Iam enim faciam criminibus omnibus fere dissolutis, 69.1
contra atque in ceteris causis fieri solet, ut nunc denique
de vita hominis ac de moribus dicam. Etenim de principio
studuit animus occurrere magnitudini criminis, satis facere
exspectationi hominum, de me aliquid ipso qui accusatus 5
eram dicere; nunc iam revocandi estis eo quo vos ipsa
causa etiam tacente me cogit animos mentisque convertere.
Omnibus in rebus, iudices, quae graviores maioresque sunt,
quid quisque voluerit, cogitarit, admiserit, non ex crimine,
sed ex moribus eius qui arguitur est ponderandum. Neque 10
enim potest quisquam nostrum subito fingi neque cuiusquam
repente vita mutari aut natura converti. Circumspicite 70.1
paulisper mentibus vestris, ut alia mittamus, hosce ipsos
homines qui huic adfines sceleri fuerunt. Catilina contra
rem publicam coniuravit. Cuius aures umquam haec re-
spuerunt? conatum esse audacter hominem a pueritia non 5
solum intemperantia et scelere sed etiam consuetudine et
studio in omni flagitio, stupro, caede versatum? Quis eum
contra patriam pugnantem perisse miratur quem semper
omnes ad civile latrocinium natum putaverunt? Quis
Lentuli societates cum indicibus, quis insaniam libidinum, 10
quis perversam atque impiam religionem recordatur qui
illum aut nefarie cogitasse aut stulte sperasse miretur?
Quis de C. Cethego atque eius in Hispaniam profectione
ac de volnere Q. Metelli Pii cogitat cui non ad illius poenam
carcer aedificatus esse videatur? Omitto ceteros, ne sit 71.1
infinitum; tantum a vobis peto ut taciti de omnibus quos
coniurasse cognitum est cogitetis; intellegetis unum quem-
que eorum prius ab sua vita quam vestra suspicione esse
damnatum. Ipsum illum Autronium, quoniam eius nomen 5
finitimum maxime est huius periculo et crimini, non sua
vita ac natura convicit? Semper audax, petulans, libidi-
nosus; quem in stuprorum defensionibus non solum verbis
uti improbissimis solitum esse scimus verum etiam pugnis et
calcibus, quem exturbare homines ex possessionibus, caedem 10
facere vicinorum, spoliare fana sociorum, comitatu et armis
disturbare iudicia, in bonis rebus omnis contemnere, in
malis pugnare contra bonos, non rei publicae cedere, non
fortunae ipsi succumbere. Huius si causa non manifestis-
simis rebus teneretur, tamen eum mores ipsius ac vita 15
convinceret.