Erant eiusmodi fere situs oppidorum, ut posita in 3.12.1.1
extremis lingulis promunturiisque neque pedibus adi-
tum haberent, cum ex alto se aestus incitavisset, quod
bis accidit semper horarum duodenarum spatio, neque
navibus, quod rursus minuente aestu naves in vadis ad- 5
flictarentur. ita utraque re oppidorum oppugnatio impe- 2.1
diebatur. ac si quando magnitudine operis forte superati 3.1
extruso mari aggere ac molibus atque his oppidi moeni-
bus adaequatis suis fortunis desperare coeperant, magno
numero navium adpulso, cuius rei summam facultatem
habebant, sua deportabant omnia seque in proxima 5
oppida recipiebant; ibi se rursus isdem loci opportuni- 4.1
tatibus defendebant. haec eo facilius magnam partem 5.1
aestatis faciebant, quod nostrae naves tempestatibus
detinebantur summaque erat vasto atque aperto mari,
magnis aestibus, raris ac prope nullis portibus difficultas
navigandi. 5
  Namque ipsorum naves ad hunc modum factae 13.1.1
armataeque erant: carinae aliquanto planiores quam
nostrarum navium, quo facilius vada ac decessum aestus
excipere possent; prorae admodum erectae atque item 2.1
puppes, ad magnitudinem fluctuum tempestatumque ad-
commodatae; naves totae factae ex robore ad quam- 3.1
vis vim et contumeliam perferendam; transtra ex peda- 4.1
libus in altitudinem trabibus confixa clavis ferreis digiti
pollicis crassitudine; ancorae pro funibus ferreis catenis 5.1
revinctae; pelles pro velis alutaeque tenuiter confectae, 6.1
sive propter lini inopiam atque eius usus inscientiam, sive
—quod est magis veri simile—quod tantas tempestates
Oceani tantosque impetus ventorum sustineri ac tanta
onera navium regi velis non satis commode posse arbi- 5
trabantur. cum his navibus nostrae classi eiusmodi con- 7.1
gressus erat, ut una celeritate et pulsu remorum prae-
staret, reliqua pro loci natura, pro vi tempestatum illis
essent aptiora et adcommodatiora. neque enim his nostrae 8.1
rostro nocere poterant—tanta in iis erat firmitudo—,
neque propter altitudinem facile telum adigebatur, et
eadem de causa minus commode copulis continebantur.
accedebat, ut, cum se vento dedissent, tempestatem fer- 9.1
rent facilius et in vadis consisterent tutius et ab aestu
relictae nihil saxa et cotes timerent; quarum rerum
omnium nostris navibus casus erant extimescendi.