites Caesar, quod conspectum suum 4.1
hostes ferre possent tantulo spatio interiecto, et signum
proelii exposcentes edocet quanto detrimento et quot
virorum fortium morte necesse sit constare victoriam;
quos cum sic animo paratos videat, ut nullum pro sua 5.1
laude periculum recusent, summae se iniquitatis condem-
nari debere, nisi eorum vitam sua salute habeat cariorem.
sic milites consolatus eodem die reducit in castra 6.1
reliquaque quae ad oppugnationem oppidi pertinebant
administrare instituit.