Ea re constituta secunda vigilia magno cum stre- 2.11.1.1
pitu ac tumultu castris egressi nullo certo ordine neque
imperio, cum sibi quisque primum itineris locum peteret
et domum pervenire properaret, fecerunt ut consimilis
fugae profectio videretur. hac re statim Caesar per specu- 2.1
latores cognita insidias veritus, quod qua de causa dis-
cederent nondum perspexerat, exercitum equitatumque
castris continuit. prima luce confirmata re ab explora- 3.1
toribus omnem equitatum, qui novissimum agmen mora-
retur, praemisit. his Q. Pedium et L. Aurunculeium Cottam
legatos praefecit; T. Labienum legatum cum legionibus
tribus subsequi iussit. hi novissimos adorti et multa milia 4.1
passuum prosecuti magnam multitudinem eorum fugien-
tium conciderunt, cum ab extremo agmine ad quos ven-
tum erat consisterent fortiterque impetum nostrorum
militum sustinerent, priores quod abesse a periculo vide- 5.1
rentur neque ulla necessitate neque imperio continerentur,
exaudito clamore perturbatis ordinibus omnes in fuga
sibi praesidium ponerent. ita sine ullo periculo tantam 6.1
eorum multitudinem nostri interfecerunt, quantum fuit
diei spatium, sub occasumque solis destiterunt seque in
castra, ut erat imperatum, receperunt.
  Postridie eius diei Caesar, priusquam se hostes ex 12.1.1
terrore ac fuga reciperent, in fines Suessionum, qui pro-
ximi Remis erant, exercitum duxit et magno itinere con-
fecto ad oppidum Noviodunum contendit. id ex itinere 2.1
oppugnare conatus, quod vacuum ab defensoribus esse
audiebat, propter latitudinem fossae murique altitudinem
paucis defendentibus expugnare non potuit, castris muni- 3.1
tis vineas agere quaeque ad oppugnandum usui erant com-
parare coepit. interim omnis ex fuga Suessionum multi- 4.1
tudo in oppidum proxima nocte convenit. celeriter vineis 5.1
ad oppidum actis, aggere iacto turribusque constitutis,
magnitudine operum, quae neque viderant ante Galli
neque audierant, et celeritate Romanorum permoti legatos
ad Caesarem de deditione mittunt et petentibus Remis 5
ut conservarentur impetrant.