Nunc iam summatim exponam quibus criminibus Op- 19.1
pianicus damnatus sit ut et constantiam A. Cluenti et
rationem accusationis perspicere possitis. Ac primum causa
accusandi quae fuerit ostendam ut id ipsum A. Cluentium
vi ac necessitate coactum fecisse videatis. Cum manifesto 20.1
venenum deprehendisset quod vir matris Oppianicus ei
paravisset, et res non coniectura sed oculis et manibus
teneretur, neque in causa ulla dubitatio posset esse, accusavit
Oppianicum; quam constanter et quam diligenter postea 5
dicam; nunc hoc scire vos volui, nullam huic aliam accu-
sandi causam fuisse nisi uti propositum vitae periculum et
cotidianas capitis insidias hac una ratione vitaret. Atque
ut intellegatis eis accusatum esse criminibus Oppianicum ut
neque accusator timere neque reus sperare debuerit, pauca 10
vobis illius iudici crimina exponam; quibus cognitis nemo
vestrum mirabitur illum diffidentem rebus suis ad Staienum
atque ad pecuniam confugisse.
  Larinas quaedam fuit Dinaea, socrus Oppianici, quae 21.1
filios habuit M. et N. Aurios et Cn. Magium et filiam
Magiam nuptam Oppianico. M. Aurius adulescentulus
bello Italico captus apud Asculum in Q. Sergi senatoris,
eius qui inter sicarios damnatus est, manus incidit et apud 5
eum fuit in ergastulo. N. autem Aurius, frater eius, mor-
tuus est heredemque Cn. Magium fratrem reliquit. Postea
Magia, uxor Oppianici, mortua est. Postremo unus qui
reliquus erat Dinaeae filius Cn. Magius est mortuus. Is
heredem fecit illum adulescentulum Oppianicum, sororis 10
suae filium, eumque partiri cum Dinaea matre iussit. In-
terim venit index ad Dinaeam neque obscurus neque incer-
tus qui nuntiaret ei filium eius, M. Aurium, vivere et in
agro Gallico esse in servitute. Mulier amissis liberis, cum 22.1
unius reciperandi fili spes esset ostentata, omnis suos pro-
pinquos filique sui necessarios convocavit et ab eis flens
petivit ut negotium susciperent, adulescentem investigarent,
sibi restituerent eum filium quem tamen unum ex multis 5
fortuna reliquum esse voluisset. Haec cum agere insti-
tuisset, oppressa morbo est. Itaque testamentum fecit eius
modi ut illi filio HS cccc milia legaret, heredem institueret
eundem illum Oppianicum, nepotem suum; atque eis diebus
paucis est mortua. Propinqui tamen illi, quem ad modum 10
viva Dinaea instituerant, ita mortua illa ad investigandum
M. Aurium cum eodem illo indice in agrum Gallicum pro-
fecti sunt. Interim Oppianicus ut erat, sicuti multis ex 23.1
rebus reperietis, singulari scelere et audacia, per quendam
Gallicanum, familiarem suum, primum illum indicem pecunia
corrupit, deinde ipsum <M.> Aurium non magna iactura facta
tollendum interficiendumque curavit. Illi autem qui erant 5
ad propinquum investigandum et reciperandum profecti
litteras Larinum ad Aurios, illius adulescentis suosque ne-
cessarios, mittunt sibi difficilem esse investigandi rationem,
quod intellegerent indicem ab Oppianico esse corruptum.
Quas litteras A. Aurius, vir fortis et experiens et domi 10
nobilis et M. illius Auri perpropinquus, in foro palam multis
audientibus, cum adesset Oppianicus, recitat et clarissima
voce se nomen Oppianici, si interfectum M. Aurium esse
comperisset, delaturum esse testatur. Interim brevi tem- 24.1
pore illi qui erant in agrum Gallicum profecti Larinum
revertuntur; interfectum esse M. Aurium nuntiant. Animi
non solum propinquorum sed etiam omnium Larinatium
odio Oppianici et illius adulescentis misericordia commo- 5
ventur. Itaque cum A. Aurius is qui antea denuntiarat
clamore hominem ac minis insequi coepisset, Larino pro-
fugit et se in castra clarissimi viri, Q. Metelli, contulit.
Post illam autem fugam sceleris et conscientiae testem 25.1
numquam se iudiciis, numquam legibus, numquam inermem
inimicis committere ausus est sed per illam L. Sullae vim
atque victoriam Larinum in summo timore omnium cum
armatis advolavit; quattuorviros quos municipes fecerant 5
sustulit; se a Sulla et alios praeterea tris factos esse dixit
et ab eodem sibi esse imperatum ut <A.> Aurium illum qui
sibi delationem nominis et capitis periculum ostentarat, et
alterum <A.> Aurium et eius L. filium et Sex. Vibium quo
sequestre in illo indice corrumpendo dicebatur esse usus, 10
proscribendos interficiendosque curaret. Itaque illis crude-
lissime interfectis non mediocri ab eo ceteri proscriptionis
et mortis metu terrebantur. His rebus in causa iudicioque
patefactis quis est qui illum absolvi potuisse arbitretur?
Atque haec parva sunt; cognoscite reliqua ut non aliquando 15
condemnatum esse Oppianicum sed aliquam diu incolumem
fuisse miremini.