Dum haec in Hispania geruntur, C. Trebonius 2.1.1.1
legatus, qui ad oppugnationem Massiliae relictus erat,
duabus ex partibus aggerem, vineas turresque ad op-
pidum agere instituit. una erat proxima portu navali- 2.1
busque, altera ad portam, qua est aditus ex Gallia
atque Hispania, ad id mare, quod adiacet ad ostium
Rhodani. Massilia enim fere tribus ex oppidi partibus 3.1
mari adluitur; reliqua quarta est, quae aditum habeat
ab terra. huius quoque spatii pars ea quae ad arcem
pertinet, loci natura et valle altissima munita longam
et difficilem habet oppugnationem. ad ea perficienda 4.1
opera C. Trebonius magnam iumentorum atque homi-
num multitudinem ex omni provincia vocat, vimina
materiamque comportari iubet. quibus conparatis rebus
aggerem in altitudinem pedum lxxx exstruit. 5
  Sed tanti erant antiquitus in oppido omnium 2.1.1
rerum ad bellum apparatus tantaque multitudo tor-
mentorum, ut eorum vim nullae contextae viminibus
vineae sustinere possent. asseres enim pedum xii cus- 2.1
pidibus praefixi atque hi maximis balistis missi per
quattuor ordines cratium in terram defigebantur. ita- 3.1
que pedalibus lignis coniunctis inter se porticus inte-
gebantur, atque hac agger inter manus proferebatur.
antecedebat testudo pedum lx aequandi loci causa 4.1
facta item ex fortissimis lignis, convoluta omnibus
rebus, quibus ignis iactus et lapides defendi possent.
sed magnitudo operum, altitudo muri atque turrium, 5.1
multitudo tormentorum omnem administrationem tar-
dabat. crebrae etiam per Albicos eruptiones fiebant ex 6.1
oppido, ignesque aggeri et turribus inferebantur. quae
facile nostri milites repellebant magnisque ultro in-
latis detrimentis eos, qui eruptionem fecerant, in oppi-
dum reiciebant. 5