Saltatorem appellat L. Murenam Cato. Maledictum est,
|
13.1
|
si vere obicitur, vehementis accusatoris, sin falso, maledici
|
|
conviciatoris. Qua re cum ista sis auctoritate, non debes,
|
|
M. Cato, adripere maledictum ex trivio aut ex scurrarum
|
|
aliquo convicio neque temere consulem populi Romani
|
5
|
saltatorem vocare, sed circumspicere quibus praeterea vitiis
|
|
adfectum esse necesse sit eum cui vere istud obici possit.
|
|
Nemo enim fere saltat sobrius, nisi forte insanit, neque in
|
|
solitudine neque in convivio moderato atque honesto.
|
|
Tempestivi convivi, amoeni loci, multarum deliciarum
|
10
|
comes est extrema saltatio. Tu mihi adripis hoc quod
|
|
necesse est omnium vitiorum esse postremum, relinquis
|
|
illa quibus remotis hoc vitium omnino esse non potest?
|
|
Nullum turpe convivium, non amor, non comissatio, non
|
|
libido, non sumptus ostenditur, et, cum ea non reperiantur
|
15
|
quae voluptatis nomen habent quamquam vitiosa sunt,
|
|
in quo ipsam luxuriam reperire non potes, in eo te
|
|
umbram luxuriae reperturum putas? Nihil igitur in vitam
|
14.1
|
L. Murenae dici potest, nihil, inquam, omnino, iudices.
|
|
Sic a me consul designatus defenditur ut eius nulla fraus,
|
|
nulla avaritia, nulla perfidia, nulla crudelitas, nullum petu-
|
|
lans dictum in vita proferatur. Bene habet; iacta sunt
|
5
|
fundamenta defensionis. Nondum enim nostris laudibus,
|
|
quibus utar postea, sed prope inimicorum confessione virum
|
|
bonum atque integrum hominem defendimus. Quo consti-
|
|
tuto facilior est mihi aditus ad contentionem dignitatis, quae
|
|
pars altera fuit accusationis.
|
10
|
Summam video esse in te, Ser. Sulpici, dignitatem generis,
|
15.1
|
integritatis, industriae ceterorumque ornamentorum omnium
|
|
quibus fretum ad consulatus petitionem adgredi par est.
|
|
Paria cognosco esse ista in L. Murena, atque ita paria ut
|
|
neque ipse dignitate vinci <a te> potuerit neque te dignitate
|
5
|
superarit. Contempsisti L. Murenae genus, extulisti tuum.
|
|
Quo loco si tibi hoc sumis, nisi qui patricius sit, neminem
|
|
bono esse genere natum, facis ut rursus plebes in Aventinum
|
|
sevocanda esse videatur. Sin autem sunt amplae et honestae
|
|
familiae plebeiae, et proavus L. Murenae et avus praetor
|
10
|
fuit, et pater, cum amplissime atque honestissime ex praetura
|
|
triumphasset, hoc faciliorem huic gradum consulatus adipi-
|
|
scendi reliquit quod is iam patri debitus a filio petebatur.
|
|
Tua vero nobilitas, Ser. Sulpici, tametsi summa est, tamen
|
16.1
|
hominibus litteratis et historicis est notior, populo vero
|
|
et suffragatoribus obscurior. Pater enim fuit equestri loco,
|
|
avus nulla inlustri laude celebratus. Itaque non ex sermone
|
|
hominum recenti sed ex annalium vetustate eruenda me-
|
5
|
moria est nobilitatis tuae. Qua re ego te semper in nostrum
|
|
numerum adgregare soleo, quod virtute industriaque per-
|
|
fecisti ut, cum equitis Romani esses filius, summa tamen
|
|
amplitudine dignus putarere. Nec mihi umquam minus
|
|
in Q. Pompeio, novo homine et fortissimo viro, virtutis esse
|
10
|
visum est quam in homine nobilissimo, M. Aemilio. Etenim
|
|
eiusdem animi atque ingeni est posteris suis, quod Pompeius
|
|
fecit, amplitudinem nominis quam non acceperit tradere et,
|
|
ut Scaurus, memoriam prope intermortuam generis sua
|
|
virtute renovare. Quamquam ego iam putabam, iudices,
|
17.1
|
multis viris fortibus ne ignobilitas generis obiceretur meo
|
|
labore esse perfectum, qui non modo Curiis, Catonibus,
|
|
Pompeiis, antiquis illis fortissimis viris, novis hominibus,
|
|
sed his recentibus, Mariis et Didiis et Caeliis, commemo-
|
5
|
randis id agebam. Cum vero ego tanto intervallo claustra
|
|
ista nobilitatis refregissem, ut aditus ad consulatum posthac,
|
|
sicut apud maiores nostros fuit, non magis nobilitati quam
|
|
virtuti pateret, non arbitrabar, cum ex familia vetere et
|
|
inlustri consul designatus ab equitis Romani filio consule
|
10
|
defenderetur, de generis novitate accusatores esse dicturos.
|
|
Etenim mihi ipsi accidit ut cum duobus patriciis, altero
|
|
improbissimo atque audacissimo, altero modestissimo atque
|
|
optimo viro, peterem; superavi tamen dignitate Catilinam,
|
|
gratia Galbam. Quod si id crimen homini novo esse
|
15
|
deberet, profecto mihi neque inimici neque invidi defuissent.
|
|
Omittamus igitur de genere dicere cuius est magna in
|
18.1
|
utroque dignitas; videamus cetera.
|
|