Ad haec Caesar respondit: se magis consuetudine 2.32.1.1
sua quam merito eorum civitatem conservaturum, si
priusquam murum aries attigisset, se dedidissent; sed
deditionis nullam esse condicionem nisi armis traditis.
se id quod in Nerviis fecisset facturum finitimisque impe- 2.1
raturum ne quam dediticiis populi Romani iniuriam in-
ferrent. re nuntiata ad suos, quae imperarentur facere 3.1
dixerunt. armorum magna multitudine de muro in fossam 4.1
quae erat ante oppidum iacta, sic ut prope summam muri
aggerisque altitudinem acervi armorum adaequarent, et
tamen circiter parte tertia, ut postea perspectum est,
celata atque in oppido retenta, portis patefactis eo die 5
pace sunt usi.
  Sub vesperum Caesar portas claudi militesque ex 33.1.1
oppido exire iussit, ne quam noctu oppidani a militibus
iniuriam acciperent. illi ante inito ut intellectum est con- 2.1
silio, quod deditione facta nostros praesidia deducturos
aut denique indiligentius servaturos crediderant, partim
cum iis quae retinuerant et celaverant armis, partim
scutis ex cortice factis aut viminibus intextis, quae subito 5
ut temporis exiguitas postulabat, pellibus induxerant,
tertia vigilia, qua minime arduus ad nostras munitiones
ascensus videbatur, omnibus copiis repente ex oppido
eruptionem fecerunt. celeriter ut ante Caesar imperarat 3.1
ignibus significatione facta ex proximis castellis eo con-
cursum est, pugnatumque ab hostibus ita acriter est 4.1
ut a viris fortibus in extrema spe salutis iniquo loco con-
tra eos qui ex vallo turribusque tela iacerent, pugnari
debuit, cum in una virtute omnis spes consisteret. occi- 5.1
sis ad hominum milibus quattuor reliqui in oppidum
reiecti sunt. postridie eius diei refractis portis, cum iam 6.1
defenderet nemo, atque intromissis militibus nostris sec-
tionem eius oppidi universam Caesar vendidit. ab iis qui 7.1
emerant capitum numerus ad eum relatus est milium
quinquaginta trium.