Itaque maiores nostri raro id accidere voluerunt, prae-
|
51.1
|
tores ut considerate fieret comparaverunt. Viri boni cum
|
|
palam fraudantur, cum experiendi potestas non est, timide
|
|
tamen et pedetemptim istuc descendunt vi ac necessitate
|
|
coacti, inviti, multis vadimoniis desertis, saepe inlusi ac
|
5
|
destituti; considerant enim quid et quantum sit alterius
|
|
bona proscribere. Iugulare civem ne iure quidem quisquam
|
|
bonus volt, mavolt commemorari se cum posset perdere
|
|
pepercisse, quam cum parcere potuerit perdidisse. Haec
|
|
in homines alienissimos, denique <in> inimicissimos viri boni
|
10
|
faciunt et hominum existimationis et communis humanitatis
|
|
causa, ut, cum ipsi nihil alteri scientes incommodarint, nihil
|
|
ipsis iure incommodi cadere possit.
|
|
Ad vadimonium non venit. Quis? Propinquus. Si res
|
52.1
|
ista gravissima sua sponte videretur, tamen eius atrocitas
|
|
necessitudinis nomine levaretur. Ad vadimonium non venit.
|
|
Quis? Socius. Etiam gravius aliquid ei deberes conce-
|
|
dere, quicum te aut voluntas congregasset aut fortuna
|
5
|
coniunxisset. Ad vadimonium non venit. Quis? Is, qui
|
|
tibi praesto semper fuit. Ergo in eum qui semel hoc com-
|
|
misit, ut tibi praesto non esset, omnia tela coniecisti quae
|
|
parata sunt in eos qui permulta male agendi causa fraudan-
|
|
dique fecerunt? Si dupondius tuus ageretur, Sex. Naevi,
|
53.1
|
si in parvola re captionis aliquid vererere, non statim ad
|
|
C. Aquilium aut ad eorum aliquem, qui consuluntur, cucur-
|
|
risses? cum ius amicitiae, societatis, adfinitatis ageretur,
|
|
cum offici rationem atque existimationis duci conveniret,
|
5
|
eo tempore tu non modo non ad C. Aquilium aut L. Lu-
|
|
cilium rettulisti, sed ne ipse quidem te consuluisti, ne
|
|
hoc quidem tecum locutus es: 'Horae duae fuerunt;
|
|
Quinctius ad vadimonium non venit. Quid ago?' Si
|
|
me hercule haec tecum duo verba fecisses: 'Quid ago?'
|
10
|
respirasset cupiditas atque avaritia, paulum aliquid loci
|
|
rationi et consilio dedisses, tu te conlegisses, non in eam
|
|
turpitudinem venisses ut hoc tibi esset apud talis viros con-
|
|
fitendum, qua tibi vadimonium non sit obitum, eadem te
|
|
hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus
|
15
|
evertere.
|
|