Primum caput est legis agrariae quo, ut illi putant, 2.16.8
temptamini leviter quo animo libertatis vestrae deminu-
tionem ferre possitis. Iubet enim tribunum plebis qui 10
eam legem tulerit creare xviros per tribus xvii, ut, quem
viiii tribus fecerint, is xvir sit. Hic quaero quam ob 17.1
causam initium rerum ac legum suarum hinc duxerit ut
populus Romanus suffragio privaretur. Totiens legibus
agrariis curatores constituti sunt iiiviri, vviri, xviri;
quaero a populari tribuno plebis ecquando nisi per 5
xxxv tribus creati sint. Etenim cum omnis potestates,
imperia, curationes ab universo populo Romano proficisci
convenit, tum eas profecto maxime quae constituuntur ad
populi fructum aliquem et commodum, in quo et universi
deligant quem populo Romano maxime consulturum putent, 10
et unus quisque studio et suffragio suo viam sibi ad bene-
ficium impetrandum munire possit. Hoc tribuno plebis
potissimum venit in mentem, populum Romanum uni-
versum privare suffragiis, paucas tribus non certa con-
dicione iuris, sed sortis beneficio fortuito ad usurpandam 15
libertatem vocare. 'Item,' inquit, 'eodemqve modo,' 18.1
capite altero, 'vt comitiis pontificis maximi.' Ne hoc
quidem vidit, maiores nostros tam fuisse popularis ut,
quem per populum creari fas non erat propter religionem
sacrorum, in eo tamen propter amplitudinem sacerdoti 5
voluerint populo supplicari. Atque hoc idem de ceteris
sacerdotiis Cn. Domitius, tribunus plebis, vir clarissimus,
tulit, quod populus per religionem sacerdotia mandare non
poterat, ut minor pars populi vocaretur; ab ea parte qui
esset factus, is a conlegio cooptaretur. Videte quid intersit 19.1
inter Cn. Domitium, tribunum plebis, hominem nobilissi-
mum, et P. Rullum qui temptavit, ut opinor, patientiam
vestram, cum se nobilem esse diceret. Domitius, quod
per caerimonias populi fieri non poterat, ratione adsecutus 5
est, ut id, quoad posset, quoad fas esset, quoad liceret,
populi ad partis daret; hic, quod populi semper proprium
fuit, quod nemo imminuit, nemo mutavit quin ei qui
populo agros essent adsignaturi ante acciperent a populo
beneficium quam darent, id totum eripere vobis atque 10
e manibus extorquere conatus est. Ille, quod dari populo
nullo modo poterat, tamen quodam modo dedit; hic, quod
adimi nullo pacto potest, tamen quadam ratione eripere
conatur.