Ego haec a Chrysogono mea sponte remoto Sex. Roscio 130.1
quaero, primum qua re civis optimi bona venierint, deinde
qua re hominis eius qui <neque proscriptus> neque apud adver-
sarios occisus est bona venierint, cum in eos solos lex scripta
sit, deinde qua re aliquanto post eam diem venierint quae 5
dies in lege praefinita est, deinde cur tantulo venierint. Quae
omnia si, quem ad modum solent liberti nequam et improbi
facere, in patronum suum voluerit conferre, nihil egerit;
nemo est enim qui nesciat propter magnitudinem rerum
multa multos <partim improbante>, partim imprudente L. 10
Sulla commisisse. Placet igitur in his rebus aliquid impru- 131.1
dentia praeteriri? Non placet, iudices, sed necesse est.
Etenim si Iuppiter Optimus Maximus cuius nutu et arbitrio
caelum terra mariaque reguntur saepe ventis vehementio-
ribus aut immoderatis tempestatibus aut nimio calore aut 5
intolerabili frigore hominibus nocuit, urbis delevit, fruges
perdidit, quorum nihil pernicii causa divino consilio sed vi
ipsa et magnitudine rerum factum putamus, at contra com-
moda quibus utimur lucemque qua fruimur spiritumque
quem ducimus ab eo nobis dari atque impertiri videmus, 10
quid miramur, iudices, L. Sullam, cum solus rem publicam
regeret orbemque terrarum gubernaret imperique maiestatem
quam armis receperat iam legibus confirmaret, aliqua anim-
advertere non potuisse? nisi hoc mirum est quod vis divina
adsequi non possit, si id mens humana adepta non sit. 15
Verum ut haec missa faciam quae iam facta sunt, ex eis quae 132.1
nunc cum maxime fiunt nonne quivis potest intellegere
omnium architectum et machinatorem unum esse Chryso-
gonum? qui Sex. Rosci nomen deferendum curavit, cuius
honoris causa accusare se dixit Erucius . . . 5