Acervatim reliqua iam, iudices, dicam ut ad ea quae pro- 30.4
piora huiusce causae et adiunctiora sunt perveniam. Vos, 5
quaeso, memoria teneatis non mihi hoc esse propositum ut
accusem Oppianicum mortuum sed, cum hoc persuadere
vobis velim, iudicium ab hoc non esse corruptum, hoc uti
initio ac fundamento defensionis, Oppianicum, hominem
sceleratissimum et nocentissimum, esse damnatum. Qui 10
uxori suae Cluentiae, quae amita huius Habiti fuit, cum ipse
poculum dedisset, subito illa in media potione exclamavit
se maximo cum dolore emori nec diutius vixit quam locuta
est; nam in ipso sermone hoc et vociferatione mortua est.
Et ad hanc mortem repentinam vocemque morientis omnia 15
praeterea quae solent esse indicia et vestigia veneni in illius
mortuae corpore fuerunt. Eodemque veneno C. Oppiani-
cum fratrem necavit. Neque est hoc satis; tametsi in ipso 31.1
fraterno parricidio nullum scelus praetermissum videtur,
tamen ut ad hoc nefarium facinus accederet aditum sibi
aliis sceleribus ante munivit. Nam cum esset gravida
Auria, fratris uxor, et iam appropinquare partus putaretur, 5
mulierem veneno interfecit ut una illud quod erat ex fratre
conceptum necaretur. Post fratrem adgressus est; qui
sero iam exhausto illo poculo mortis, cum et de suo et de
uxoris interitu clamaret testamentumque mutare cuperet, in
ipsa significatione huius voluntatis est mortuus. Ita mu- 10
lierem ne partu eius ab hereditate fraterna excluderetur
necavit; fratris autem liberos prius vita privavit quam illi
hanc a natura lucem accipere potuerunt; ut omnes intelle-
gerent nihil ei clausum, nihil sanctum esse posse a cuius
audacia fratris liberos ne materni quidem corporis custodiae 15
tegere potuissent. Memoria teneo Milesiam quandam mu- 32.1
lierem, cum essem in Asia, quod ab heredibus secundis
accepta pecunia partum sibi ipsa medicamentis abegisset, rei
capitalis esse damnatam; nec iniuria quae spem parentis,
memoriam nominis, subsidium generis, heredem familiae, 5
designatum rei publicae civem sustulisset. Quanto est
Oppianicus in eadem iniuria maiore supplicio dignus! si qui-
dem illa, cum suo corpori vim attulisset, se ipsa cruciavit,
hic autem idem illud effecit per alieni corporis mortem
atque cruciatum. Ceteri non videntur in singulis hominibus 10
multa parricidia suscipere posse, Oppianicus inventus est
qui in uno corpore pluris necaret. Itaque cum hanc eius 33.1
consuetudinem audaciamque cognosset avunculus illius
adulescentis Oppianici, Cn. Magius, isque, cum gravi morbo
adfectus esset, heredem illum sororis suae filium faceret,
amicis adhibitis praesente matre sua Dinaea uxorem suam 5
interrogavit essetne praegnas. Quae cum se esse respon-
disset, ab ea petivit ut se mortuo apud Dinaeam—quae tum
ei mulieri socrus erat—quoad pareret habitaret diligentiam-
que adhiberet ut id quod conceperat servare et salvum
parere posset. Itaque ei testamento legat grandem pecu- 10
niam a filio si qui natus esset; ab secundo herede nil legat.
Quid de Oppianico suspicatus sit videtis; quid iudicarit 34.1
obscurum non est. Nam cuius filium faceret heredem, eum
tutorem liberis non adscripsit. Quid Oppianicus fecerit
cognoscite ut illum Magium intellegatis non longe animo
prospexisse morientem. Quae pecunia mulieri legata erat a 5
filio, si qui natus esset, eam praesentem Oppianicus non
debitam mulieri solvit, si haec solutio legatorum et non
merces abortionis appellanda est. Quo illa pretio accepto
multisque praeterea muneribus quae tum ex tabulis Oppia-
nici recitabantur spem illam quam in alvo commendatam a 10
viro continebat victa avaritia sceleri Oppianici vendidit.
Nihil posse iam ad hanc improbitatem addi videtur; atten- 35.1
dite exitum. Quae mulier obtestatione viri decem illis
mensibus ne domum quidem ullam nisi socrus suae nosse
debuit, haec quinto mense post viri mortem ipsi Oppianico
nupsit. Quae nuptiae non diuturnae fuerunt; erant enim 5
non matrimoni dignitate sed sceleris societate coniunctae.