An vero, si actio ista popularis esset et si ullam partem 14.1
aequitatis haberet aut iuris, C. Gracchus eam reliquisset?
Scilicet tibi graviorem dolorem patrui tui mors attulit quam
C. Graccho fratris, et tibi acerbior eius patrui mors est
quem numquam vidisti quam illi eius fratris quicum concor- 5
dissime vixerat, et simili iure tu ulcisceris patrui mortem
atque ille persequeretur fratris, si ista ratione agere
voluisset, et par desiderium sui reliquit apud populum
Romanum Labienus iste, patruus vester, quisquis fuit,
ac Ti. Gracchus reliquerat. An pietas tua maior quam 10
<C.> Gracchi, an animus, an consilium, an opes, an auctori-
tas, an eloquentia? quae si in illo minima fuissent, tamen
prae tuis facultatibus maxima putarentur. Cum vero his 15.1
rebus omnibus C. Gracchus omnis vicerit, quantum inter-
vallum tandem inter te atque illum interiectum putas?
Sed moreretur prius acerbissima morte miliens <C.> Gracchus
quam in eius contione carnifex consisteret; quem non 5
modo foro sed etiam caelo hoc ac spiritu censoriae leges
atque urbis domicilio carere voluerunt. Hic se popularem
dicere audet, me alienum a commodis vestris, cum iste
omnis et suppliciorum et verborum acerbitates non ex
memoria vestra ac patrum vestrorum sed ex annalium 10
monumentis atque ex regum commentariis conquisierit,
ego omnibus meis opibus, omnibus consiliis, omnibus dictis
atque factis repugnarim et restiterim crudelitati? nisi forte
hanc condicionem vobis esse voltis quam servi, si libertatis
spem propositam non haberent, ferre nullo modo possent. 15
Misera est ignominia iudiciorum publicorum, misera multa- 16.1
tio bonorum, miserum exsilium; sed tamen in omni calami-
tate retinetur aliquod vestigium libertatis. Mors denique
si proponitur, in libertate moriamur, carnifex vero et
obductio capitis et nomen ipsum crucis absit non modo 5
a corpore civium Romanorum sed etiam a cogitatione,
oculis, auribus. Harum enim omnium rerum non solum
eventus atque perpessio sed etiam condicio, exspectatio,
mentio ipsa denique indigna cive Romano atque homine
libero est. An vero servos nostros horum suppliciorum 10
omnium metu dominorum benignitas vindicta una liberat;
nos a verberibus, ab unco, a crucis denique terrore neque
res gestae neque acta aetas neque vestri honores vindica-
bunt? Quam ob rem fateor atque etiam, Labiene, profiteor 17.1
et prae me fero te ex illa crudeli, importuna, non tribunicia
actione sed regia, meo consilio, virtute, auctoritate esse
depulsum. Qua tu in actione quamquam omnia exempla
maiorum, omnis leges, omnem auctoritatem senatus, omnis 5
religiones atque auspiciorum publica iura neglexisti, tamen
a me haec in hoc tam exiguo meo tempore non audies;
liberum tempus nobis dabitur ad istam disceptationem.