Saltatorem appellat L. Murenam Cato. Maledictum est, 13.1
si vere obicitur, vehementis accusatoris, sin falso, maledici
conviciatoris. Qua re cum ista sis auctoritate, non debes,
M. Cato, adripere maledictum ex trivio aut ex scurrarum
aliquo convicio neque temere consulem populi Romani 5
saltatorem vocare, sed circumspicere quibus praeterea vitiis
adfectum esse necesse sit eum cui vere istud obici possit.
Nemo enim fere saltat sobrius, nisi forte insanit, neque in
solitudine neque in convivio moderato atque honesto.
Tempestivi convivi, amoeni loci, multarum deliciarum 10
comes est extrema saltatio. Tu mihi adripis hoc quod
necesse est omnium vitiorum esse postremum, relinquis
illa quibus remotis hoc vitium omnino esse non potest?
Nullum turpe convivium, non amor, non comissatio, non
libido, non sumptus ostenditur, et, cum ea non reperiantur 15
quae voluptatis nomen habent quamquam vitiosa sunt,
in quo ipsam luxuriam reperire non potes, in eo te
umbram luxuriae reperturum putas? Nihil igitur in vitam 14.1
L. Murenae dici potest, nihil, inquam, omnino, iudices.
Sic a me consul designatus defenditur ut eius nulla fraus,
nulla avaritia, nulla perfidia, nulla crudelitas, nullum petu-
lans dictum in vita proferatur. Bene habet; iacta sunt 5
fundamenta defensionis. Nondum enim nostris laudibus,
quibus utar postea, sed prope inimicorum confessione virum
bonum atque integrum hominem defendimus. Quo consti-
tuto facilior est mihi aditus ad contentionem dignitatis, quae
pars altera fuit accusationis. 10
  Summam video esse in te, Ser. Sulpici, dignitatem generis, 15.1
integritatis, industriae ceterorumque ornamentorum omnium
quibus fretum ad consulatus petitionem adgredi par est.
Paria cognosco esse ista in L. Murena, atque ita paria ut
neque ipse dignitate vinci <a te> potuerit neque te dignitate 5
superarit. Contempsisti L. Murenae genus, extulisti tuum.
Quo loco si tibi hoc sumis, nisi qui patricius sit, neminem
bono esse genere natum, facis ut rursus plebes in Aventinum
sevocanda esse videatur. Sin autem sunt amplae et honestae
familiae plebeiae, et proavus L. Murenae et avus praetor 10
fuit, et pater, cum amplissime atque honestissime ex praetura
triumphasset, hoc faciliorem huic gradum consulatus adipi-
scendi reliquit quod is iam patri debitus a filio petebatur.
Tua vero nobilitas, Ser. Sulpici, tametsi summa est, tamen 16.1
hominibus litteratis et historicis est notior, populo vero
et suffragatoribus obscurior. Pater enim fuit equestri loco,
avus nulla inlustri laude celebratus. Itaque non ex sermone
hominum recenti sed ex annalium vetustate eruenda me- 5
moria est nobilitatis tuae. Qua re ego te semper in nostrum
numerum adgregare soleo, quod virtute industriaque per-
fecisti ut, cum equitis Romani esses filius, summa tamen
amplitudine dignus putarere. Nec mihi umquam minus
in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro, virtutis esse 10
visum est quam in homine nobilissimo, M. Aemilio. Etenim
eiusdem animi atque ingeni est posteris suis, quod Pompeius
fecit, amplitudinem nominis quam non acceperit tradere et,
ut Scaurus, memoriam prope intermortuam generis sua
virtute renovare. Quamquam ego iam putabam, iudices, 17.1
multis viris fortibus ne ignobilitas generis obiceretur meo
labore esse perfectum, qui non modo Curiis, Catonibus,
Pompeiis, antiquis illis fortissimis viris, novis hominibus,
sed his recentibus, Mariis et Didiis et Caeliis, commemo- 5
randis id agebam. Cum vero ego tanto intervallo claustra
ista nobilitatis refregissem, ut aditus ad consulatum posthac,
sicut apud maiores nostros fuit, non magis nobilitati quam
virtuti pateret, non arbitrabar, cum ex familia vetere et
inlustri consul designatus ab equitis Romani filio consule 10
defenderetur, de generis novitate accusatores esse dicturos.
Etenim mihi ipsi accidit ut cum duobus patriciis, altero
improbissimo atque audacissimo, altero modestissimo atque
optimo viro, peterem; superavi tamen dignitate Catilinam,
gratia Galbam. Quod si id crimen homini novo esse 15
deberet, profecto mihi neque inimici neque invidi defuissent.
Omittamus igitur de genere dicere cuius est magna in 18.1
utroque dignitas; videamus cetera.