Age, quoniam corrumpendi iudici causas ille multas et 82.1
gravis habuit, hic nullam, profectio ipsius pecuniae requi-
ratur. Confecit tabulas diligentissime Cluentius. Haec
autem res habet hoc certe ut nihil possit neque additum
neque detractum de re familiari latere. Anni sunt octo cum 5
ista causa in ista meditatione versatur, cum omnia quae ad
eam rem pertinent et ex huius et ex aliorum tabulis agitatis,
tractatis, inquiritis, cum interea Cluentianae pecuniae
vestigium nullum invenitis. Quid? Albiana pecunia vesti-
giisne nobis odoranda est an ad ipsum cubile vobis ducibus 10
venire possumus? Tenentur uno in loco HS dcxl, tenentur
apud hominem audacissimum, tenentur apud iudicem; quid
voltis amplius? At enim Staienus non fuit ab Oppianico 83.1
sed a Cluentio ad iudicium corrumpendum constitutus.
Cur eum, cum in consilium iretur, Cluentius et Cannutius
abesse patiebantur? cur, cum in consilium mittebant, Staie-
num iudicem cui pecuniam dederant non requirebant? Op- 5
pianicus querebatur, Quinctius flagitabat; sine Staieno ne
in consilium iretur tribunicia potestate effectum est. At
condemnavit. Hanc enim condemnationem dederat obsi-
dem Bulbo et ceteris ut destitutus ab Oppianico videretur.
Qua re si istinc causa corrumpendi iudici, si istinc pecunia, 10
istinc Staienus, istinc denique omnis fraus et audacia est,
hinc pudor, honesta vita, nulla suspicio pecuniae, nulla cor-
rumpendi iudici causa, patimini veritate patefacta atque
omni errore sublato eo transire illius turpitudinis infamiam
ubi cetera maleficia consistunt, ab eo invidiam discedere 15
aliquando ad quem numquam accessisse culpam videtis.
  At enim pecuniam Staieno dedit Oppianicus non ad cor- 84.1
rumpendum iudicium sed ad conciliationem gratiae. Tene
hoc, Atti, dicere, tali prudentia, etiam usu atque exercita-
tione praeditum! Sapientissimum esse dicunt eum cui
quod opus sit ipsi veniat in mentem; proxime accedere 5
illum qui alterius bene inventis obtemperet. In stultitia
contra est. Minus enim stultus est is cui nihil in mentem
venit quam ille qui quod stulte alteri venit in mentem
comprobat. Ita Staienus tum recenti re, cum faucibus pre-
meretur—<sive> ultro excogitavit sive, ut homines tum loque- 10
bantur, a P. Cethego admonitus <est>—istam dedit concilia-
tionis et gratiae fabulam. Nam fuisse hunc tum hominum 85.1
sermonem recordari potestis, Cethegum, quod hominem
odisset et quod eius improbitatem versari in re publica
nollet et quod videret eum qui se ab reo pecuniam, cum iu-
dex esset, clam atque extra ordinem accepisse confessus esset, 5
salvum esse non posse, minus ei fidele consilium dedisse.
In hoc si improbus Cethegus fuit, videtur mihi adversarium
removere voluisse; sin erat eius modi causa ut Staienus
nummos se accepisse negare non posset, nihil autem erat
periculosius nec turpius quam ad quam rem accepisset 10
confiteri, non est consilium Cethegi reprendendum. Ve- 86.1
rum alia causa tum Staieni fuit, alia nunc, Atti, tua est. Ille
cum re premeretur, quodcumque diceret, honestius diceret
quam si quod erat factum fateretur; te vero illud idem
quod tum explosum et eiectum est nunc rettulisse demiror. 5
Qui enim poterat tum in gratiam redire cum Oppianico
Cluentius, qui cum matre? Haerebat in tabulis publicis
reus et accusator; condemnati erant Fabricii; nec elabi
alio accusatore poterat Albius nec sine ignominia calumniae
relinquere accusationem Cluentius. An vero praevarica- 87.1
retur? nam id quoque ad corrumpendum iudicium per-
tinet. Sed quid opus erat ad eam rem iudice sequestre?
et omnino quam ob rem tota ista res per Staienum potius,
hominem ab utroque alienissimum, sordidissimum, turpis- 5
simum, quam per bonum aliquem virum ageretur et amicum
necessariumque communem? Sed quid ego haec pluribus
quasi de re obscura disputo, cum ipsa pecunia quae Staieno
data est numero ac summa sua non modo quanta fuerit
sed etiam ad quam rem fuerit ostendat? Sedecim dico 10
iudices ut Oppianicus absolveretur corrumpendos fuisse; ad
Staienum dcxl milia nummum esse delata. Si, ut tu dicis,
gratiae conciliandae causa, quadraginta istorum accessio
milium quid valet? si, ut nos dicimus, ut quadragena
milia nummum sedecim iudicibus darentur, non Archi- 15
medes melius potuit discribere.