Hic ait se ille, iudices, regnum meum ferre non posse. 21.1
Quod tandem, Torquate, regnum? Consulatus, credo, mei;
in quo ego imperavi nihil et contra patribus conscriptis et
bonis omnibus parui; quo in magistratu non institutum est
videlicet a me regnum, sed repressum. An tum in tanto 5
imperio, tanta potestate non dicis me fuisse regem, nunc
privatum regnare dicis? quo tandem nomine? 'Quod, in
quos testimonia dixisti,' inquit, 'damnati sunt; quem de-
fendis, sperat se absolutum iri.' Hic tibi ego de testimoniis
meis hoc respondeo, si falsum dixerim, te in eosdem dixisse; 10
sin verum, non esse hoc regnare, cum verum iuratus dicas,
probare. De huius spe tantum dico, nullas a me opes
P. Sullam, nullam potentiam, nihil denique praeter fidem
defensionis exspectare. 'Nisi tu,' inquit, 'causam rece- 22.1
pisses, numquam mihi restitisset, sed indicta causa profu-
gisset.' Si iam hoc tibi concedam, Q. Hortensium, tanta
gravitate hominem, si hos talis viros non suo stare iudicio,
sed meo; si hoc tibi dem quod credi non potest, nisi ego 5
huic adessem, hos adfuturos non fuisse, uter tandem rex
est, isne cui innocentes homines non resistunt, an is qui
calamitosos non deserit? At hic etiam, id quod tibi necesse
minime fuit, facetus esse voluisti, cum Tarquinium et Numam
et me tertium peregrinum regem esse dixisti. Mitto iam de 10
rege quaerere; illud quaero peregrinum cur me esse dixeris.
Nam si ita sum, non tam est admirandum regem esse me,
quoniam, ut tu ais, duo iam peregrini reges Romae fuerunt,
quam consulem Romae fuisse peregrinum. 'Hoc dico,'
inquit, 'te esse ex municipio.' Fateor et addo etiam: ex 23.1
eo municipio unde iterum iam salus huic urbi imperioque
missa est. Sed scire ex te pervelim quam ob rem qui ex
municipiis veniant peregrini tibi esse videantur. Nemo
istuc M. illi Catoni seni, cum plurimos haberet inimicos, 5
nemo Ti. Coruncanio, nemo M'. Curio, nemo huic ipsi
nostro C. Mario, cum ei multi inviderent, obiecit umquam.
Equidem vehementer laetor eum esse me in quem tu, cum
cuperes, nullam contumeliam iacere potueris quae non ad
maximam partem civium conveniret. Sed tamen te a me 10
pro magnis causis nostrae necessitudinis monendum esse
etiam atque etiam puto. Non possunt omnes esse patricii;
si verum quaeris, ne curant quidem; nec se aequales tui
propter istam causam abs te anteiri putant. Ac si tibi nos 24.1
peregrini videmur, quorum iam et nomen et honos invete-
ravit et urbi huic et hominum famae ac sermonibus, quam
tibi illos competitores tuos peregrinos videri necesse erit qui
iam ex tota Italia delecti tecum de honore ac de omni 5
dignitate contendent! Quorum cave tu quemquam pere-
grinum appelles, ne peregrinorum suffragiis obruare. Qui
si attulerint nervos et industriam, mihi crede, excutient tibi
istam verborum iactationem et te ex somno saepe excitabunt
nec patientur se abs te, nisi virtute vincentur, honore supe- 10
rari. Ac si, iudices, ceteris patriciis me et vos peregrinos 25.1
videri oporteret, a Torquato tamen hoc vitium sileretur; est
enim ipse a materno genere municipalis, honestissimi ac
nobilissimi generis, sed tamen Asculani. Aut igitur doceat
Picentis solos non esse peregrinos aut gaudeat suo generi 5
me meum non anteponere. Qua re neque tu me peregrinum
posthac dixeris, ne gravius refutere, neque regem, ne deri-
deare. Nisi forte regium tibi videtur ita vivere ut non modo
homini nemini sed ne cupiditati quidem ulli servias, con-
temnere omnis libidines, non auri, non argenti, non cete- 10
rarum rerum indigere, in senatu sentire libere, populi utilitati
magis consulere quam voluntati, nemini cedere, multis obsi-
stere. Si hoc putas esse regium, regem me esse confiteor;
sin te potentia mea, si dominatio, si denique aliquod dictum
adrogans aut superbum movet, quin tu id potius profers 15
quam verbi invidiam contumeliamque maledicti?